Morgunblaðið - 14.09.2010, Blaðsíða 8

8 FréttirINNLENT
MORGUNBLAÐIÐ ÞRIÐJUDAGUR 14. SEPTEMBER 2010
Áköfustu stuðningsmenn aðildarÍslands að Evrópusambandinu
hafa í gegnum tíðina beitt ýmsum
röksemdum málstað sínum til
stuðnings. Í eina tíð var til að
mynda vinsælt að halda því fram
að Norðmenn mundu enda inni í
ESB og þá væri vissara fyrir Ís-
land að sitja ekki eftir fyrir utan.
   
Þessi röksemd hefur aldrei veriðgæfuleg
en hefur
sjaldan
hljómað verr
en nú. Ný
skoð-
anakönnun
sýnir að and-
staða við aðild að ESB fer vaxandi
í Noregi. Þar er staðan nú þannig
að nær tveir af hverjum þremur
eru andvígir aðild.
   
Ef horft er til sumra þeirra semþegar hafa sagt sig Evrópu-
sambandinu á hönd er staðan litlu
skárri fyrir aðildarsinna. Ný könn-
un meðal Breta sýnir að af þeim
sem taka afstöðu vilja nær 60% að
Bretland fari úr ESB.
   
Öllu minni gæti áhuginn á aðildað Evrópusambandinu tæpast
verið í þessum tveimur nágranna-
ríkjum okkar.
   
Það er margt við aðildarumsóknÍslands að Evrópusambandinu
að athuga, enda ljóst að hags-
munir Íslands liggja ekki í aðild.
Við bætist að tímasetning aðild-
arumsóknar er alveg einstaklega
óheppileg.
   
Ísland hefur flest annað við tím-ann að gera nú en eiga í aðlög-
unarviðræðum og átökum um að-
ild. Þá er sérkennilegt að íslenskir
ráðamenn telji sérstaka ástæðu til
að sækjast eftir aðild nú, einmitt
þegar áhugi nágranna okkar á að-
ild er í lágmarki.
Áhugi á ESB í lágmarki
Veður víða um heim 13.9., kl. 18.00
Reykjavík 8 skúrir
Bolungarvík 9 skýjað
Akureyri 11 léttskýjað
Egilsstaðir 9 léttskýjað
Kirkjubæjarkl. 10 skýjað
Nuuk 6 léttskýjað
Þórshöfn 10 skúrir
Ósló 17 heiðskírt
Kaupmannahöfn 17 léttskýjað
Stokkhólmur 12 heiðskírt
Helsinki 17 skýjað
Lúxemborg 17 léttskýjað
Brussel 17 léttskýjað
Dublin 20 skýjað
Glasgow 17 skúrir
London 17 skúrir
París 21 heiðskírt
Amsterdam 17 heiðskírt
Hamborg 16 skýjað
Berlín 16 léttskýjað
Vín 17 alskýjað
Moskva 13 skýjað
Algarve 27 heiðskírt
Madríd 32 heiðskírt
Barcelona 26 léttskýjað
Mallorca 27 léttskýjað
Róm 23 léttskýjað
Aþena 22 léttskýjað
Winnipeg 11 léttskýjað
Montreal 15 skúrir
New York 20 skýjað
Chicago 23 heiðskírt
Orlando 30 heiðskírt
Hægt er að lýsa skoðun á ritstjórnar-
greinum Morgunblaðsins á slóðinni
http://mbl.is/mogginn/leidarar/
STAKSTEINAR
VEÐUR KL. 12 Í DAG
14. september Sólarupprás Sólsetur
REYKJAVÍK 6:49 19:59
ÍSAFJÖRÐUR 6:50 20:07
SIGLUFJÖRÐUR 6:33 19:50
DJÚPIVOGUR 6:17 19:30
Ágúst Ingi Jónsson
aij@mbl.is
Framundan eru merkingar á fjórum
hvölum við landið til að reyna að fá
upplýsingar um hegðan þeirra og
ferðir. Merkin sem notuð eru verða
stöðugt fullkomnari. Auk þess að
mæla staðsetningu hvala gefa merk-
in nú upplýsingar um á hve miklu
dýpi hvalirnir eru hverju sinni og
fylgst er með hverri einustu köfun
þeirra.
Gísli Víkingsson, hvalasérfræð-
ingur á Hafrannsóknastofnun, segir
að líklega verði 2-3 hrefnur merktar í
haust og 1-2 hnúfubakar. Í gær frétt-
ist af hnúfubökum í Ísafjarðardjúpi
og er líklegt að reynt verði að skjóta
gervihnattamerki í einn eða tvo
þeirra.
„Af ýmsum ástæðum er brýnast
að fá upplýsingar um ferðir hrefn-
unnar, en jafnframt hefur reynst erf-
iðast að afla þessara upplýsinga,“
segir Gísli. „Í vor var merkjum skotið
í fjórar hrefnur, en við fengum aðeins
strjálar sendingar frá einni þeirra og
það nálægt merkingarstað í Faxa-
flóa. Árangurinn var því lítill, en von-
andi næst betri árangur í haust.“
Grundvöllur ráðgjafar
Auk fræðilegs gildis segir Gísli
mikilvægt að afla frekari upplýsinga
um ferðir hrefnu vegna óvissu um
fjölda stofna í Norður-Atlantshafi og
landfræðileg mörk milli þeirra. Slík
vitneskja sé mikilvægur grundvöllur
ráðgjafar um nýtingu tegundarinnar.
Þá eru upplýsingar um köfunartíðni
mikilvægar til leiðréttingar á flug-
talningum á hrefnu.
Rannsóknir Hafrannsókna-
stofnunar á ferðum hvala eru unnar í
samvinnu við danska aðila, sem taka
til helminga þátt í kostnaði við gervi-
hnattamerkin. Lætur nærri að hvert
merki kosti um 250 þúsund krónur.
Gervitunglamerkingarnar hafa að
hluta til verið fjármagnaðar með
styrkjum úr Tækjasjóði RANNÍS.
Athyglisverðar niðurstöður hafa
fengist úr merkingum hvala hér við
land. Nefna má sem dæmi að send-
ingar bárust í þrjá mánuði frá hnúfu-
bak sem merktur var með gervi-
tunglasendi í Eyjafirði 21 október
2009. Síðasta sendingin barst frá
hnúfubaknum 20. janúar, en þá var
hann staddur við norðausturjaðar
Charlie Gibbs misgengissvæðisins á
N-Atlantshafshryggnum, um þúsund
km vestur af Írlandi.
Meðalsundhraði hvalsins eftir
að hann yfirgaf Selvogsbanka var
rúmlega 4 sjómílur á klukkustund.
Alls hafði hvalurinn þá lagt að baki
a.m.k. 6.320 km frá því að hann var
merktur í Eyjafirði 21. október 2009.
Á tímabilinu 11. nóvember til 3.
desember var hnúfubakurinn á litlu
svæði í Stakksfirði rétt utan við hafn-
irnar í Keflavík, Njarðvík og Vogum.
Helgina 20.-21. nóvember tókst með
samvinnu Hafrannsóknastofnunar-
innar og hvalaskoðunarfyrirtækisins
Eldingar að finna og ljósmynda hval-
inn í Stakksfirði. Upplýsingarnar
nýttust fyrirtækinu til skoðunarferða
með hundruð ferðamanna.
Vísindi Skyttan Tryggvi Sveinsson skýtur merki í hnúfubak í merkinga-
leiðangri í Eyjafirði árið 2008. Framundan er að merkja fjóra hvali í haust.
Ljósmynd/Hafrannsóknastofnun
Hægt að fylgj-
ast með köfun
og staðsetningu
 Mikilvægt að afla upplýsinga um
hrefnu vegna óvissu um fjölda stofna
Sýni í Hvalfirði
» Hafró hefur í sumar tekið
sýni úr langreyðum, sem kom-
ið hefur verið með að landi í
Hvalfirði. Unnið verður úr þess-
um sýnum á næstu mánuðum.
» Hefðbundnar hvalataln-
ingar eru ekki á áætlun fyrr en
eftir 2-3 ár.
„Framkvæmdir eins og þessar eru líklegar til
að hafa áhrif á laxinn. Þess vegna munum við
skoða málið rækilega í stjórninni, ef einhver al-
vara er að baki,“ segir Jörundur Gauksson í
Kaldaðarnesi, formaður Veiðifélags Árnesinga,
þegar hann er spurður um áhrif virkjunar sem
rætt er um að byggja í Ölfusá rétt ofan við Sel-
foss.
Selfossveitur eru að láta gera frumáætlun
um virkjun rennslis Ölfusár í tengslum við nýja
brú fyrir Suðurlandsveg, við Efri-Laugardæla-
eyju. Virkjunin er enn á hugmyndastigi en tals-
menn sveitarfélagsins telja hana umhverfis-
væna og hagkvæma. Rætt hefur verið um að
gera mannvirkið þannig úr garði gert að lax
komist upp ána og seiði niður.
Jörundur segir að það þurfi að koma betur
fram hverskonar virkjun er um að ræða. Sjálf-
ur hefur hann miklar áhyggjur af áhrifum slíks
inngrips í náttúruna og vísar þar til reynsl-
unnar, meðal annars úr Þjórsá. „Veiðifélaginu
hefur verið trúað fyrir lífríkinu og laxastofnum
sem hafa verið í ánum um aldir,“ segir Jör-
undur og tekur undir það að miklir fjárhags-
legir hagsmunir séu einnig í húfi hjá landeig-
endum og þá ekki síður ófjárhagslegir
hagsmunir eins og rétturinn til að veiða.
helgi@mbl.is
Virkjun hefur líklega áhrif á laxinn
Tekjur af neta- og stangveiði
» Vatnasvæði Ölfusár-Hvítár er stórt og
fjölbreytt. Meginvatnsföllin eru jökulár en
margar bergvatnsár renna í þau. Þar er að
finna allar tegundir íslenskra vatnafiska.
» Fjöldi landeigenda í Árnessýslu hefur
tekjur af laxveiði. Umtalsverð netaveiði er í
jökulánum, Ölfusá og Hvítá og stangaveiði í
Sogi, Stóru-Laxá og fleiri ám.