Fréttablaðið - 19.11.2011, Blaðsíða 41

LAUGARDAGUR 19. nóvember 2011 41
Viðbrögðin hafa að sama skapi
víða beinst að því að uppræta fíkni-
efnasmygl og afbrot því tengd.
Þannig megi ráðast beint að rót
vandans.
Hvergi í þessum heimshluta
hafa stjórnvöld gripið til harðari
aðgerða en í Mexíkó, þar sem hið
svokallaða stríð gegn fíkniefnum
hófst fyrir nærri fimm árum.
Það var Felipe Calderon, þá
nýkjörinn forseti landsins, sem
ákvað að senda þúsundir hermanna
af stað í desember árið 2006 til að
ráða í eitt skipti fyrir öll niðurlög-
um fíkniefnabaróna og glæpageng-
is þeirra í héraðinu Michoacan.
Hernaðurinn í Michoacan reynd-
ist þó eins og að stökkva vatni á
gæs. Ekkert lát hefur orðið á fíkni-
efnasmygli, ofbeldið færðist enn
í aukana og þetta stríð hefur nú,
fimm árum síðar, kostað meira en
40 þúsund manns lífið, auk þess
sem þúsundir manna hafa horfið
sporlaust og nokkur hundruð þús-
und hafa hrakist að heiman vegna
átakanna.
Ríkið er óvinur
Fyrir fáeinum áratugum ríktu
einræðisherrar í flestum ríkj-
um Suður-Ameríku. Þótt það hafi
breyst virðist almenningur engan
veginn hafa tekið stjórnvöld í sátt.
Að mati Tani Adams, fræðikonu
frá Gvatemala sem hefur sent frá
sér ítarlega skýrslu um orsakir og
afleiðingar langvarandi ofbeldis,
liggur vandinn ekki síst í því að
ofbeldið grefur undan stuðningi við
lýðræðisleg stjórnvöld. Fólk hefur
ekki á tilfinningunni að stjórnvöld
geti gert neitt, og því er ekkert
traust borið til þeirra. Litið er á þau
sem óvin almennings, ekki síður
en einræðisherrana sem áður réðu
ríkjum í álfunni – þótt ástæðan sé
reyndar gerólík.
Í skýrslunni, sem gefin er út
af Woodrow Wilson stofnuninni
í Washington, segir að ein af or-
sökum þess hve ofbeldi er útbreitt
í álfunni sé einmitt sú að lýðræðis-
væðing hefur einkum verið fólgin
í því að halda kosningar og byggja
upp stofnanir, en hin félagslega
undirstaða lýðræðis hefur verið
vanrækt.
„Þegar ríkisvaldið er veikbyggt
eða fjarverandi taka íbúarnir oft af
þeirri ástæðu einni að starfa utan
laganna,“ segir Adams í skýrslu
sinni: Fólk fyllist vonleysi og
örvæntingu, verður uppstökkara
og árásargjarnara.
Fólk grípur til eigin ráða
Þegar ríkisvaldið er ekki til staðar
grípur fólk til eigin ráða og telur sig
fullfært um að leysa málin sjálft.
Víða þar sem ástandið er einna verst
þekkjast dæmi um að múgur manns
hafi ráðist á einstaklinga sem taldir
eru glæpamenn og hreinlega tekið
þá af lífi. Jafnvel limlest líkið og
haft til sýnis.
Adams segir að kólumbíski rit-
höfundurinn Fernando Vallejo
lýsi ástandinu vel í sögu sinni La
Virgen de los Sicarios, eða Verndar-
mey morðingjanna, þar sem maður
nokkur er myrtur fyrir að hafa stol-
ið strigaskóm. Ástæða morða af því
tagi liggi í réttlætiskenndinni, sem
er svo rótföst í fólki: „Það snýst ekk-
ert um skóna. Þetta snýst um rétt-
lætislögmálin sem við trúum öll á.
Sá sem er rændur telur það rang-
læti vegna þess að hann hafði greitt
fyrir skóna. Hinn sem rænir telur
það ranglæti að eiga ekki strigaskó
sjálfur.“
Gegnsýrð samfélög
Þessu fylgir líka að fólk veit upp á
sig skömmina og segir ekkert þótt
aðrir grípi til ofbeldis. Þögnin ríkir
og samfélagið verður gegnsýrt.
Lífið fer að snúast um það eitt að
komast af í frumskógi hörkunnar.
„Þar sem ólíklegt er að neitt eitt
ríki geti upp á eigin spýtur „leyst“
þetta vandamál,“ segir Adams, þá er
nauðsynlegt að fleiri ríki sameinist
um aðgerðir og alþjóðasamfélagið
takist á við þetta erfiða verkefni.
Áherslan þurfi að vera á því að efla
þau skilyrði, sem geta hjálpað veik-
burða hópum að brjótast út úr víta-
hring langvarandi ofbeldis.
STRÍÐSFENGUR Stjórnvöld í Mexíkó hafa lagt alla áherslu á að ráðast gegn fíkniefnasmygli og sýna gjarnan árangur sinn í fjöl-
miðlum. Þessi mynd er tekin 7. október síðastliðinn þegar hópur vopnaðra manna hafði verið handtekinn í héraðinu Veracruz.
El Salvador
Venesúela
Jamaíka
Gvatemala
Hondúras
Kólumbía
Brasilía
Ekvador
Dóminíska lýðveldið
Níkaragúa
Paragvæ
Haítí
Panama
Mexíkó
Kostaríka
Perú
Argentína
Bólivía
Úrúgvæ
Síle
0 10 20 30 40 50 60
Heimild: Alþjóðabankinn (Tölur frá 2006)
FJÖLDI MORÐA á hverja 100 þúsund íbúa
Nýr valkostur í íbúðalánum
Ingvi Örn Þorsteinsson, 35 ára.
„Ég vel blandað íbúðalán.“
Viðskiptavinum Arion banka bjóðast nú blönduð íbúðalán sem jafna sveiflur í greiðslubyrði.
Í boði er lán fyrir allt að 80% af virði eignar og er hægt að velja á milli fimm kosta þar sem óverðtryggður
hluti lánsins getur verið allt að 100%.
Við bjóðum sveigjanleika.
Óverðtryggt lán Blandað lán 1 Blandað lán 2 Blandað lán 3 Verðtryggt lán
50%
50%
25%
75%
75%
25%
100%
0%
0%
100%
Þú getur reiknað út hvernig íbúðalán hentar þér á arionbanki.is eða komið til okkar í næsta útibú.