Ný saga - 01.01.1998, Qupperneq 34

Hörður Vilberg Lárusson
örðugleikar við
að stilla sjón-
varpsmastur
hefðu orðið
þess valdandi
að ekki hefði
verið unnt að
útiloka algerlega
sjónvarpssend-
ingar til fíeykja-
víkur án þess að
vaida truflunum
á Keflavíkur-
svæðinu
varpsstöðvum, þótt það yrði ekki lengi.76
Enn gátu því áhugasamir sjónvarpsáhorfend-
ur á suðvesturhorninu fylgst með Keflavíkur-
sjónvarpinu þrátt fyrir yfirlýsingar um að það
yrði takmarkað. Magnús Kjartansson þing-
maður Alþýðubandalagsins var ekki sáttur
við framgang málsins og beindi hann fyrir-
spurn til utanríkisráðherra í janúar 1968 um
hverju sætti að sjónvarpið sæist enn utan
Keflavíkurvallar þótt fimm mánuðir væru
liðnir frá þeim degi sem takmörkunin átti að
koma til fullra framkvæmda. í svari sínu vís-
aði utanríkisráðherra í skýrslu varnarmála-
nefndar sem hann las upp. í henni sagði m.a.
að ófyrirsjáanlegir tæknilegir örðugleikar við
að stilla sjónvarpsmastur hefðu orðið þess
valdandi að ekki hefði verið unnt að útiloka
algerlega sjónvarpssendingar til Reykjavíkur
án þess að valda truflunum á Keflavíkursvæð-
inu. Sífellt væri þó verið að reyna að ráða bót
á þessum vanda. Þann 26. janúar hefðu kom-
ið sérstök tæki frá Bandaríkjunum til að setja
á útvarpsmastrið en erfið veðurskilyrði hefðu
hamlað uppsetningu þeirra. Þess væri vænst
að þessi nýju tæki hindruðu algjörlega út-
sendingu til Reykjavíkursvæðisins, en ef þess-
ar aðgerðir dygðu ekki til hefði varnarliðið
heitið því að gripið yrði til enn frekari ráð-
stafana. Svo virtist sem takmarkanir varnar-
liðsins væru ekki nægar og vísaði Magnús til
þess að það væri orðinn atvinnuvegur fyrir ís-
lenska sjónvarpsvirkja að lagfæra loftnet og
setja upp magnara til að ná útsendingum
Keflavíkursjónvarpsins.77 Það hafði því ekki
tekist að takmarka Keflavíkursjónvarpið
þrátt fyrir að ákvörðun hefði verið tekin um
að það skyldi gert. Kröfur voru því uppi um
að gripið yrði til frekari ráðstafana og sagði
m.a. í leiðara Alþýðublaðsins þann 12. janúar
1968 að tækist ekki að takmarka útsendingar
Keflavíkursjónvarpsins án frekari dráttar
væru aðeins tvær leiðir færar. Annars vegar
að varnarliðið sendi sjónvarpsefni sitt um
kapal, en hins vegar að stöðinni yrði algerlega
lokað.78 Svo fór á endanum að fyrri leiðin var
farin og var það gert árið 1974. Segir Friðþór
Eydal að það hafi verið gert vegna fyrrnefnds
þrýstings bandarískra framleiðenda og hins
vegar vegna þess að með því að senda sjón-
varpsmerkið um kapal hafi verið komist hjá
miklum kostnaði sem tengdist litvæðingu
stöðvarinnar. Þetta hafi ekki verið gert vegna
þrýstings íslenskra ráðamanna.79 Þctta er hins
vegar of mikil einföldun af hálfu Friðþórs því
miklar umræður höfðu átt sér stað á milli ís-
lenskra ráðamanna og varnarliðsins, og ljóst
er að Bandaríkjamenn vildu taka fullt tillit til
sjónarmiða íslendinga sem töldu að takmark-
anir á sjónvarpi hersins væru þarfar. Spyrja
má hins vegar hvers vegna þessar takmarkan-
ir komu ekki til framkvæmda fyrr?
Þar með hefði mátt ætla að deilum um
Keflavíkursjónvarpið væri lokið en svo var þó
ekki, og enn einu sinni komst málið inn í sali
Alþingis. Nú var það Albert Guðmundsson
þingmaður Sjálfstæðisflokksins sem lagði
fram tillögu til þingsályktunar um sjónvarps-
mál og var hún tekin til umræðu þann 26. nóv-
ember 1974. Vildi Albert afnema takmarkanir
Keflavíkursjónvarpsins og athuga jafnframt
möguleika íslendinga á að komast í samband
við útsendingar erlendra sjónvarpsstöðva. í
greinargerð með tillögunni sagði að með tak-
mörkun Keflavíkursjónvarpsins áliti flutn-
ingsmaður að verið væri að „skerða hinn
helga rétt einstaklingsins í lýðfrjálsu landi til
valfrelsis um það sjónvarpsefni sem í boði er
hverju sinni.“ Fámennur hópur „menningar-
vita“ hefði mótmælt starfsemi stöðvarinnar
vegna slæmra áhrifa hennar á menningarlíf og
málfar íslendinga, en hann liti svo á að ís-
lensk þjóð og íslensk menning væri það rót-
gróin og sterk að hún þyldi menningarsam-
skipti við hvaða þjóð sem væri.80 Tillagan var
felld. Fimm þingmenn Sjálfstæðisflokksins,
Matthías Á. Mathiesen, Albert Guðmunds-
son, Guðlaugur Gíslason, Gunnar Thorodd-
sen og Ingólfur Jónsson, greiddu henni at-
kvæði sitt, en fjörtíu alþingismenn voru henni
mótfallnir.81 Alþingi kvað upp sinn dóm enda
var þegar ljóst að íslendingar myndu ekki fá
notið sjónvarps bandaríska hersins.
Málið var því afgreitt en allt frá lokun
Keflavíkursjónvarpsins hafa heyrst raddir
sem fara um það fögrum orðum og tala um
hversu dásamlega skemmtilegt það hafi verið.
Þannig virðist Keflavíkursjónvarpið enn vera
mönnum hugleikið því á vordögum 1997 birt-
ist um það frétt í DV að hópur manna væri
að athuga hvort mögulegt væri að opna fyrir
32