Morgunblaðið - 13.08.2010, Blaðsíða 39

AF LISTUM
Halldór Armand Ásgeirsson
haa@mbl.is
Í dag er þrettándi dagur ágúst-mánaðar og það er föstudag-ur. Það er mál að vígbúast
enda viðtekið að veröldin snýst
gegn mönnum á þessum degi, snýr
vörn í sókn ef svo má segja, enda
vinnur mannfólk markvisst að sjálf-
stortímingu sinni og veraldarinnar
í heild á hverjum degi með hatri
sínu og hindurvitnum. Sjálfur teldi
ég ekkert eðlilegra, væri ég trúað-
ur, en að hið æðsta vald myndi oftar
reyna að leggja stein í götu mann-
fólks en þennan eina dag.
Eflaust væri auðvelt að komast
að því hver uppruni goðsagn-
arinnar um föstudaginn þrettánda
er. En ég læt það ógert.
  
Fólk hneigist til að búa til út-skýringar á hvers kyns óljós-
um fyrirbærum og atburðum enda
er fátt erfiðara en að horfast í augu
við óvissuna kalda. Og jafnframt
getur það reynst mörgum nöturleg
staðreynd að kyngja að atburðir
gerast sem engin sérstök skýring
er á, eða þá að skýringin felst í
tvisvar eru hins vegar umtalsvert
meiri. Jafnframt finnst okkur alltaf
magnað að hitta einhvern sem deil-
ir afmælisdegi með okkur. Eru lík-
urnar ekki 1 á móti 365? Jú, ef þú
hittir einhvern úti á götu en hins
vegar þurfa ekki meira en 23 að
vera komnir saman í herbergi til að
helmingslíkur séu á að einhverjir
tveir deili sama afmælisdegi.
Hversu margir deila afmælisdegi á
vellinum á úrslitaleik Meist-
aradeildarinnar? Mjög mjög marg-
ir.
Taktu upp lukkugripinn þinn,
lesandi, og leggðu að honum eld.
Hættu að spila alltaf íþróttir í sömu
sokkunum. Og taktu sénsa í dag,
föstudaginn þrettánda –
kastaðu peningnum þegar
aðrir þora það ekki.
Hver veit nema þú
vinnir í lottóinu, þó
það væri ekki nema
einu sinni.
Kveiktu í lukkugripnum þínum
óteljandi mörgum sjálfstæðum
þáttum sem fléttast saman í eina
handahófskennda niðurstöðu. Hvað
getur til dæmis maður hugsað, sem
fylgt hefur lífsleiðbeiningum Lýð-
heilsustöðvar allt sitt líf, en greinist
með lungnakrabbamein um fer-
tugt? Eða hvað hugsaði bandarísk
kona þegar hún vann stóra vinning-
inn í New Jersey-lottóinu í annað
sinn á fjórum árum? Fór hún beint
og keypti þriðja miðann?
Það er auðvelt að ljá slíkum at-
burðum óþarfa dýpt til að friða
sjálfan sig og eyða óvissunni. Við
mannfólk virðumst ekki vera hann-
að til að átta okkur vel á tölfræði
tilverunnar. Við fléttum ítrekað töl-
fræðilega möguleika saman við
okkar eigin væntingar. Þetta
tvennt fer alls ekki saman. Þess
vegna trúir maðurinn sem dælir
fimm þúsundköllum í spilakassann í
sjoppunni Landsgrill að hann
„hljóti að vinna næst“ því hann hef-
ur tapað svo oft á undan.
Ef við myndum neyða óteljandi
marga apa til að hamra við-
stöðulaust á óteljandi margar
höggþolnar ritvélar myndi einn
þeirra enda á að skrifa Ódysseifs-
kviðu. Myndi maðurinn við spila-
kassann í sjoppunni veðja á að sami
apinn myndi skrifa Ilíónskviðu
næst? Hæpið.
  
Okkur er því oft brugðið þegartölfræðin bregður fæti fyr-
ir væntingar okkar. Lík-
urnar á því að lesandi pist-
ilsins vinni í lottóinu
tvisvar eru afskaplega
litlar. Líkurnar á því
að einhver vinni
»Hvað getur tildæmis fertugur
maður hugsað, sem
fylgt hefur lífsleiðbein-
ingum Lýðheilsustöðvar
allt sitt líf?
Hjátrú Margir hræðast svarta ketti og telja þá bera með sér ólán. Sá ugg-
ur eykst verulega á degi þessum, föstudaginn 13.
SÝND Í SMÁRABÍÓI, HÁSKÓLABÍÓI OG BORGARBÍÓI
Jackie Chan kennir ungum lærling
sitthvað um Kung fu í vinsælustu
fjölskyldumynd ársins!
Missið ekki af myndinni
sem sló í gegn í
Bandaríkjunum og fór
beint á toppinn.
Salt kl. 6:50 - 9 - 11:10 B.i. 14 ára Predators kl. 10 B.i. 16 ára
Karate Kid kl. 6 - 9 LEYFÐ Ljóti andarunginn og ég kl. 6 (650 kr) LEYFÐ
Babies kl. 6 - 8 LEYFÐ Grown Ups kl. 8 - 10:20 LEYFÐ
Sýnd kl. 4 Íslenska 3D
Þú færð 5 %
endurgreitt
í Smárabíó,
Háskólabíó
og Borgarbíó
SÝND Í SMÁRA- OG BORGARBÍÓI SÝND Í HÁSKÓLABÍÓI
Sýnd kl. 8 og 10:15
Sýnd kl. kl. 5
HEFND ATVINNUMANNSINS
ÞRÆLMÖGNUÐ SPENNUMYND
Sýnd kl. 4, 6, 8 og 10 Sýnd kl. 8 og 10 (POWERSÝNING)
SÝND Í HÁSKÓLABÍÓI
POWE
RSÝN
ING
Á STÆ
RSTA
DIGIT
AL
TJALD
I LAN
DSINS
KL. 10
-H.G., MBL
HHH
„Jolie stendur sig vel sem kvenkyns
útgáfan af Jason Bourne og myndin er
hugsanlega ein sú hraðskreiðasta sem
ég hef séð í allt sumar.”
T.V. - Kvikmyndir.is
HHH
„Salt er þrælgóð...
Unnendur hasarmynda
fá hér eftirlætisverk“
-Ó.H.T., Rás 2
Þú færð 5 % endurgreitt í Laugarásbíó
ef þú greiðir með kreditkorti
tengdu Aukakrónumwww.laugarasbio.is
50 kr. afsláttur ef þú kaupir bíómiðann á
Kreditkorti tengdu Aukakrónum!
-bara lúxus
Sími 553 2075
MORGUNBLAÐIÐ FÖSTUDAGUR 13. ÁGÚST 2010