SunnudagsMogginn - 25.09.2011, Page 27

25. september 2011 27
N
ú er uppskerutími, hér áður fyrr var haustið besti tími ársins. Á
þessum tíma árs var fólkið að uppskera erfiði undanfarinna
mánaða, það var nóg að bíta og brenna. Í hinum kaþólska heimi
eru haldnar uppskeruhátíðir á haustin, til að fagna uppskerunni,
slaka á og skemmta sér eftir erfiði uppskerutímans og þakka almættinu fyrir
gjafir náttúrunnar. Nú er laxveiðinni að ljúka, hreindýraveiðum er nýlokið,
gæsaveiðar standa nú sem hæst og það fer hver að vera síðastur að fara í
berjamó. Þá þarf að fara að taka upp kartöflurnar. Veiðimenn fara með lax-
ana í reyk, víða er verið að búa til sultur og ljúffengt chutney (kryddað
ávaxtamauk). Þá fjölgar þeim stöðugt sem taka slátur, sem er hollur og ódýr
matur. Frystikisturnar eru fylltar af ljúffengum matvælum, ekki veitir nú af,
nú á tímum kreppu og stöðugt
hækkandi verðs á matvælum. Nú er
rétti tíminn að skella sér í helgarferð
til meginlands Evrópu, til dæmis í
Rínar- eða Móseldalinn en þar eru
nú haldnar fjölmargar uppskeruhá-
tíðir eins og raunar í flestum vín-
ræktarhéruðum álfunnar.
Eitt fegursta vínræktarsvæði í
Evrópu er Loirdalur sem er í vest-
urhluta Frakklands. Haustið er rétti
tíminn að njóta þess sem svæðið
hefur upp á að bjóða, lítil vinaleg þorp, fallegar hallir, útimarkaðir, uppske-
ruhátíðir og yndisleg hvítvín. Nánari upplýsingar á www.vallee-du-
loir.com og www.winetours.co.uk Annar fallegur staður í Frakklandi er
Poitou-Charentes (skammt frá La Rochelle) Þarna er hæðótt landslag vaxið
gömlum eikarskógum. Frábært lítið sveitahótel er þarna, sem rekið er af
breskum hjónum, kjörið er að ferðast um sveitina á reiðhjóli og fara í
gönguferðir í skógunum. Á svæðinu er vel skipulagt net hjóla og göngustíga.
Nánari upplýsingar www.headwater.com Áhugafólk um hjólreiðar, góðan
mat og vín ætti að bregða sér til Alsace-héraðs sem mun vera Mekka hjól-
reiðafólks.
Héraðið er hæðótt og utan í hæðunum eru afar falleg lítil þorp og vínakrar.
Nánari upplýsingar á www.inntravel.co.uk Áhugafólk um mat ætti að
bregða sér til Provence í Suður-Frakklandi. Þar gefst fólki kostur á að kynn-
ast franskri alþýðumatargerð, fara á markaðinn og versla og svo að matreiða
hráefnið. Nánari upplýsingar á www.bastide-adrech.co Og enn um hjól-
reiðar, Piedmont á Norður-Ítalíu er afar fagurt hérað, fjöll og skógi vaxnar
hæðir, gamlir bæir, fagrar byggingar og litskrúðugt mannlíf. Nokkur vína
héraðsins eru ein þau bestu sem framleidd eru á Ítalíu, matargerð héraðsins
er mjög áhugaverð, skemmtileg blanda af frönskum og ítölskum hefðum.
Rétta leiðin til að kynnast Piedmont-héraði er að ferðast um sveitirnar á
reiðhjóli, nánari upplýsingar á www.Inntravel.co.uk. Aftur heim til Íslands.
Íslenskt útiræktað grænmeti er einstaklega gott enda er grænmeti sem vex
hægt mun bragðmeira en grænmeti sem vex hratt á suðlægari slóðum eða í
gróðurhúsum. Nú er hægt að fá mikið úrval af alls konar grænmeti hér á
landi. Garðyrkjumenn hafa verið duglegir að hefja ræktun nýrra tegunda og
kynna þær. Með hlýnandi veðurfari er orðið auðveldara að rækta ýmsar teg-
undir grænmetis en áður. Þá hefur áhugi almennings á skóg- og garðrækt
aukist mikið á síðari árum. Margir rækta því sitt eigið grænmeti enda er eig-
ið ræktað grænmeti alltaf betra og hollara en það sem við kaupum út í búð.
Víða um land eru á haustin haldnir bænda- eða útimarkaðir, hér á höf-
uðborgarsvæðinu er einn slíkur í Mosfellsdal, svo er það Fröken Lauga á
Laugalæknum og ekki má gleyma Kolaportinu.
Þá hafa stórmarkaðirnir af og til grænmetis- og bændadaga þar sem hægt
er að kaupa úrvals útiræktað grænmeti. Ýmsar kenningar eru til um nær-
ingu og hollustu. Þessar kenningar eru allar sammála um að við eigum að
borða mikið af grænmeti og endilega lífrænt ræktað, ferskt kjöt og fisk. Þá er
villibráð einhver hollasti matur sem völ er á, kjötið fitusnautt og án allra
óæskilegra aukaefna. Þá eigum við að neyta matvæla sem eru framleidd á
því svæði sem við búum á eða í nágrenni heimila okkar. Öll matvæli eru best
og hollust þegar þau eru ný. Þess vegna eigum við núna að snæða ferskt kjöt,
villibráð, nýtt grænmeti, ber og ýmsa garðávexti. Eitthvert það besta og
hollasta grænmeti sem hugsast getur er hvítkál. Það er auðvelt að rækta
hvítkál og það má matreiða hvítkálið á ýmsa vegu. Einhverra hluta vegna er
hvítkálið „misskilið“ grænmeti, þykir ekki fínt. Franski matreiðslumeist-
arinn Joël Robuchon heldur mikið upp á hvítkál. Hér kemur uppskrift frá
honum. Skerið hvítkálið í örþunnar sneiðar, fjarlægið grófu stilkana. Hvít-
kálið er snöggsoðið í sjóðandi saltvatni, svona eina mínútu, og svo kælt í ís-
vatni. Hvítkálið er svo léttsteikt í smjöri á pönnu, kryddað með ögn af salt
og pipar. Nokkrum matskeiðum af rjóma (5 msk fyrir 750 g hvítkál) er
blandað saman við kálið. Þessi réttur passar einstaklega vel með fiski, til
dæmis laxi.
Karnival
haustsins
’
Með hlýnandi
veðurfari er
orðið auðveld-
ara að rækta ýmsar
tegundir grænmetis
en áður.
Hvítkál
Sigmar B. Hauksson
júlí 1939, hann sé tvíkvæntur og hafi
eignast fimm börn, fyrri eiginkonan hafi
látist og einnig fjögur barnanna en
barnabörnin séu orðin sautján að tölu.
Um stöðu þorpshöfðingja segir hann að
embættið fylgi fjölskyldum og hafi menn
verið valdir í hlutverkið gegni þeir því
fram á dánardag. Um laun fyrir starfið
segir hann að ríkisstjórnin greiði smá-
ræði til höfðingja mánaðarlega en einnig
hafi þeir nokkrar tekjur af sáttamiðlun –
þegar slær í brýnu milli manna, hjóna
eða annarra, sé leitað sátta hjá höfðingj-
anum. Mannasættirinn fái síðan nokkra
umbun fyrir sáttagjörðina.
Og svo er boðið til stofu. Fyrst er þó
myndataka af þeim hjónum fyrir framan
heimilið. Frúin tekur utan um kallinn og
þau eru sæt í morgunsólinni og brosa
við linsunni. Innandyra ræður einfald-
leikinn ríkjum. Stofan er búin tveimur
stólum og einu borði, á veggjum dagatal
frá Global Development Fund og ein-
hverjir munir, inn af er svefnherbergi,
fataherbergi og geymsla fyrir m.a. reið-
hjól heimilisins, en utan dyra í garð-
inum sturtuaðstaða, geymsla fyrir maís
og í einu horninu eru vappandi hænur
og gargandi. Náðhúsið enn utar.
Það er ánægjulegt að heimsækja höfð-
ingjann og eiga þessa stund með þeim
hjónum. Hann segist ekki síður vera
ánægður með heimsóknina. Ég lofa að
senda honum mynd.
’
Ekki aðeins
geti hann séð
enska bolt-
ann þar á laug-
ardögum heldur
hafi húsið gerbreytt
aðstöðu þorpshöfð-
ingjanna en í sýsl-
unni allri eru 116
þorpshöfðingar
sem lúta yfirráðum
yfirþorpshöfðingj-
ans T/A Nank-
umba.
Viðskipti blómstra á mörgum sviðum í Apaflóa.