Vera - 01.07.1986, Qupperneq 38

ÞAÐ SAGÐI MÉR
HAUSTIÐ
Höf.: Þuríöur
Guðmundsdóttir
Skákprent 1985
Þuríöur Guðmundsdóttir
hefur sent frá sér 5 Ijóðabæk-
ur, nú síðast Ijóðabókina Það
sagði mér haustið, sem kom
út fyrir síðustu jól, Um þá bók
verður fjallað hér og einnig lítil-
lega um fjórðu bók Þuríðar Og
það var vor sem kom út árið
1980. Þessar tvær bækur
Þuríðar er athyglisvert að bera
saman því þær eru að sumu
leyti líkar en að öðru leyti ólíkar
eins og kemur fram í nöfnum
þeirra. Nafn annarrar vísar til
vorsins, hinnar til haustsins og
skapar það samtímis and-
stæðu og hliðstæðu. Haust og
vor eru andstæðar árstíðir en
jafnframt hliðstæð þar sem
þau eru millistig milli vetrar og
sumars. Uppbygging nafn-
anna er einnig hliðstæð, bæði
samanstanda af fjórum orðum
þar sem áhersluorðið, nafn
árstíðarinnar, kemur aftast.
Ljóð bókanna tveggja
mynda á sama hátt bæði and-
stæður og hliðstæður. í Og
það var vor tengist vorið börn-
um, bernsku og grósku, t.d. í
Ijóðunum „Vornótt", ,,Barn
vorsins" og ,,Það var vor“ en
ekkert Ijóð er um haustið. í Það
sagði mér haustið tengjast
börn haustinu, og hringrás lífs-
ins og hinn óhjákvæmilegi
dauði eru áleitin yrkisefni, t.d. í
Ijóðunum „ídag", „Áframseg-
ir lífið" og „Tilbrigði við haust-
sónötu". Hliðstæða bókanna
kemur fram í myndmálinu sem
er tekið úr daglegum störfum
kvenna og börn eru þar áber-
andi. Börn tengjast vori í Og
það var vor og m.a.s. renna
barn og vor saman í Ijóðinu
„Það var vor“. Hins vegarfara
börn og haust víða saman í
Það sagði mér haustið. í Ijóð-
inu „í dag“ er haustinu t.d. líkt
við yfirgefið barn og í „Tilbrigði
við haustsónötu" er talað um
„börn haustsins/ með grátt-
hár“. Ljóðin „Vorbarn" í Og
það var vor og „Dagur í
desember" í Það sagði mér
haustið fjalla um fæðingu,
barn fæðist í „Vorbarn" en
móðirin situr og væntir barns
síns í „Dagur í desember".
Nöfn Ijóðanna vísatil andstæð-
unnar, annars vegar er vor-
barn hins vegar vetrarbarn og í
Ijós kemur að vorbarninu fylgir
hamingja en óvissa ríkir um
framtíð vetrarbarnsins enda
þótt móðirin ali „í brjósti/ óskir
og vonir/ ófæddu barni til
handa“.
Það ríkir meiri bjartsýni í Og
það var vor en í Það sagði
mér haustið. Þuríður eru
sömu yrkisefni hugleikin í báð-
um bókunum en aðrar og dap-
urlegri tilfinningar eru ráðandi í
nýjustu bók hennar en þeirri
næstu á undan. Dauðinn er
víða á næstu grösum. í Ijóðinu
„Tilbrigði við haustsónötu"
segir t.d.:
á bekk í garðinum
sitjum við
börn haustsins
með grátt hár
og hlustum
í Ijóðinu er náttúran gerandi
en mennirnir sitja aðgerðar-
lausir, hlusta og horfa. Og síð-
an hverfa þeir heim einn og
einn „á meðan eldurinn kuln-
ar/ og tónarnir deyja út“.
Mennirnir deyja en náttúran lif-
ir í sífelldri hringrás sinni.
Tvö Ijóð fjalla beint um ham-
ingjuna. í „Eintal við egóið“ er
hamingjan persónugerð, hún
er hugsanlegur gestur hjá okk-
ur og við verðum að taka vel á
móti henni þegar hún hefur
tíma fyrir okkur. Hér er mynd-
málið tekið beint úr reynslu
kvenna, konur eru vanar að
taka á móti gestum og bera fyr-
ir þá veitingar:
kannski droppar hún
inn hjá þér
einhvern daginn
drekkur kaffi hjá þér
og þiggur dýrðlegar kökur
í Ijóðinu „Gömul flík“ er
hamingjunni líkt við gamla flík
sem getur orðið „svo hvers-
dagsleg/ að við köstum henni
frá okkur" og fáum okkur nýja:
seinna
þegar nýju fötin þrengja að
þá hugsum við um söknuði
um gamla flík
fékk hana kannski
einhver annar
var henni hent
eða hangir hún enn inni í skáp
og bíður eftir okkur
Hér höfðar myndmálið einn-
ig sterkt til kvenna sem hafa
það hlutverk á hendi að hirða
um föt sín og annarra, klæða
aðra og klæðaburður og útlit
skiptir flestar konur miklu máli.
Og konur tengja hamingju sína
oft fötum og því fær þessi líking
hamingjunnar við flík tvíþætta
merkingu.
Nokkur Ijóðanna fjalla um
erfiðleika fólks við að ná sam-
bandi við aðra persónu. Skiln-
ingsleysi okkar gagnvart öðr-
um veldur því að við stöndum
eitt og eitt þótt við þráum að
deila hugsunum okkar, sorg-
um og gleði með öðrum. Þetta
kemur m.a. fram í Ijóðunum
„Inni og úti“ og „Þetta sem þú
sagöir ekki“. Hins vegar sýna
önnur Ijóð að við getum skilið
hvert annað og hve mikilvægt
það er, t.d. „Anna“ og einnig
Ijóðin „Bók" og „Að særa
þig“-
í Ijóðunum kemur fram að
fólk verður sjálft að stuðla að
betri samskiptum sín á milli.
Það verður að rækta hið góða
í sér en reyna að deyða hið
slæma sem einnig býr í brjósti
hvers og eins, sbr. Ijóðið
„Hvar“. Þarerspurthvarstríð-
ið eigi upptök sín og síðan
svarað:
þú og ég berum fræ þess
í brjósti okkar
við hagstæð skilyrði
nær það að spíra
vaxa og blómgast
Hver og einn verður að upp-
ræta úr eigin brjósti þau skil-
yrði sem fræ stríðsins þarfnast.
Ljóðin í Það sagði mér
haustið fjalla um samband
fólks, um börn og umhyggju
fyrir öðrum og um það hvert við
stefnum. í þeim birtist ýmist
sérstök reynsla kvenna eða
sammannleg reynsla okkar
allra.
Það sagði mér haustið er
bók sem sýnir lífið eins og það
er. Hún flytur ekki beinan boð-
skap um það hvernig við skul-
um breyta en hún sýnir okkur
að við verðum sjálf að reyna að
skilja líf okkar og annarra til að
geta haft áhrif á það hvernig
framtíð okkar verður.
Sigurrós Erlingsdóttir
19. júní 1986 var dregiö í
kosningahappdrætti
Kvennalistans eftirtalin núm-
er komu upp:
1. 5572 13. 1762
2. 1505 14. 4906
3. 1194 15. 1922
4. 3369 16. 0498
5. 2542 17. 1497
6. 3850 18. 5624
7. 2072 19. 1245
8. 2141 20. 4686
9. 2905 21. 1234
10. 0760 22. 4546
11. 0523 23. 3561
12. 2131
Vinninga ber aö vitja á skrif-
stofu Kvennalistans,
Kvennahúsinu, Hótel Vík,
107 Reykjavík , sími 13725
eöa 21500 innan eins árs.
38