SunnudagsMogginn - 19.06.2011, Blaðsíða 44

44 19. júní 2011
John Birmingham - Weapons of Choice
bbbnn
Eitt af því sem einkennir vísindaskáldskap um-
fram aðra bókmenntageira er spurningin „hvað
ef“ og einn af undirgeirum vísindaskáldskapar
tekur á spurningum um hvað ef saga heimsins
hefði þróast á annan hátt. Weapons of Choice
fjallar um alþjóðlegan herskipaflota sem fyrir
skelfilegt eðlisfræðilegt slys er fluttur frá árinu
2021 aftur til ársins 1942. Þessir hermenn fram-
tíðarinnar eru því fastir í heimsstyrjöldinni síðari
og þurfa að gera upp við sig að hve miklu leyti
þeir vilja hafa áhrif á gang sögunnar.
Bókin er stórskemmtileg, en það verður þreytandi að nær hver ein-
asti maður frá árinu 1942 er rasískur kvenhatari en nær allt framtíð-
arfólkið eru hæfileikaríkir og umburðarlyndir einstaklingar. Ef les-
andinn leiðir þessa galla hjá sér getur hann skemmt sér vel yfir
bókinni.
Dan Wells – I Am Not A Serial Killer bbbmn
Söguhetjan í bókinni, hinn fimmtán ára gamli
John Wayne Cleaver, er haldinn þeirri persónu-
leikaröskun sem á íslensku er kölluð siðblinda en
er e.t.v. betur þekkt sem sociopathy á ensku.
Hann er ófær um að tengjast öðru fólki tilfinn-
ingalega og á það til að líta á aðrar manneskjur
sem hluti. Þetta er einmitt sú persónuleika-
röskun sem einkennir meirihluta raðmorðingja.
John er meðvitaður um þetta og gerir sitt besta
til að halda sínum slæmu kenndum í skefjum.
Þegar yfirnáttúrulegur og djöfullegur raðmorðingi hefur störf í bæn-
um þarf John hins vegar að fórna sumum reglunum til að finna
morðingjann. Því verður ekki neitað að grunnhugmyndin að bók-
unum um John Cleaver er ekki ósvipuð Dexter-bókunum, en maður
gleymir þeirri tengingu mjög fljótt við lesturinn.
Dan Wells – Mr. Monster bbbbn
Önnur bókin um John Wayne Cleaver tekur við
þar sem þeirri fyrri lauk. Nýr yfirnáttúrulegur
raðmorðingi gengur laus og virðist vera að reyna
að tala við John í gegnum morðin. John á hins
vegar í erfiðri glímu við sjálfan sig. Hann þurfti
að sleppa skrímslinu í sjálfum sér lausu í fyrstu
bókinni og virðist ekki geta lokað það inni aftur.
Bókin er ef eitthvað er myrkari en sú fyrri og það
er óhugnanleg upplifun að komast inn í huga
drengs sem er eins skemmdur af náttúrunnar
hendi og John Wayne Cleaver.
Erlendar bækur
Bjarni Ólafsson bjarni@mbl.is
Eymundsson
1. Worth Dying For – Lee Child
2. Mini Shopaholic – Sophie
Kinsella
3. Life: Keith Richards – Keith
Richards
4. Tigerlily’s Orchids – Ruth
Rendell
5. Angelology – Danielle Trus-
soni
6. Sunset Park – Paul Auster
7. The Cobra – Frederick For-
syth
8. That Perfect Someone – Jo-
hanna Lindsey
9. Happy Ever After – Nora Ro-
berts
10. At Home – Bill Bryson
New York Times
1. The Help – Kathryn Stockett
2. Something Borrowed – Emily
Giffin
3. 10th Anniversary – James
Patterson & Maxine Paetro
4. Summer Secrets – Barbara
Freethy
5. Just Like Heaven – Julia
Quinn
6. Water for Elephants – Sara
Gruen
7. Buried Prey – John Sandford
8. A Game of Thrones – George
R. R. Martin
9. Dreams of Joy – Lisa See
10. Creed’s Honor – Linda Lael
Miller
Waterstone’s
1. The Midnight Palace – Carlos
Ruiz Zafon
2. Lord of the Flies – William
Golding
3. The Short Second Life of
Bree Tanner – Stephenie
Meyer
4. Breaking Dawn – Stephenie
Meyer
5. A Dance with Dragons –
George R. R. Martin
6. The Girl Who Kicked the Hor-
nets’ Nest – Stieg Larsson
7. Passion – Fallen – Lauren
Kate
8. Kiss of Death – Rachel Caine
9. Midnight – L.J. Smith
10. The Lost Symbol – Dan
Brown
Bóksölulisti
Lesbókbækur
U
mræða um bækur og
framtíð þeirra snýst alla
jafan helst um form en
ekki inntak; það býst
væntanlega enginn við því að menn
hætti að skrifa bækur, að skáld hætti
að semja ljóð, skáldsagnahöfundar að
skrifa sögur eða aflóga stjórn-
málamenn að skrifa varnarrit, svo
dæmi séu tekin frá síðustu bóka-
vertíð hér á landi. Frá því um miðja
fimmtándu öld hafa pappír og texti
verið svo samofin að fyrir flestum er
bók texti sem prentaður er á pappír –
sjá til að mynda hvernig Dagur bók-
arinnar á Íslandi er hylling pappírsins. Þetta hefur
þó breyst á síðustu árum og breytist ört, eins og sjá
má á því að Amazon, sem er helsti bóksali heims,
skýrði frá því um miðjan maí að fyrirtækið seldi
orðið fleiri rafrænar bækur en bækur á pappír.
Í bókinni This is Not the End of the Book ræða
þeir Umberto Eco og Jean-Claude Carrière um
framtíð bókarinnar og þá með áherslu á formið, þ.e.
þeir eru að ræða framtíð bóka sem prentaðar eru á
pappír (þess má geta að hægt er að kaupa rafræna
útgáfu bókarinnar). Báðir eru þeir frægir fyrir
bókasöfnun, meðal annars, en Eco er heimsþekktur
ítalskur rithöfundur, meðal annars höfundur met-
sölubókarinnar Nafn rósarinnar, og virtur tákn-
fræðingur, og Carrière þekktur franskur rit- og
handritshöfundur. Eco safnar bókum kjána fyrri
alda, þ.e. bókum þar sem menn halda fram fárán-
legum eða heimskulegum vísindakenningum, og
Carrière safnar fallegum bókum, en báðir eru mjög
áhugasamir um svonefndar incunabula-bækur,
bækur sem prentaðar voru á fimmtándu öld.
Í samtalinu, sem rithöfundurinn og fræðimað-
urinn Jean-Philippe de Tonnac stýrir, segir Eco að
bókin, en hér eftir í þessari grein vísar orðið bók
alltaf til texta sem prentaður er á pappír og inn-
bundinn, sé eins og matarskeið – þegar búið sé að
finna hana upp á annað borð sé ekki
hægt að beturmbæta hana. Hann
endurtekur þessa staðhæfingu
nokkrum sinnum í samtalinu með
tilbrigðum, en með því vísar hann í
að kostum bókarinnar sé erfitt að ná
nema með bók.
Eins og getið er eru þeir báðir
bókasafnarar, Eco á víst 50.000 bæk-
ur eða svo sem hann geymir á ýmsum
stöðum, þar af 1.200 sem kalla má
rarítet, og Carrière 30.000-40.000,
þar meðtaldar 2.000 sannkallaðar
fornbækur. Það eyða líka talsverðum
tíma í að ræða um slíkar bækur, rekja
sögur af öðrum söfnurum, velta fyrir sér eðli söfn-
unar og söfnunaráráttunnar, grobba sig af bestu
kaupunum og því hvaða bækur þeir halda mest upp
á í safninu, hvaða bókum þeir sjá helst eftir og svo
má telja. Hvaða bók myndu þeir til að mynda forða
ef bókasafnið yrði eldi að bráð? Eco: Ferðabókin
„Peregrinatio in Terram Sanctam eftir Bernhard von
Breydenbach, úgtáfa Peter Drach frá 1490. Carrière:
Kvikmyndahandrit eftir Alfred Jarry og annað slíkt
eftir André Breton, auk bókar eftir Lewis Carroll
sem inniheldur meðal annars bréf eftir hann.
Allt þetta tal um gamlar bækur skyggir eðlilega
nokkuð á hugleiðingar þeirra um nýjar bækur, eða
réttara sagt bækur framtíðarinnar, og fyrir vikið er
This is Not the End of the Book ekki gagnleg fyrir þá
sem eru að spekúlera í slíku – heiti bókarinnar hefði
kannski átt að vísa meira í fortíðina: Þetta er ekki
endir bókarinnar, en samræður um uppruna henn-
ar. Gott dæmi um það hvaða augum þeir líta bækur
er sú frásögn Carrière að hann fari stundum inn í
bókaherbergi sín til að horfa á kilina, en ekki endi-
lega til að snerta bækurnar eða lesa þær. Eco gengur
þó lengra; honum finnst gaman að nusa af bókum:
„Hver okkar hefur ekki sótt sér næringu í angan
bóka í hillu, þó að maður eigi ekki viðkomandi bæk-
ur?“
Bókabéusarnir Umberto Eco og Jean-Claude Carriére komu saman til að ræða um framtíð, en þó aðallega fortíð, bókarinnar.
Ljósmynd/LEONARDO CENDAMO/GRAZIA NERI
Framtíð og (aðal-
lega) fortíð bóka
Þegar bókabéusar koma saman til að ræða um
framtíð bókarinnar kemur væntanlega fáum á óvart
að talið fari snemma að snúast um fortíð hennar.
Það kom á daginn þegar þeir Umberto Eco og
Jean-Claude Carrière tóku spjall saman.
Árni Matthíasson arnim@mbl.is