Ný saga - 01.01.1998, Blaðsíða 49

Óskar Guðmundsson
Sískrifandi smiður
Magnús Kristjánsson í Ólafsvík
fyrri hluta þessarar aldar bjó vest-
ur á Snæfellsnesi erfiðismaður sem
aldrei lauk svo vinnudegi að ekki
gæfi hann sér lóm til að skrifa nokkur orð í
dagbók sína auk þess sem hann setti saman
frásagnir í aðrar kompur. Magnús Kristjáns-
son hét þessi maður og náði háum aldri og
skilaði drjúgu dagsverki. Magnús hélt senni-
lega lengur dagbók en nokkur annar maður
hér á landi eða í nærfellt 70 ár. Auk dag-
bókanna liggur mikið efni óbirt eftir smiðinn
og meðhjálparann úr Ólafsvík.
Magnús Kristjánsson fæddist í Ytra-Skóg-
arnesi í Miklaholtshreppi 1. október 1875 og
andaðist í Reykjavík 22. apríl 1963. Hann var
tvígiftur, átti tíu börn og starfaði sem smið-
ur fyrir vestan alla sína starfsævi. Auk þess
gegndi hann margvíslegum trúnaðarstörfum
fyrir sveit og samfélag, var t.d. meðhjálpari í
yfir hálfa öld, sóknarnefndarmaður og hrepps-
nefndarmaður um langan aldur og tók mikinn
þátt í öllu félagslífi í byggðarlagi sínu.
Magnús er eini Snæfellingurinn sem vitað
er um að hafi skrifað dagbækur nánast alla
sína starfsævi. Slíkt er reyndar afar sjaldgæft
hvar sem er. Hann var andans maður, sá „eini
frænda minna sem ég finn andlegt ættarmót
með“, sagði Jóhann Jónsson skáld í bréfi til
hans 1917. Dagbækur Magnúsar byrja á ný-
ársdag 1894 og þeim lýkur 7. apríl 1963. Hann
hélt þeim því úti í nærfellt 70 ár. Slíkt er fá-
heyrt. Hér er um að ræða mikilvægt tímabil í
þjóðarsögunni og forvitnilegt að fylgjasl með
því hvernig alþýðumaður upplifði veröldina
frá þúsund ára sveitarfki til nútímans á 20.
öld. Sem heimildarit hafa dagbækurnar gildi
fyrir sögu Snæfellsness og sérstaklega Ólafs-
víkur þar sem hann lifði alla sína starfsævi, en
þar er vikið að þvf markverðasta sem gerðist
frá því um aldamót og fram yfir 1960.
A gamlaársdag 1962 skrifaði Magnús: „Ég
býst eins við nú að ég sé að enda þessa dag-
bók mína, sem ég er búinn að skrifa í kvöld
í 69 ár, þó mig langi til að skrifa hana eitt
Mynd 1.
Ólafsvík i byrjun
aldarlnnar.
47