Fréttablaðið - 19.11.2011, Blaðsíða 46

19. nóvember 2011 LAUGARDAGUR46
Reykjavíkurborg auglýsir hér með eftir óprentuðu handriti að
ljóðabók, frumsömdu á íslensku, til að keppa um Bókmennta-
verðlaun Tómasar Guðmundssonar sem verða til úthlutunar á
síðari hluta árs 2012.
Verðlaun að upphæð 600 þúsund krónur verða veitt fyrir eitt
handrit.
Þriggja manna dómnefnd metur verkin; Davíð Stefánsson
formaður og Bragi Ólafsson tilnefndir af menningar- og
ferðamálaráði Reykjavíkurborgar og Ingibjörg Haraldsdóttir
tilnefnd af Rithöfundasambandi Íslands.
Útgáfuréttur verðlaunahandrits er í höndum höfundar eða þess
forlags sem hann ákveður. Sé dómnefnd á einu máli um að
ekkert þeirra verka sem borist hafa fullnægi þeim kröfum sem
hún telur að gera verði til verðlaunaverka, má fella verðlauna-
afhendingu niður það ár. Handritum sem keppa til verðlaun-
anna þarf að skila merktum dulnefni, en nafn og heimilisfang
fylgi með í lokuðu umslagi.
Handrit berist í síðasta lagi 1. júní 2012.
Utanáskrift:
Bókmenntaverðlaun Tómasar Guðmundssonar b.t. skrifstofu
menn-ingarmála, Menningar- og ferðamálasviði Reykjavíkur-
borgar, Vesturgötu 1, 2.hæð, 101 Reykjavík.
Sindri Freysson hlaut Bókmenntaverðlaun Tómasar
Guðmundssonar 2011. Aðeins var opnað umslag með nafni
vinningshafa. Aðrir sem áttu handrit í keppninni eru beðnir að
vitja þeirra á skrifstofu Menningar- og ferðamálasviðs
Reykjavíkurborgar sem fyrst eða fyrir 1. febrúar 2012. Einnig er
unnt að fá handrit send í póstkröfu. Gefa þarf upp dulnefni.
Menningar- og ferðamálasvið
Bókmenntaverðlaun
Tómasar Guðmundssonar 2012
Bjarni segir að SVFR hafi verið
með samning um Norðurá síðan
1946 og á þeim tíma hafi hún
aðeins einu sinni farið í útboð.
„Ég veit ekki hvort hún fer
í útboð á næsta ári. Ég vona
auðvitað að við náum að semja við
Norðurárbændur um áframhald-
andi samstarf eins og við höfum
gert um áratugaskeið,“ segir
Bjarni. „Punkturinn er hins vegar
þessi að ef við hjá Stangaveiði-
félagi Reykjavíkur ætlum að vera
með íslenskar laxveiðiár á leigu þá
verðum við að borga markaðsverð
fyrir alla vöru sem við kaupum,
hvert svo sem markaðsverðið er.
Ef markaðsverðið fyrir Norðurá
er 120 milljónir, eða 100 milljónir
eða 90 þá verðum við að reiða það
fram ef við ætlum að taka þátt á
þessum markaði á annað borð. Ég
viðurkenni fúslega að mér finnst
þetta háar tölur en við skulum sjá
hvað gerist.“
Stangaveiðifélagið framlengdi
í vikunni tvo leigusamninga við
Veiðifélag Laxdæla. Annars vegar
var samið um Laxá í Dölum og
hins vegar Fáskrúð í Dölum. Veið-
in í báðum þessum ám var frem-
ur slök í sumar samanborið við
í fyrra. Laxá í Dölum fór til að
mynda úr tæplega 1.800 löxum
niður í tæplega 600. Heimildir
blaðsins herma að leigan á Laxá
í Dölum hafi af þessum sökum
lækkað miðað við fyrri samning.
„Við fundum ásættanlega tölu
sem báðir aðilar gátu sætt sig
við og það var mjög ánægjulegt,“
segir Bjarni.
Hvað gerist næst?
Jón Þór Júlíusson, eigandi Hregg-
nasa, sem meðal annars er með
Grímsá og Laxá í Kjós á leigu,
segir hækkun leigunnar í Þverá
og Kjarrá þá mestu sem hann hafi
séð.
„Það sem vekur líka athygli er
hversu gríðarlega mikill munur
er á tilboðunum.“ Segir Jón Þór.
„Síðan er auðvitað spurningin
hvað gerist næst. Hættan núna er
að aðrir leigusalar fylgi í kjölfar-
ið, að við förum að sjá fleiri útboð
á laxveiðiám. Á næstu þremur
árum losna samningar í flestum
stórum ám því oftast gera menn
bara tveggja til fimm ára samn-
inga.“
Jón Þór tekur undir með Bjarna
og segir að mesta áhætta leigu-
taka á Íslandi í dag sé gengisá-
hættan.
„Staðan er mjög fín fyrir útlend-
inga í augnablikinu. Það getur
samt enginn sagt hvar krónan
verður stödd eftir nokkra mánuði,
hvað þá nokkur ár.“
Laxá á Ásum
Nýir leigutakar tóku við Laxá á
Ásum í haust eftir útboð. Félagið
Salmon Tails, sem er í eigu Íslend-
inga, mun greiða 28 milljónir á
ári í leigu fyrir ána sem er fjór-
um milljónum meira en félagið
Lax-á greiddi fyrir ána. Áin er án
efa á meðal þekktustu laxveiðiáa
Íslands en í henni er aðeins veitt á
tvær stangir.
Heimildarmenn Fréttablaðs-
ins eru sammála um að leigan
sé há. Hins vegar verði að hafa í
huga að Laxá á Ásum sé og hafi
alltaf verið svolítið sérstök, til
að mynda hafi verðlagningin þar
ávallt verið töluvert hærri en ann-
ars staðar. Einn heimildarmaður
sagði að síðustu ár hefði áin verið
„bandvitlaust“ verðlögð því veiðin
hefði dalað mikið. Síðasta sumar
veiddust til að mynda fleiri laxar
á hverja stöng í Elliðaánum en
Laxá á Ásum og kostar dagurinn
í Elliðaánum á besta tíma um 35
þúsund krónur.
Þriggja daga túr á 2,8 milljónir
Samkvæmt nýjum verðlista fyrir
næsta sumar mun stangardagur-
inn á tímabilinu 15. júlí til 2. ágúst
kosta frá 419 þúsund krónum upp
í 469 þúsund. Þriggja daga pakki
með tvær stangir frá 21. til 24.
ágúst mun því í heildina kosta ríf-
lega 2,8 milljónir króna. Ódýrast
er að veiða frá 7. til 11 september
en þá kostar stangardagurinn 71
þúsund krónur.
FRAMHALD AF SÍÐU 44
KJARRÁ Gríðarleg náttúrufegurð er við Kjarrá en áin teygir sig upp á hálendi. Þar eru veiðimenn fyrir utan skarkala þéttbýlisins –
einir með veiðistöngina. Í fjarska má sjá veiðihúsið. MYND/ÞIJ
Áætlað er að tekjur veiðiréttar -hafa og leigutaka stangaveiði-
áa séu á bilinu 1,5 til 1,8 milljarð-
ar króna á ári samkvæmt skýrslu
Hagfræðistofnunar um hagfræði-
lega greiningu á nýtingu vatns,
sem kom út í vikunni. Samkvæmt
skýrslunni er hlutur veiðiréttar-
hafanna um 80 prósent af
heildar tekjunum. Hlutur leigu-
takanna í heildartekjunum er því
um 20 prósent. Hafa ber í huga að
tekjur leigutakanna eru aðallega
tekjur af sölu veiðileyfa umfram
greiðslu fyrir veiðiréttinn. Í
skýrslunni kemur enn fremur
fram að heildarvelta í stangveiði
hafi verið 11,6 til 13,5 milljarðar
króna í fyrra þar af eru óbein
og afleidd áhrif á bilinu 9 til 10
milljarðar.
Stór hluti af atvinnutekjum í land-
búnaði
Jónas H. Hallgrímsson, verk-
efnisstjóri hjá Hagfræðistofn-
un, segir að setja verði fyrir-
vara við þessar tölur. Þessi
kafli skýrslunnar sé unninn upp
úr annarri skýrslu sem Hag-
fræðistofnun vann fyrir Lands-
samband veiðifélaga árið 2004
og tölur framreiknaðar á verð-
lag ársins 2010. Þess ber að geta
að í skýrslunni frá 2004 var
stuðst tölur frá árinu 2003.
Þótt erfitt sé að alhæfa
mikið út frá gömlu
skýrslunni kemur
ýmislegt fróðlegt
fram í henni. Meðal
annars að tekjur veiði-
félaga af laxveiði á Vesturlandi
að frádregnum kostnaði voru
um 45-53 prósent af atvinnu-
tekjum í landbúnaði á svæðinu
í heild á þessum tíma. Í þessu
samhengi er nauðsynlegt að
hafa í huga að mjög margar
góðar laxveiðiár eru á Vestur-
landi og var þetta hlutfall mun
lægra í öðrum landshlutum.
Lax-á velti 770 milljónum króna
árið 2009
Það er alveg ljóst að vilji menn
fá gleggri sýn af veltu stang-
veiða er nauðsynlegt að gera
nýja úttekt á umfanginu. Ýmis-
legt hefur gerst á þeim sjö
árum síðan skýrslan sem unnin
var fyrir Landssambandið kom
út. Í ársskýrslum Lax-á, sem
hefur fjölmargar ár á leigu, má
til dæmis sjá að velta fyrirtæk-
isins var um 770 milljónir króna
árið 2009 og ríflega milljarður
króna árið 2008. Munurinn
skýrist væntanlega af banka-
hruninu enda var rekstrarhagn-
aðurinn um fimm milljónir árið
2009 samanborið við 185 millj-
ónir árið á undan. Nauðsynlegt
er að það komi fram að stór
hluti af tekjum Lax-á er sala á
veiðileyfum erlendis.
■ LAXVEIÐIN VELTIR MILLJÖRÐUM – VÍÐA ERFITT AÐ NÁLGAST VERÐSKRÁ
Dæmi er um það að upplýsing-ar um verð á veiðileyfum séu
sveipaðar móðu. Þótt flestir veiði-
leyfasalar standi sig með prýði
eru aðrir sem gera það ekki. Víða
getur veiðimönnum reynst erfitt
að nálgast verðskrár.
Tryggvi Axelsson, forstjóri
Neytendastofu, segir rétt neyt-
enda vera ríkan. Hann telji að
veiðileyfasölum beri lagaleg
skylda til að veita upplýsingar
um verð. Skýrt sé kveðið á um
það í reglum um verðupplýs-
ingar við sölu á þjónustu. Í þeim
segir meðal annars: „Verðskrá
yfir alla framboðna þjónustu
skal ávallt vera birt með áber-
andi hætti þar sem þjónustan er
veitt. Skal verðskráin vera skýr,
aðgengileg og greinileg þannig
að augljóst sé hvaða þjónustu
verðmerking-
in á við.“
Verðskrár undir borði
Réttur neytenda er ríkur
TRYGGVI AXELSSON
Stangveiðin veltir 11,6 til 13,5 milljörðum á ári
Nauðsynlegt að gera nýja úttekt um umfang laxveiðinnar
VEIÐI Í LAXÁ Á ÁSUM
Laxá á Ásum (2 stangir)
Ár Laxar
2011 439
2010 763
2009 1.142
2008 503
2007 537
2006 361
2005 679
2004 462
2003 308
Heimild: Landssamband veiðifélaga