Birtingur - 01.12.1958, Síða 11

fyrsta lagi, að ekkert getur bugað sæmilega heilsugóða menn, ef
þeim býr eitthvað í brjósti. 1 annan stað hef ég oft sagt við sjálfan
mig: Hvíh'kur snillingur mundi ekki hann Theódór heitinn hafa
orðið, ef hann hefði ungur fengið þá menntun og þann stuðning, sem
honum hæfði! Kjör íslenzkra rithöfunda verða víst seint sambærileg
við hagi starfsbræðra þeirra í öðrum löndum, en óneitanlega hafa þau
batnað nokkuð á síðari árum. Þó yrðu þau stórum betri, ef fólk keypti
verk þeirra fyrir svo sem eins og fjórðung þeirrar fúlgu, sem það
lætur sig ekki muna um að sóa að staðaldri í allskonar glæparit og
myndablöð. Nytsemi einhverra bölvaðra píringsstyrkja er að mínum
dómi blátt áfram engin. Ég held að þjóðfélagið gæti bezt orðið táp-
miklum byrjendum að liði, mönnum innan við þrítugt, með því að
styrkja þá um skeið, til dæmis í þrjú eða fjögur ár, eins ríflega og
þessi gömlu, lofsælu og veizlumóðu þjóðskáld. Verði ungum mönnum
ekkert úr slíkum stuðningi, ja þá eru þeir reynslunni ríkari og geta
ekki með góðu móti áfellzt aðra en sjálfa sig eða guð almáttugan.
Ertu fljótur að semja bækur þínar? Hefurðu allt í huga áður en þú
byrjar, efni, atburðarás, persónur, endi?
Ég átti fjarskalega hægt með að semja á unglingsárunum, páraði oft
myrkranna milli, viðstöðulaust að kalla, hreinritaði síðan og taldi mig
ekki þurfa að lagfæra margt. Á þessum þægilegu vinnubrögðum varð
snögg breyting þegar ég stóð á tvítugu. Ég hafði þá ekki snert á
penna í tvo mánuði og ætlaði að hripa sögukorn, sem hafði verið að
gerjast í mér, en gat ekkert þegar til átti að taka, ekki nokkurn skap-
aðan hlut, hver setning brotnaði jafnharðan á einhverri óvæntri fyr-
irstöðu. Eftir margar tilraunir, sumar örvæntingarfullar, tókst mér
loks að rjúfa skarð í fyrirstöðuna, sem fylltist svo auðvitað um leið
og ég hafði lokið við sögukornið. Á þessu þófi hefur nú gengið í
tuttugu ár: Sérhver blaðsíða í bókum mínum, hversu óburðug og fánýt
sem hún kann að vera, hefur kostað mig mikið erfiði og einatt þreng-
ingar. Ég tel flest störf auðveldari en starf rithöfundarins og alveg
eins merkileg á sinn hátt, en auk þess margfalt lífvænlegri. Þess-
vegna bar það við nokkrum sinnum, að ég ákvað að segja skilið
við skrifborðið í eitt skifti fyrir öll en þá fór mér brátt að líða
svo bölvanlega, að mér var nauðugur einn kostur að hverfa að
því aftur. Jæja, hvað varstu að tala um? Persónur og atburðarás? Ég
byrja aldrei að færa sögu í letur fyrr en hún stendur mér öll fyrir
hugskotssjónum og vill fara að komast á pappír. Hinu ber ég ekki á
móti, að persónurnar hafa stundum tekið af mér ráðin og hagað sér
öðruvísi en til stóð. Vel á minnzt: Það er alrangt, sem ég las um
daginn í nýrri bók, að ég hafi haft bernskustöðvar mínar og fólkið
Birtingur 9