Morgunblaðið - 06.08.2011, Blaðsíða 21

FRÉTTIR 21Erlent
MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 6. ÁGÚST 2011
FRÉTTASKÝRING
Bogi Þór Arason
bogi@mbl.is
Áætlað er að nær 30.000 börn undir
fimm ára aldri hafi dáið í hungurs-
neyð af völdum þurrka í sunnan-
verðri Sómalíu síðustu þrjá mánuði,
að sögn bandarískra yfirvalda.
Áður höfðu embættismenn Sam-
einuðu þjóðanna sagt að tugir þús-
unda manna hefðu dáið af völdum
langvarandi þurrka í Austur-Afríku-
löndunum Sómalíu, Eþíópíu, Keníu,
Úganda og Djíbútí. Sameinuðu þjóð-
irnar áætla að 640.000 börn í Sómalíu
séu alvarlega vannærð og óttast er
því að tala látinna ungbarna hækki á
næstu vikum.
Nancy Lindborg, embættismaður
bandarísku hjálparstofnunarinnar
USAID, sagði á fundi með banda-
rískri þingnefnd í Washington á mið-
vikudaginn var að kannanir banda-
rískra yfirvalda bentu til þess að yfir
29.000 börn undir fimm ára aldri
hefðu dáið í sunnanverðri Sómalíu
einni síðustu þrjá mánuði, að sögn
fréttaveitunnar AP.
Lýst hefur verið yfir hungursneyð
á fimm svæðum í sunnanverðri Sóm-
alíu, meðal annars í höfuðborginni
Mogadishu. Næsta regntímabil í
Sómalíu hefst ekki fyrr en í október
og veðurfræðingar hafa spáð því að
úrkoman verði þá helmingi minni en
meðalúrkoman á þessum tíma. Búist
er við að neyðarástandi verði lýst yf-
ir á fleiri svæðum í Sómalíu á næstu
sex vikum og ástandið versni út allt
þetta ár.
Matvæla- og landbúnaðarstofnun
Sameinuðu þjóðanna (FAO) áætlar
að 12,4 milljónir manna í Afríkulönd-
unum fimm þurfi á tafarlausri
neyðaraðstoð að halda vegna mat-
vælaskorts. Þar af er talið að 3,2
milljónir manna í Sómalíu þurfi mat-
vælaaðstoð, rúmur þriðjungur af öll-
um íbúum landsins, en áætlað er að
þeir séu um 9,3 milljónir. Nær 1,3
milljónir barna eru á meðal þeirra
Sómala sem þurfa matvælaaðstoð.
Embættismenn Sameinuðu þjóð-
anna óttast að rúm hálf milljón
barna deyi af völdum þurrkanna í
Afríkulöndunum. Talið er að alls séu
um 2,3 milljónir barna vannærð í
Austur-Afríkulöndunum fimm.
Þurfa að skilja sveltandi
smábörn eftir
Gaim Kebreab, fulltrúi
hjálparstofnunar norsku
þjóðkirkjunnar, hefur kann-
að ástandið í suðvestan-
verðri Sómalíu þar sem
ástandið er verst. „Ég sá
fólk sem hafði misst allt. Við
ókum í gegnum bæi sem
voru mannlausir, það eina
sem lá eftir voru hræ geita og
kúa,“ hefur fréttavefur norska
ríkisútvarpsins eftir Kebreab.
Sveltandi fólk hefur streymt í
flóttamannabúðir Sameinuðu
þjóðanna í Keníu og margir deyja á
leiðinni. „Fréttir af börnum sem
deyja á leiðinni frá Sómalíu eða þeg-
ar þau koma í flóttamannabúðirnar
eru skelfilega algengar,“ segir í yfir-
lýsingu frá Barnahjálp Sameinuðu
þjóðanna, UNICEF.
Ferðin frá Sómalíu til Keníu getur
tekið vikur og jafnvel mánuði og al-
gengt er að konur þurfi að fara einar
með börnunum vegna þess að karl-
mennirnir komast ekki með þeim.
Hermt er að dæmi séu um að konur
hafi þurft að skilja yngstu börnin eft-
ir. „Við höfum frétt að sum börn hafi
verið skilin eftir til að mæður þeirra
gætu bjargað eldri börnunum,“ hef-
ur fréttaveitan AFP eftir Ivy
Ndungu, fulltrúa Barnaheilla í
Keníu. „Þetta hefur skelfileg sálræn
áhrif á konurnar sem koma hingað.“
Að sögn embættismanna Samein-
uðu þjóðanna hefur hjálparstarfið
gengið of hægt í Sómalíu vegna fjár-
skorts, vandamála við að koma mat-
vælunum á þurrkasvæðin, auk þess
sem stór svæði séu á valdi hreyfing-
ar íslamista, Al Shahab, sem hafi
hindrað hjálparstarf stofnana á borð
við Matvælaáætlun Sameinuðu þjóð-
anna. Starfsmenn UNICEF, Al-
þjóðaráðs Rauða krossins og fleiri
stofnana hafa þó fengið að starfa á
svæðunum.
Talið að um 30.000 börn hafi dáið
Reuters
Hungur Sómölsk kona heldur á vannærðu barni í sunnanverðri Sómalíu þar sem hungursneyðin er alvarlegust.
 Áætlað er að 640.000 börn í Sómalíu séu alvarlega vannærð og óttast er að tala látinna hækki á næstu
vikum  Horfur á að hungursneyð verði lýst yfir á fleiri svæðum og ástandið versni á næstu mánuðum
Börn í neyð
» Þurrkarnir í Sómalíu eru þeir
mestu í landinu í sex áratugi.
» Óttast er að rúm hálf milljón
barna deyi af völdum þurrk-
anna í Austur-Afríku.
» Talið er að um það bil 2,3
milljónir barna þjáist af van-
næringu í fimm löndum í
Austur-Afríku.
» Dæmi eru um að mæður
þurfi að skilja yngstu börn sín
eftir þegar þær flýja heimkynni
sín vegna þurrkanna.
Stór svæði í sunnanverðri Sómalíu
eru á valdi uppreisnarhreyfingar
íslamista, Al Shahab, og liðsmenn
hennar eru sagðir hafa stöðvað
marga karlmenn, sem reyndu
að flýja til Keníu, og neytt þá
til að ganga til liðs við hreyf-
inguna.
Eiginkonur karlmannanna
hafa því þurft að fara einar
með börn sín og hermt er
að mörgum þeirra sé
nauðgað á leiðinni frá
Sómalíu til Keníu.
Konur og börn eru um 80%
þeirra sem komast í stærstu
flóttamannabúðirnar í Keníu.
Flestir karlmannanna sem koma
þangað eru aldraðir, að sögn
fréttaveitunnar AFP.
„Þeir náðu mér og börðu mig,“
hefur AFP eftir tvítugum flótta-
manni, Nor Ibrahim, sem varð fyrir
þremur árásum áður en hann
komst til Keníu. „Þeir sögðust
ætla að gera mig að hermanni og
ef ég neitaði myndu þeir drepa
mig.“
Mörgum konum nauðgað
UPPREISNARMENN SAGÐIR STÖÐVA FLÓTTAMENN
Bandarískir geimvísindamenn hafa
fundið vísbendingar um að vatn
renni niður brattar hlíðar á Mars og
verði það staðfest er þetta í fyrsta
skipti sem vatn í fljótandi formi
finnst á reikistjörnunni, að sögn
geimferðastofnunar Bandaríkjanna,
NASA. Áður hafði aðeins fundist
vatnsís á reikistjörnunni.
Á myndum, sem teknar voru með
myndavél könnunarfars NASA,
sjást dökkar rákir, sem líkjast lækj-
um, og vísindamenn NASA segja að
besta útskýringin á þessum rákum
sé sú að brimsalt vatn renni niður
hlíðarnar. „Ef staðfest verður að
þetta sé saltvatn höfum við fengið
bestu vísbendinguna til þessa um
hvar leita eigi að lífi á Mars,“ hefur
The Washington Post eftir stjörnu-
fræðingnum Alfred McEwan.
Rannsókn á myndunum leiddi í
ljós að rákirnar breytast eftir árstíð-
unum. Vísindamennirnir segja að
aðstæðurnar á svæðunum þar sem
rákirnar sjást kunni að vera svip-
aðar og í sífreranum í Síberíu þar
sem líf þrífst. Þeir leggja þó áherslu
á að niðurstöður þeirra byggist á lík-
um en ekki sönnunum. bogi@mbl.is
VATN Á MARS?
Heimild: NASA Mynd: NASA/JPL-Caltech/Arizona-háskóli
GEIMFARIÐ MARS
RECONAISSANCE
ORBITER (MRO)
Stærð manns
til samanburðar
MERKI UM RENNANDI VATN Í NEWTON-GÍGNUM
Myndir sem teknar voru á
löngu tímabili með
myndavélinni HiRISE
leiddu í ljós að rákirnar
eru árstíðabundnar
Litrófsmælirinn
CRISM
Kortlagningarmyndavél
Veðurfarsmyndavél
Ratsjá sem skyggnist undir
yfirborð reikistjörnunnar
0,5 til 5mbreiðar
rennslisrákir sjást
víða í bröttum
hlíðum
Öflug rannsóknamynda-
vél, HiRISE
RANNSÓKNARTÆKI GEIMFARSINS
Hæð: 6,5 m | Breidd: 13,6 m | Þvermál: 3 m
180. lengdarbaugur
MiðbaugurHorowitz-
gígur
Terra
Sirenum
Terra
Cimmeria
Merki um rennslið sáust í
Newton-gíg, Horowitz,
Terra Cimmeria, Terra
Sirenumog fleiri stöðum
Skotið á loft:
12. ágúst 2005
Á braut um Mars:
Frá 10. mars 2006
Vísindarannsóknirnar hófust
í nóvember 2006
Rennandi vatn á Mars?
 Besta vísbend-
ingin til þessa um
hvar leita eigi að
lífi á plánetunni
Sænska ríkisstjórnin hyggst leggja
fram áætlun um að berjast gegn
öfgahópum eftir fjöldamorðin í
Noregi 22. júlí. Fredrik Reinfeldt,
forsætisráðherra Svíþjóðar, Beat-
rice Ask, dómsmálaráðherra og
Birgitte Ohlsson, ráðherra Evrópu-
mála, skýrðu frá þessu í grein í dag-
blaðinu Dagens Nyheter í gær.
Í greininni segja þau að Svíþjóð
þurfi slíka áætlun til að hindra
samskonar árásir og gerðar voru í
Noregi. Þrenns konar jaðarhópar
eru hættulegastir að mati ráð-
herranna; hægriöfgamenn, vinstri-
öfgamenn og íslamistar.
„Ferli þeirra einstaklinga sem
beita ofbeldi til að ná pólitískum
markmiðum er oft að mörgu leyti
svipað, burt séð frá pólitískum eða
trúarlegum öfgaskoðunum þeirra,“
segja ráðherrarnir og hvetja meðal
annars til aukins samstarfs milli
lögreglu, skóla, félagsmálastofnana
og almennings í baráttunni gegn
öfgahópum.
Reuters
Útför 32 af þeim 77 sem biðu bana í árásunum í Noregi voru bornir til graf-
ar í gær. Jens Stoltenberg forsætisráðherra er hér við eina útförina.
Boða áætlun gegn
öfgahópum í Svíþjóð