Húsfreyjan - 01.10.1962, Page 6

lítilsvirt. Börnin eru sjálf tekin við uppeld-
inu”. Þannig tónar heyrast í ræðum og riti.
Æskunni í dag er borið á brýn, að hún sé trú-
vana, siðspillt og svallgefin, hún leiti sér
hvíldar og sæki gleði sína í óholla sali svalls
og siðspillingar. Æska allra tíma hefur sætt
harðri gagnrýni hinna fullorðnu. Gagnrýni
þessi á sjálfsagt fullan rétt á sér, ef jafnframt
eru fundin meðul, sem við eiga, til þess að
lækna meinin. En því miður eru þessi meðul
oft miskunnarlaus og óholl viðkvæmri
æsku.
A hinni miklu öld vélamenningar og atóm-
vísinda hafa heimilishættir breytzt. Ef til
vill væri hægt að segja, að sum heimili hafi
á undangengnum árum af vangá látið hvers-
dagslegar annir og amstur sitja í fyrirrúmi
fyrir kristilegu og hollu uppeldi, í kapp-
hlaupinu við að bæta veraldlega aðstöðu
sína. Umbreytingin hefur verið mikil hjá
íslenzku þjóðinni í heild. Með nýrri kyn-
slóð hafa komið nýir lifnaðarhættir. Bar-
átta manna fyrir bættum lífskjörum hefur
aukizt. Ytri og innri rammar heimilanna
hafa umskapast á fáum tugum ára og sumir
halda því fram, að þjóðin hafi gleymt þeim
guði, „sem gaf okkur líf og getuna til þess
að elska". Helgistundir heimilanna eru að
mestu horfnar. Þar voru áður fyrr lesnir
húslestrar og sungnir Passíusálmar. Þessar
helgistundir fóru oftast fram í illa upplýst-
um og illa upphituðum vistarverum og voru
framkvæmdar af húsbændunum, en börn og
hjú hlýddu á. Nú hafa vélarnar leyst af hólmi
hin dyggu hjú. Inn á heimilin berst á öldum
ljósvakans ýmis konar misvel valið efni. Af-
skekktir staðir liggja um þjóðbraut þvera.
Margt verður til að trufla heimilishelgina og
eyða tíma móðurinnar frá móðurskyldunum.
Fyrir kann að koma, að þarfir barnanna
verði af þessum sökum af vangá vanræktar
og litla barnið ef til vill sofnað, vansælt og
einmana, áður en tími vannst til að sinna sál-
rænum vandamálum og leiða hug þess inn
í heim hinnar helgu bænar.
Kapphlaupið er mikið um ytri ramma
heimilisins og virðist næstum því vera að
stefna í óefni. Ytri fegurð reynist fánýt og
varir skamma stund, ef inni fyrir ríkir van-
ræksla, málaþras og önuglyndi. Fagurt
heimili, ytra og innra, heimili sem byggt er
upp í trú og siðgæði, má með réttu telja
traustasta hornstein hvers þjóðfélags, eins og
það heimili, sem byggt er upp í óreglu,
ótryggð og sundrung getur verið hið mesta
þjóðfélagsmein. Vanræksla í heimilislífi og
uppeldisstarfi getur með tímanum grafið
ræturnar undan góðu þjóðfélagi. Frá heimil-
unum koma einstaklingarnir vel eða illa bún-
ir undir þjóðfélagsstörfin.
Eg tel, að í íslenzku þjóðlífi sé höfð of lít-
il fræðsla um hið raunverulega gildi hjóna-
bandsins. Virðingin fyrir hjúskapnum og
hjúskaparlífinu er allt of oft lítil. Hjóna-
vígslan er athöfn, sem allir ættu að bera
virðingu fyrir, ekki eingöngu lagalega séð,
heldur einnig vegna þess, að hjónavígslan
er staðfesting á ástasáttmála elskendanna,
kristileg, fögur athöfn, guði þóknanleg.
„Maðurinn lifir ekki af einu saman
brauði". Heimilisfarsældin er ekki öll fólgin
í því, að heimilisfaðirinn dragi drjúgt í bú.
Mammonshyggjan ætti ekki að sitja í fyrir-
rúmi fyrir hinni andlegu uppbyggingu og
velsæld. Hvert heimili þyrfti að vera byggt
upp á fórnfýsi og elsku og stöðugum ásetn-
ingi að virða í einu og öllu þau heit, sem
gefin eru við hjónavígsluna. Barnið þarf að
finna, að það er velkominn gestur í þennan
heim, gestur, sem vel er búið að. Slík heim-
ili hefur þjóð vor átt og á enn í ríkum mæli.
Góð móðir sáir neista guðs dýrðar í hjarta
barns síns með bænum og lofsöngvum. Frá
slíkum mæðrum hefur vort fátæka land
hlotið andlega auðlegð sína. Orbirgðin og
hræðslan við eld og ísa hefur gert hina ís-
lenzku móðurbæn svo sterka og háa og lof-
söngvana frá vörum skáldanna svo hljóm-
sterka og fagra, að engin truflun frá breyttu
þjóðfélagi nær að veikja bænirnar eða af-
6
Húsfreyjan