Morgunblaðið - 18.10.2011, Blaðsíða 15

FRÉTTIR 15Innlent
MORGUNBLAÐIÐ ÞRIÐJUDAGUR 18. OKTÓBER 2011
milli 700 og 1000 störf myndu skapast
fyrir norðan.
Ef við miðum við Fjarðaál á Reyð-
arfirði, þá starfa að jafnaði á álvers-
svæðinu um 800 manns á vegum
Fjarðaáls og undirverktaka og svo
hefur vitanlega orðið til fjöldi af-
leiddra starfa, rétt eins og hefði orðið
á Húsavík.
Við gerðum okkur alltaf grein fyrir
því að álver á Bakka yrði byggt upp í
áföngum, vegna þess að jarðhitinn er
öðruvísi en vatnsaflið. Við fengum alla
orkuna um leið frá Kárahnjúkum,
þannig að það var aldrei á dagskrá að
reisa álverið á Reyðarfirði í áföngum.“
- Hvaða þýðingu telur þú að það
hafi fyrir okkur Íslendinga, þegar
þetta verkefni, sem hefur verið í
gangi í rúm sex ár með einhverjum
hléum, er nú runnið út í sandinn? Þar
á ég við, hvaða þýðingu hefur þetta
fyrir tiltrú erlendra fjárfesta á okkur
sem fjárfestingarkosti? Hefur trú-
verðugleiki okkar beðið hnekki?
„Ísland sem fjárfestingarkostur, er
vitanlega fyrst og fremst spurning
um það hvernig viðskiptaumhverfi
við búum okkur og það er stjórnvalda
að svara því hvað þau hafa upp á að
bjóða í þeim efnum.
Reynsla Alcoa af fjárfestingum á
Reyðarfirði hefur verið mjög góð, en
verkefnið á Bakka gengur ekki upp,
einfaldlega vegna þess að það er ekki
næg orka til staðar og verðið ekki við-
unandi fyrir nýtt álver.
Ég sem Íslendingur og áhugamaður
um skynsamlega nýtingu orkuauðlind-
anna í Þingeyjarsýslum til hagsbóta
fyrir svæðið og landið vona að Lands-
virkjun nái að byggja upp öflugan iðn-
að á svæðinu, eins og að er stefnt.
Í mínum huga finnst mér ágætt að
horfa austur og bera saman þau áhrif
sem Fjarðaál hefur haft þar. Þar hafa
mörg öflug fyrirtæki byggst upp og
mörg stórfyrirtæki hafa ýmist byggt
upp eða stóreflt starfsemi sína á svæð-
inu fyrir austan. Það á við um Eim-
skip, Samskip, HRV, VHE, Launafl,
Securitas, Skýrr og Capacent, svo
dæmi séu nefnd. Þessi fyrirtæki og
önnur hafa því tekið drjúgan þátt í því
að byggja upp samfélagið á svæðinu.
Þetta var auðvitað það sem við vild-
um sjá gerast á Húsavík, en nú eru
menn að leita annarra leiða og ég
vona sannarlega að það gangi.“
Stórt verkefni í
Sádi-Arabíu
- En hvað þýðir þetta fyrir Alcoa?
Hvar mun fyrirtækið reyna að færa
út kvíarnar næst, í stað þess að gera
það hér á Íslandi?
„Við höfum verið að skoða verkefni
víða á sama tíma og við höfum unnið að
undirbúningi álvers á Bakka. Við mun-
um fara í uppbyggingu í Quebec-fylki í
Kanada og New York-ríki í Bandaríkj-
unum. Við höfum verið að byggja okkur
upp í Noregi og þá er Alcoa með risa-
stórt verkefni í Sádi-Arabíu. “
- Þú sagðir áðan að Alcoa hefði lagt
á annan milljarð króna í verkefnið á
Bakka, sem ekkert verður af. Ert þú
persónulega gerður ábyrgur fyrir
því, af hálfu Alcoa, að svo fór sem fór?
„Ég ber ábyrgð á þessu verkefni.
Ég hef stýrt því fyrir hönd Alcoa,
jafnhliða því að stýra Fjarðaáli, þann-
ig að vissulega ber ég mína ábyrgð.
En það er nú einu sinni þannig, að
sum verkefni ganga upp og önnur
ekki. Ég hef í sjálfu sér engar áhyggj-
ur af mér persónulega í þessum efn-
um, því verkefnið á Bakka gekk ekki
upp, vegna þess að það er ekki til næg
raforka á samkeppnishæfu verði.“
Breyttar áherslur stjórnar
- Hafði það ekki úrslitaáhrif á það,
að ekkert verður af því að álver Alcoa
rísi á Bakka, að ný vinstristjórn, rík-
isstjórn Samfylkingar og Vinstri
hreyfingarinnar - græns framboðs,
tók við völdum á árinu 2009?
„Ég ætla ekki að segja úrslitaáhrif,
en vissulega hafði það áhrif. Það hef-
ur legið fyrir og komið æ skýrar í ljós,
að þessi ríkisstjórn hefur allt aðrar
áherslur í atvinnuuppbyggingu og
orkunýtingu, en ríkisstjórnin sem við
sömdum við í upphafi. Um það vitna
mörg orð og yfirlýsingar, m.a. ráð-
herra í ríkisstjórn Jóhönnu Sigurð-
ardóttur, sem ítrekað hafa talað um
breyttar áherslur í orkuuppbyggingu
og orkunýtingu. Vitanlega er verk-
efni af þessari stærðargráðu sam-
starfsverkefni. Það liggur í augum
uppi og því þurfa allir sem að því
koma að vinna saman. Ég er alls ekki
að tala um að fara hefði átt á svig við
réttar viðskiptalegar forsendur, eða
neitt slíkt, heldur að samstarfið hjá
öllum sem koma að málum sé heilt.
Ríkisstjórnin er bara með aðra stefnu
í orkuuppbyggingu en var við lýði
þegar undirbúningur verkefnisins
hófst og við hjá Alcoa virðum það.“
Þurfum að auka eigið fé
- Nú hefur Norðurál lagt yfir 20
milljarða króna í álver í Helguvík, en
enn er allt í fullkominni óvissu um það
hvort rekstur þess hálfkláraða mann-
virkis muni nokkurn tíma hefjast.
Þeir voru vitanlega komnir miklu
lengra en þið, þar sem þeir höfðu gert
fjárfestingarsamning við ríkisstjórn-
ina og voru búnir að semja um orku-
kaup. Þeir voru því í góðri trú að fjár-
festa og framkvæma. Svona fregnir
spyrjast vitanlega út í heim. Kemur
svona framkoma stjórnvalda ekki
óorði á okkur Íslendinga?
„Ég treysti mér eiginlega ekki til
þess að svara því, en get þó sagt sem
formaður Viðskiptaráðs að leiðin út
úr kreppunni hjá okkur Íslendingum
er að laða hingað til lands aukna fjár-
festingu. Við þurfum á því að halda að
auka eigið fé í íslenska hagkerfinu, en
ekki meira lánsfé. Ég ætla bara að
vona að ríkisstjórninni takist það, því
það er algjört lykilatriði.
Ríkisstjórnin mótar að sjálfsögðu
sína stefnu og vinnur samkvæmt
henni. Við virðum það. Það er ómögu-
legt að segja til um það núna hvað
gerist í framtíðinni fyrir norðan, ef
menn sjá að orkan sem við héldum í
upphafi að væri til staðar, er til stað-
ar. Jarðvarminn er hálfgert ólík-
indatól og menn vita ekki nákvæm-
lega hvað þeir hafa fyrr en þeir eru
byrjaðir að vinna hann.
Við erum til dæmis þátttakendur í
þeim djúpborunum sem ráðist hefur
verið í og sá kostnaður er fyrir utan
þær tölur sem ég nefndi í sambandi
við kostnað við Bakka-verkefnið.
Djúpborunarverkefnið gæti gefið
gríðarlega orku, en er langtímaverk-
efni. Það gæti verið áratugur í það að
eitthvað liggi fyrir í þeim efnum.“
Morgunblaðið/Hafþór Hreiðar
Tímaás álvers á Bakka
Samningur
um samstarf
við staðarvals-
athuganir
og fýsileika-
könnun fyrir
250.000
tonna álver á
Norðurlandi
Viljayfirlýsing
Ríkisstjórnar
Íslands,
Húsavíkur-
bæjar (nú
Norðurþings)
og Alcoa
Viljayfirlýsing
Landsnets og
Alcoa undirrituð
Viljayfirlýsing
Landsvirkju-
nar og Alcoa
framlengd
1) Alcoa leggur fram drög að matsáæt-
lun vegna 250.000 tonna álvers
2) Samningur um djúpborunarverkefni
3) Framlenging viljayfirlýsinga:
a)Ríkisstjórnar, Norðurþings og Alcoa
b)Landsvirkjunar og Alcoa
c)Landsnets og Alcoa
Alcoa ítrekar áhuga
á að byggja álver,
fáist næg raforka
1) Alcoa leggur fram
drög að matsáætlun
vegna allt að 346.000
tonna álvers
2) Úrskurður umh-
verfisráðherra um
sameiginlegt mat á
umverfisáhrifum
Viljayfirlýsing Landsvirk-
junar og Alcoa rennur út
Össur Skarphéðinsson
iðnaðarráðherra segir
ákvæði stjórnarsáttmála
þess efnis að engin áform
séu um ný álver, ekki eiga
við um Helguvík og Bakka.
1) Viljayfirlýsing Ríkisstjórnar,
Norðurþings og Alcoa rennur út.
2) Viljayfirlýsing milli Ríkis-
stjórnar, Norðurþings,
Skútustaðahrepps, Þingey-
jarsveitar um samstarf á sviði
orkurannsókna, orkunýtingar og
atvinnuuppbyggingar.
Alcoa hefur forskot á
önnur fyrirtæki þegar
kemur að atvinnuupp-
byggingu í Þingeyjarsýs-
lum segir Katrín Júlíus-
dóttir iðnaðarráðherra.
Verkefnisstjórn um nýtingu orkunnar í
Þingeyjarsýslum hefur komist að þeirri
niðurstöðu að tvö verkefni séu áhugaverð og
raunhæf; álver á vegumAlcoa og álver á vegum
kínverska fyrirtækisins Bosai. Ríkisstjórnin vill
hins vegar leita betur að einhverju öðru.
Iðnaðarráðherra lýsir yfir því, að
samfélagið í Þingeyjarsýslum
geti farið að búa sig undir stóra
atvinnuuppbyggingu og segir
erfitt að snúa af þeirri braut að
semja við Alcoa um álver.
1) Landsvirkjun kynnir
nýja framtíðarsýn
2) Vinnu við sameiginlegt
mat á umhverfisáhrifum
lýkur með áliti Skipu-
lagsstofnunar
Svandís Svavars-
dóttir umhverfis­
ráðherra segir
álver gamaldags
lausn.
Forstjóri Lands-
virkjunar segir mjög
ólíklegt að stórt álver
rísi við Húsavík eins og
Alcoa vilji.
Viljayfirlýsing Lands­
nets og Alcoa rennur út
og er ekki framlengd
Iðnaðarráðherra segist á Alþingi
gríðarlega bjartsýn á að senn
dragi til góðra tíðinda í atvinnu-
málum Þingeyinga. Undirbúa
þurfi samfélagið þar undir
gríðarlega atvinnu uppbyggingu.
Alcoa hættir
við að reisa
álver á Bakka
Iðnaðarráðherra
tekur undir með nýrri
orkustefnu um að horfið
verði frá frekari stjóriðju
og orkan frekar seld til
smærri notenda.
Viljayfirlýsing Landsvirkjunar
og Alcoa Framlengd
Júní
2005
Okt
2011
Bergur Elías Ágústsson, bæj-
arstjóri Norðurþings sagði síðdeg-
is í gær, að afloknum fundi bæj-
arráðs og hans með Tómasi
Sigurðssyni, forstjóra Alcoa á Ís-
landi að þetta væri dapurleg nið-
urstaða sem kynnt var á fund-
inum.
„Við erum vitanlega miður okk-
ar. Undirbúningur þessa verkefnis,
að Alcoa reisti og ræki álver á
Bakka hefur staðið í rúm sex ár og
þegar upp er staðið, liggur fyrir að
Alcoa stendur ekki til boða nægi-
legt magn raforku, sem nauðsyn-
legt er til þess að knýja 250 þús-
und tonna álver, eins og ráð hafði
verið fyrir gert og ekki heldur það
verð, sem er ásættanlegt til þess
að fyrirtækið réðist í slíka fjárfest-
ingu,“ sagði Bergur Elías.
Aðspurður hvort ákvörðun Alcoa
kæmi heimamönnum í opna
skjöldu sagði Bergur Elías: „Menn
hafa lagt gríðarlega mikla vinnu á
sig í mörg ár og hún hefur verið
mörg brött brekkan sem við höfum
þurft að fara upp. Maður getur
kannski lítið gert, annað en lýsa
yfir vonbrigðum með þessa nið-
urstöðu, en þó verður það að segj-
ast eins og er, að hún er í takt við
þær nýju áherslur sem ítrekað
hafa komið fram hjá stjórnvöldum
og Landsvirkjun á undanförnum
misserum og kemur okkur þannig
séð ekki á óvart.“
Bergur Elías sagði að verkefni
Alcoa á Bakka hefði notið stuðn-
ings stórs hluta íbúa í Norðurþingi
og menn hefðu í lengstu lög viljað
trúa því að íbúum Norðurþings og
nágrannasveitarfélaga tækist að
snúa vörn í sókn. „Það er ljóst að
það verður ekki gert með Alcoa, en
engu að síður munum við halda
áfram að berjast hér fyrir því að
orkan verði nýtt hér heima í hér-
aði,“ sagði Bergur Elías Ágústsson
að lokum.
Erum miður okkar yfir
þessum málalokum
BERGUR ELÍAS ÁGÚSTSSON, BÆJARSTJÓRI NORÐURÞINGS
Morgunblaðið/Heiddi
Fundurinn Gunnlaugur Stefánsson, forseti bæjarstjórnar Norðurþings, og Bergur
Elías Ágústsson, bæjarstjóri Norðurþings, við upphaf fundarins á Húsavík í gær.