Vera - 01.07.1987, Page 7

— Líklega byggjast hugmyndir okkar á
íslandi um ítalskt samfélag á þeirri
vitneskju að þar ræður kaþólska ríkjum og
maður ímyndar sér að kirkjan sé mjög
sterk og staða kvenna í samræmi við það?
,,Já, þetta halda mjög margir. Stað-
reyndin er hins vegar sú að páfinn, ímynd
kaþólsku kirkjunnar, nýtur ekki þeirrar
virðingar á Ítalíu og í mörgum öðrum
kaþólskum löndum. Hann hefur alltaf ver-
ið í Róm og við erum kannski orðin svo
vön honum! Ég held það sé frekar í lönd-
um þar sem kaþólikkar eru í minnihluta,
sem líf kvenna dregur dám af kenni-
setningunni. T.d. á írlandi þar sem
getnaðarvarnir og fóstureyðingar eru
bannaðar."
— Er ekki svo á Ítalíu?
,,Nei. Getnaðarvarnir eru ókeypis og
fóstureyðingar eru leyfðar fyrstu 12
vikurnar, okkar lög eru mjög lík ykkar.
Þannig hefur það verið síðan á 6. ára-
tugnum, enda hefur barneignum mjög
fækkað á Ítalíu, við viðhöldum ekki lengur
stofninum!"
— Hvað um fæðingarorlof?
,,Það er fimm mánuðir á fullum launum
hjá öllum ríkisstarfsmönnum og flest
verkalýðsfélög hafa svo sama samning.
Orlofinu er skipt þannig, að það eru tveir
mánuðir fyrir fæðingu barnsins, þrír eftir.
Síðan er hægt að fá lengra orlof og þá
dregst viss prósenta af launum — vinkona
mín, sem er kennari er t.d. núna búin að
vera í ársleyfi og hefur núna 30% launa
sinna, hún fór í 50% eftir fimm mánuði
og svo smálækkar þetta."
— Er verra fyrir konur á barnseignaaldri
að fá vinnu?
,,í sumum starfsgreinum já, þær eru
álitnar ótraustari vinnukraftar. Og það er
erfitt að sameina það að vera móðir og
útivinnandi, ónæg barnagæsla t.d. En af
því að við vorum að tala um kaþólskuna,
þá er það misskilningur að hún ráði svo
mjög ríkjum hjá okkur, í það minnsta ekki
meðal yngra fólks. Og konur láta ekki
segja sér fyrir lengur, viðhorf kvenna á
Italíu í eigin garð hafi breyst mjög síðustu
áratugina."
— Hvar eru konur staddar launalega
séð?
,,Konur hafa 70% af launum karla mið-
að við ársverk og það þrátt fyrir lög um
jöfn laun kynjanna. Konur eiga líka erfið-
ara með að fá stöður, erfiðara eftir því
sem ofar dregur í stiganum. Á Ítalíu eru
bara örfáar konur í topp stöðum. Ég vann
nýlega að grein um konur á fjölmiðlunum
og ræddi þá við margar konur, sem vinna
Ld. við ríkisreknu sjónvarps- og útvarps-
stöðvarnar. Þær eiga varla nokkra mögu-
leika á að komast áfram og samkeppnin
og sundurlyndið er gífurlegt vegna eilífrar
baráttu um að komast ofar í launastig-
anum, þeim er beinlínis att saman. En nú
eru þær þó farnar að ræða saman um að
stofna samtök sín á milli og styðja hver
aðra. Mjög mikið er um pólitískar stöðu-
veitingar á þessum stöðvum og það eru
karlarnir sem fá bitlingana jafnvel þó svo
konurnar hafi lengri starfsreynslu og
menntun.
Noi Donne
Eins og áður sagði er Noi Donne mjög
glæsilegt blað, litprentað á fínan pappír
og við Veru-konur urðum gular og grænar
af öfund því ósköp virðist hún Vera okkar
fátækleg í samanburðinum. í samtali okk-
ar Patriziu kom þó í Ijós að Noi Donne
berst í bökkum, blaðamenn eru á lægri
launum en gengur og gerist á öðrum
stærri tímaritum og þeim gengur jafnvel
ver að fá auglýsingar en okkur!
„Fyrirtæki eru mjög treg að auglýsa í
Noi Donne, það hefur sterkan vinstri
stimpil á sér. Reyndar er blaðið svona
glæsilegt útlits, vegna þess að við erum
að reyna að losa okkur við þann stimpil,
við teljum okkur hvorki vera til vinstri né
hægri heldur feministiskt tímarit."
— Hvað á Noi Donne sér langa sögu?
,,Það hefur komið út alveg síðan 1944,
þá var það fjölritað og dreift á
óhernumdu svæðum Italíu, var málgagn
andspyrnuhreyfingarinnar og gefið út af
kvennasamtökum socialista og
kommúnista. Eftir stríðið var farið að gefa
það út um landið allt og upplagið
stækkað. Konur úr vinstri flokkunum
stofnuðu með sér samtökin IIDI (Samein-
aðar Konur Ítalíu) og UDI var um skeið
eigandi Noi Donne. Þegar kvenna-
hreyfingarnar á 6. áratugnum fóru af stað,
var UDI þar í fararbroddi. En smám saman
fjarlægðist kvennahreyfingin flokkana og
ÚDI, sem varð mjög stofnanakenndur
félagsskapur með ströngu pyramidafyrir-
komulagi — feministar vildu breyta þessu
og verða sjálfstæðar: í lok '70 var svo
stofnað samvinnufélag um Noi Donne og
það er núna eigandi og útgefandi tíma-
ritsins. í því geta bæði einstaklingar og
félög verið meðlimir. Meðlimir eru núna
um 20.000. Áskrifendur að blaðinu eru
um 12000 og þeim fækkaði heldur eftir
að UDI hætti að eiga blaðið. En nú erum
við á uppleið aftur. Noi Donne er gefið út
í Róm en því er dreift um alla Ítalíu. Upp-
lagið er 45 þúsund nema í mars, þá gef-
um við út 200.000 eintök, mars er mjög
sérstakur mánuður fyrir ítalskar konur
vegna 8. mars og þann dag vilja allar
kaupa Noi Donne og heita kven-
freliskonur!"
— Er ritstjórnin óháð útgáfufélaginu
hvað varðar efni blaðsins?
„Já og nei. Á árlegum fundi félaga er
fjallað ekki aðeins um fjárhag blaðsins
heldur líka um efni, komið með aðfinnslur
og uppástungur. En við höfum nokkuð
frjálsar hendur og erum ákveðnar í að
hafa það. Ein ástæðan fyrir því hversu
áskrifendum fækkaði, var að mörgum
konum þótti blaðið ekki nógu ein-
strengislegt, þær vildu fá línuna að ofan
— frá UDI — eins og þær voru vanar. Um
það hvernig þær ættu að kjósa eða hver
afstaðan ætti að vera til vissra mála. Við
teljum ekki að Noi Donne eigi að segja
konum hvað þær skuli hugsa, við viljum
vekja til umhugsunar, benda á nýja fleti
og örva umræður. Við getum ekki gefið
út einhverja línu."
— Til þess að gefa lesendum Veru hug-
mynd um um hvað Noi Donne fjallar, bað
ég Patriziu að segja mér frá því efni, sem
hún hefði unnið að í síðustu blöðum:
„Ég var lengi með fastan dálk um heilsu
og skrifa enn dálítið mikið um heilsu-
farsmál. Nýlega vann ég t.d. að grein um
AIDS og hvernig það snerti konur. Konur
hafa sýnt AIDS mjög lítinn áhuga enda
hefur það einhvern veginn verið gert að
karlamáli á Ítalíu. Ég hef einnig skrifað
greinar um tæknifrjóvgun — ég sá að þið
voruð einmitt að fjalla um þau mál í
Veru. Þá for ég til London til að taka við-
tal við Lady Warnock, sem var formaður
nefndarinnar, sem skilaði af sér Warnock-
skýrslunni um tæknifrjógvun og allt það.
Mér sýnist reyndar, þegar þú segir mér frá
efni Veru, að við séum að ræða hluti á
sömu sviðum í þessum tveimur blöðum."
— Sendið þið oft blaðakonur til annarra
landa, líkt og þú varst send hingað til ís-
lands núna?
„Nei, varla nokkru sinni, við höfum ekki
efni á því! Þó fór ég til London og einu
sinni fór ég til Parísar til að tala við rit-
höfund — hún heitir Badinter og hefur
skrifað m.a. bók um þrá karlmanna eftir
því að ganga með börn, sú bók varð mjög
umtöluð á Italíu og ég fór á stúfana til að
spurja hana eftir því efni."
„Við fjöllum töluvert um kynferðis-
mál, við höfum nýlega verið með greinar
um ofbeldi, um lögregluna, um vændi. . .
Stór hluti blaðsins er helgaður menningar-
málum, umsögnum um bækur, bíómyndir
og þess háttar, það eru viðtöl, við konur í
ýmsum störfum. . . allt milli himins og
jarðar. Og svo fréttir og tilkynningar um
það sem er að gerast, ráðstefnur og þess
háttar. Noi Donne á stundum frumkvæði
að ráðstefnum, t.d. erum við að skipu-
leggja eina núna um tæknifrjóvgun og
svo stendur til að skipuleggja kvennaferð
til Grikklands. Við ætlum að fara með hóp
kvenna í heimsókn á kvennasamyrkjubú í
norður Grikklandi. . ."
Þegar hér var komið sögu leystist viðtal-
ið upp í umræður um kvennaferðir og al-
þjóðlegar ráðstefnur um kvennapólitík og
drauma um skipti-gistingar íslenskra og
ítalskra kvenna sem Vera og Noi Donne
gætu skipulagt saman! Fer ekki frekari
sögum af því samtali hér!
Ms
7