Birtingur - 01.12.1958, Side 22

þeirra. En ritstjórnin virðist ekki telja ómaksins vert að fara á þeirra
fund og leita samstarfs við þá, eiga við þá viðtöl um verk þeirra og
áhugamál, fá þá til að skrifa í blaðið, og einhvern veginn finnst mér
aðalgagnrýnandinn, Bjarni vinur minn frá Hofteigi, vera ósköp eitt-
hvað óánægður með flest sem íslenzkir samtímahöfundar eru að gera,
einkanlega þó verk hinna yngri manna sem leggja stund á ljóðagerð.
Aldrei heyrist þess getið, að flokksforystan hafi samráð við rithöfunda
né aðra listamenn um störf og stefnu flokksins í menningarmálum eða
ídeólógiskan grundvöll hans. Enda er það sannast sagna, að Sósíalista-
flokkurinn og aðalmálgagn hans hafa enga stefnu í menningarmálum,
og hugsjónagrundvöllurinn finnst mér vera orðinn anzi brestóttur.
Hannes'.Það er nú dálítið erfitt fyrir okkur að gagnrýna Þjóðviljann, finnst mér,
því Birtingur hefur tæplega barizt af neinni hörku fyrir ákveðnum
málum.
Bragi: Birtingur hefur þó haft ákveðinn stíl. Hann hefur með réttu verið talinn
vettvangur þeirra, sem barizt hafa fyrir nýjungum í ritlist og myndlist,
og það er í rauninni fyrst með tilkomu Birtings, að verulega fer að
kveða að hinum nýju viðhorfum og menn taka að átta sig á svipmóti
hinnar nýju kynslóðar skálda og myndlistarmanna: eftirstríðskynslóðar-
innar. 1 Birtingi hafa til dæmis birzt firn af Ijóðum, bæði íslenzkum og
þýddum, sem eru með nokkuð nýju sniði og öðru sniði en allur þorri
þeirra Ijóða, sem birzt hafa í öðrum ritum, og sama má segja um mynd-
listina.
Hannes:En í sjálfu sér er varla hægt að kalla það að marka stefnu, þó að reynt
sé að kynna ný form og nýtt viðhorf til lista, ef því fylgir ekki það, að
barizt sé fyrir einhverju ákveðnu eða einhver sérstök lífsviðhorf komi
fram í þessari nýju list.
Bragi: Þetta er að vissu leyti rétt. Það hefur mátt sjá á Birtingi, að rithöfund-
arnir hafa verið í vanda staddir: flestir þeirra hafa aðhyllzt róttækar
skoðanir í stjórnmálum, en verið í uppreisn bæði gegn pólitíkusum Sósíal-
istaflokksins og sósíölsku ríkjanna vegna óheilinda þeirra, hentistefnu
og margháttaðrar spillingar. En allt um það hafa þeir, sem að Birtingi
hafa staðið sýnt bæði í orði og verki svo ótvírætt að enginn hefur þurft
um að villast, hvað fyrir þeim vakir. Við höfum alltaf látið rödd okkar
heyrast í ritinu um viss höfuðmál sem snerta ekki bókmenntir, listir né
önnur menningarmál í þrengri merkingu, en eru óaðskiljanleg frá menn-
ingarlífi okkar þjóðar og annarra þjóða í víðari skilningi. Af innanlands-
málum hefur það fyrst og fremst verið mál málanna: hernámið. Eftir
að stjórnarflokkarnir sviku þjóðina í herstöðvamálinu, var Birtingur
svotil eina málgagnið sem eggjaði menn til baráttu gegn hernáminu af
fullum heilindum. Nú, líti maður til dæmis i bók eins og þessa, Erlend
nútímaljóð, sem Birtingsmenn hafa mest að unnið, þá gefur hún glögga
20
Birtingur