Morgunblaðið - 06.08.2011, Blaðsíða 12

12 FRÉTTIRInnlent
MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 6. ÁGÚST 2011
BAKSVIÐ
Kristján H. Johannessen
khj@mbl.is
„Við erum búnir að vera að vinna
núna í þrjú ár og byrjuðum með fögur
markmið,“ segir Gísli Gíslason,
stjórnarformaður fyrirtækisins Nort-
hern Lights Energy (NLE) spurður
um gang mála í rafbílavæðingu ís-
lenska bílaflotans. Hann ásamt sam-
starfsmönnum hefur ferðast víðsveg-
ar um heim til að kynna sér
rafbílavæðingu og nýjustu tækni í
rafbílum. „Eftir ár vorum við búnir að
sjá hvað þyrfti að gera og hvernig
hægt væri að rafbílavæða landið,“
segir Gísli og bætir við að hann sé
sannfærður um að Ísland sé eitt besta
land í heimi til að takast á við slíkt
verkefni.
Gísli segir þær orkuauðlindir sem
Íslendingar búa yfir til rafmagns-
framleiðslu stuðla að frjósömum jarð-
vegi fyrir notkun rafmagnsbíla hér á
landi. „Orkan er ein sú ódýrasta í
heimi og kerfið sem fyrir er er mjög
gott,“ segir hann og vísar til 230 volta
rafmagnskerfis sem finnst á Íslandi
og bendir á að ein túrbína Kára-
hnjúkavirkjunar gæti séð öllum ís-
lenska bílaflotanum fyrir rafmagni.
Engir tollar eða vörugjöld
Fyrirtækið NLE hefur að undan-
förnu unnið markvisst að því að
tryggja sér nægt framboð af bílum
frá hinum ýmsu bílaframleiðendum í
heiminum. Gísli segir rafmagnsbíla
hafa verið dýra í upphafi en á skömm-
um tíma hefur framleiðsla bílanna
orðið ódýrari en áður og slíkt leiðir af
sér lægra verð á bílunum. „Það eru
engir tollar eða vörugjöld í dag á raf-
bílum á Íslandi,“ segir Gísli og bætir
við að nágrannalönd okkar hafi mörg
hver tekið stærra skref en Íslending-
ar varðandi verð- og tolllagningu á
rafmagnsbílum. Bendir hann á að
Noregur hefur t.a.m. lagt af virðis-
aukaskatt á slíkum bílum til að stuðla
að aukinni sölu rafmagnsbíla þar í
landi.
Hér á landi hefur enn engin
ákvörðun verið tekin um hvort fara
eigi svipaða leið í verð- og tolllagn-
ingu á rafmagnsbílum líkt og gert var
í Noregi. „Stjórnvöld eru búin að vera
að vinna í þessu máli hérna og við er-
um búin að bíða eftir niðurstöðu í því
síðustu tvö ár, að ákvörðun verði tek-
in um að fella niður eða endurgreiða
virðisaukaskattinn,“ segir Gísli. Hann
segir iðnaðarráðuneytið hafa sett af
stað klasasamstarf um orkuskipti
sem nefnist Græna orkan og er ætlað
að auka hlut visthæfra innlendra
orkugjafa í samgöngum. „Það byrjaði
fyrir rúmlega ári síðan en í raun og
veru hefur lítið gerst.“ Samkvæmt
upplýsingum er fengust frá iðnaðar-
ráðuneyti mun vinna klasasamstarfs-
ins verða eitt af forgangsverkefnum
ráðuneytisins næsta vetur.
Stefnan tekin á ný mið
Gísli segir starfsemi NLE hafa
treyst á að stjórnvöld tækju ákvörðun
um hvort virðisaukaskatturinn yrði
tekinn af rafmagnsbílum, líkt og í
Noregi, eða ekki. Lagt var upp með
að ákvörðun þess efnis yrði tekin fyr-
ir sumarmánuði þessa árs en slíkt
hefur þó ekki verið gert. „Síðan kom
það í ljós að samþykkt var þingsálykt-
unartillaga á næst síðasta degi þings-
ins um að iðnaðarráðherra fengi vald
til að stýra þessum breytingum,“ seg-
ir Gísli og bætir við að fyrirséð sé að
engin niðurstaða muni fást í málinu
fyrr en undir lok árs eða á næsta ári.
Þessi töf á ákvarðanatöku hefur
stuðlað að því að stjórnendur NLE
horfa á markaði erlendis. „Við töluð-
um við okkar birgja um að við mynd-
um ekki byrja að flytja inn [bíla] til Ís-
lands fyrr en eftir áramót út af
þessu.“
NLE er nú að vinna að stofnun fyr-
irtækis í Noregi og segir Gísli Norð-
menn taka þeim sem hetjum. Þeir eitt
hundrað rafmagnsbílar sem uppruna-
lega áttu að fara til Íslands voru að
sögn allir sendir til Noregs.
Norðmenn hafa sýnt rafmagnsbíl-
um mikinn áhuga að undanförnu og
er almenningur í Noregi vel meðvit-
aður um vistvæna orkunýtingu. „Það
eru um fjögur þúsund rafbílar í Nor-
egi í dag og um þrjú þúsund hleðslu-
staurar hafa verið settir upp,“ segir
Gísli. Að sama skapi eru ellefu raf-
magnsbílar á Íslandi, sem flestir eru
að mati Gísla með úreltri tækni. Gísli
segir 800 rafbíla af Mitsubishi MiEV
gerð hafa selst upp á þremur mán-
uðum í Noregi.
Noregur fer fram úr Íslandi
Morgunblaðið/Árni Sæberg
Hagkvæmur og vistvænn ferðamáti framtíðarinnar
Gísli Gíslason, stjórnarformaður NLE, segir rafbíla í dag hafa breyst hratt að undanförnu. Að sögn er sú tíð liðin er
rafbílar stungu í stúf og er nú unnt að breyta hefðbundnum bensínbílum í vistvæna og öfluga rafbíla. „Við stefnum
að því í öllum okkar aðgerðum að geta boðið upp á rafbíla á svipuðu verði og bensínbílar eru seldir á,“ segir Gísli og
bendir á að slíkt sé unnt að gera með stærri pöntunum og auknu samstarfi milli landa. Að auki segir Gísli nauðsyn-
legt að hvetja einnig stjórnvöld til dáða í þeim efnum og að ryðja úr vegi hindrunum til að auka sölu til almennings.
 Gríðarleg eftirspurn er eftir rafmagnsbílum í Noregi  Um fjögur þúsund rafmagnsbílar eru á göt-
um Noregs en á sama tíma eru ellefu á Íslandi  4.380 krónur kostaði að aka rafjeppa 2.150 kílómetra
Bið eftir ákvörðun
» Rafjeppi Gísla Gíslasonar
kostar um 10 milljónir en verði
virðisaukaskatturinn felldur
niður mun sá bíll kosta um 8
milljónir.
» Þar til ákvörðun er tekin um
hvort fella skuli niður VSK
treystir NLE sér vart til að selja
rafmagnsbíla til almennings
hér á landi.
» Norsk stjórnvöld vilja
200.000 rafbíla á götur Nor-
egs fyrir árið 2020.
Sú bifreið sem Gísli Gíslason,
stjórnarformaður NLE, ekur í dag er
rafjeppabifreið af Chevrolet gerð.
„Ég er búinn að vera á honum í tvo
mánuði, aldrei þurft að fara á bens-
ínstöð,“ segir Gísli. Á þeim tveim
mánuðum hefur hann ekið 2.150
kílómetra og greitt 4.380 krónur
fyrir rafmagn á rafjeppann. Segir
hann ljóst að um mikla kjarabót
væri að ræða fyrir fjölskyldur í
landinu ef unnt væri að nýta rafbíla
hér á landi í stað bensínbifreiða
sem þurfa á innfluttri olíu að halda.
Rafjeppinn er framleiddur í
Bandaríkjunum og hin hefðbundna
bensínvél tekin úr honum ásamt
gírkassa. Í staðinn er svo settur raf-
búnaður og ekur rafjeppinn um eitt
hundrað kílómetra á hleðslunni.
Hleðslutíminn er um sex klukku-
stundir og bendir Gísli á að nái raf-
bílar almennilegri fótfestu hér á
landi verði unnt að stytta hleðslu-
tímann verulega með hraðhleðslu-
tækni. Verið er að setja upp slíkt
hleðslukerfi í Noregi um þessar
mundir og tekur það ökumenn þá
einungis um tíu mínútur að hlaða
bifreiðar sínar.
Sparneytin jeppabifreið
CHEVROLET EQUINOX RAFJEPPI
BAKSVIÐ
Kjartan Kjartansson
kjartan@mbl.is
Heimir Már Pétursson, upplýsinga-
fulltrúi Iceland Express, segir aug-
ljóst að þjónustufyrirtæki þess, Bill-
und Airport Handling, hafi gert
mistök þegar 14 ára gamalli stúlku
var vísað frá þegar hún hugðist
ganga um borð í flugvél flugfélagsins
frá Billund til Íslands.
Þó að flugþjónustufyrirtæki taki
að sér störf fyrir hönd flugfélaga
eins og innritun á flugvelli eru það
flugfélögin sjálf sem bera ábyrgð
gagnvart farþegum þegar eitthvað
kemur upp á með flugferðir þeirra
eins og ef þeim er aflýst eða yfirbók-
að er í flugvél þeirra.
Var stúlkan ein á ferð en hafði
fengið aðstoð við að finna brottfar-
arhlið. Þar var svo franskur maður
sem búsettur er á Íslandi sem einnig
var vísað frá sem var henni innan
handar í framhaldinu. Voru þau send
til Kaupmannahafnar þaðan sem
þau flugu til Íslands. Tók ferðalag
stúlkunnar hartnær sólarhring en
hún hafði enga peninga með sér
enda ekki viðbúin svo langri ferð.
Að flýta sér í sumarfrí
Evrópskar reglur kveða á um að
þegar yfirbókað er í vélar, sem ekki
er óalgengt að gerist, beri flugrek-
anda að leita eftir sjálfboðaliðum
sem tilbúnir eru til að láta eftir sæti
sitt gegn bótum.
Í þessu tilfelli var það ekki gert og
segir Heimir Már að starfsmaður
þjónustufyrirtækisins hafi einfald-
lega meinað síðustu tveimur farþeg-
unum um að fara um borð, stúlkunni
og franska manninum.
„Við komumst svo að því að starfs-
maðurinn var á leið í sumarfrí dag-
inn eftir og lá greinilega svona á að
hann nennti ekki að vinna vinnuna
sína. Við höfum kvartað við þjón-
ustuaðilann yfir þessari framkomu
sem er í algerri andstöðu við starfs-
reglur Iceland Express,“ segir
Heimir Már.
Áhöfnin ber ekki ábyrgð
Þetta sé ófyrirgefanleg hegðun og
Iceland Express þurfi að íhuga hvort
það haldi áfram viðskiptum við félag
sem hagar sér með þessum hætti.
Stúlkan og fjölskylda hennar hafa
þegar fengið bætur fyrir óþægindin í
formi þriggja flugmiða hjá Iceland
Express. „Okkur þykir mjög leiðin-
legt að þetta hafi komið fyrir að 14
ára stúlka lendi á þessum vergangi.
Hún er komin til síns heima og skað-
aðist ekki. Það er gott og við erum
ánægð með það,“ segir Heimir Már.
Áhöfnin um borð í vélinni beri
enga ábyrgð á því þegar ólögráða
einstaklingur sé skilinn eftir á flug-
vellinum, það sé aðeins flugþjón-
ustuaðilinn. „Flugmennirnir og
áhöfnin hugsa um öryggi um borð.
Hún skiptir sér ekki af innrituninni
né hverjir komast í gegnum öryggis-
eftirlitið eða annað slíkt,“ segir
hann.
Vísa á Iceland Express
Henrik Munkstaard, yfirmaður
farþegaþjónustu á flugvellinum á
Billund, segist í samtali við Morg-
unblaðið ekkert geta tjáð sig um
málið. Fyrirtækið starfi fyrir hönd
Iceland Express og það sé þess að
svara fyrir uppákomuna sem hann
kunni ekki frekari skil á. Það sé á
endanum Iceland Express sem laga-
lega séð beri ábyrgðina.
Skella skuldinni á þjónustuaðila
 Iceland Express ber lagalega ábyrgð
gagnvart farþegum á endanum
Morgunblaðið/Þorkell
Flugfarþegar Evrópskar reglur kveða á um að auglýsa þurfi eftir sjálf-
boðaliðum meðal farþega til að verða eftir þegar flugvélar eru yfirbókaðar.
Það er
ósanngjarnt
af Iceland
Express að
vísa ábyrgð
á því að 14
ára stúlku
hafi verið
vísað frá í
Billund á
starfsmann þjónustuaðila.
Þetta sé ekki einsdæmi. Þetta
segir Kolbrún Ævarsdóttir,
móðir 14 ára drengs sem vísað
var frá ásamt fimm öðrum þeg-
ar vél frá Billund til Íslands var
yfirbókuð þremur dögum eftir
uppákomuna með stúlkuna.
Ekki var auglýst eftir sjálf-
boðaliðum til að verða eftir
heldur var fólkinu vísað frá við
innritunarborðið. Segir Kolbrún
að starfsmenn á vellinum hafi
verið allir af vilja gerðir en ekki
hafi náðst í Iceland Express.
Málið er ekki
einsdæmi
FLEIRUM VÍSAÐ FRÁ