Vera - 01.07.1987, Qupperneq 29

ÍS»K '
'PtlDÍ 3
LDÐDVfW^
Fóstrur 1. mai.
um siálfsvirðingu?
Samningsstaða fóstra
Áður en síðasti þátturinn hefst er nauðsynlegt að útskýra
samningstöðu fóstra, og hvers vegna fjöldauppsagnir voru eina
vopnið sem stéttin gat beitt. Til að gera langa sögu stutta má
segja að gömlu samningsréttarlögin hafi bundið opinbera starfs-
menn í átthagafjötra, öllum borgarstarfsmönnum var skylt að
vera í Starfsmannafélagi Reykjavíkurborgar sem átti samnings-
réttinn fyrir alla og hið sama gilti um önnur sveitarfélög. Þannig
gátu faghópar eins og t.d. fóstrur og sjúkraliðar ekki stofnað eigin
stéttarfélög vegnafjölda viðsemjenda. Ríkisstarfsmenn geta hins
vegar skipt sér í stéttarfólög s.s. lögreglumenn, sfmamenn
o.s.frv. og Starfsmannafélag ríkisstofnana er þá ,,ruslakista“ fyrir
þá sem ekki eiga aðild að öðrum stéttarfélögum og innan þess
félags eru þ.a.l. fóstrur og sjúkraliðar sem starfa hjá ríkinu.
B.S.R.B. samdi síðan fyrir alla ríkisstarfsmenn. Ný samningsrétt-
arlög tóku gildi í des. s.l. og geta þau valdið straumhvörfum í allri
samningsgerð. Þar með fengu félög háskólafólks loks samnings-
og verkfallsrétt, sem nýttur hefur verið í vetur og ríkisfélögin geta
samið sjálfstætt ef þau kjósa þá leið. Jafnframt var því langþráða
marki náð að heimila hópum með marga viðsemjendur að stofna
eigin stéttarfélög með samnings- og verkfallsrétti. Þar með er
i Veldi starfsmannafélaga sveitarfélaganna hnekkt, og hópar geta
sjálfir ákvarðað hvort þeir sitji áfram á sama stað eða taki sér
samningsréttinn sjálfir. Nýju lögin komu of seint fyrir fóstrur og
sjúkraliða en í næstu samningum er þá í fyrsta sinn mögulegt að
Þessir hópai hafi eigið forræði í höndunum.
sínum. Annars vegar voru samningaatriðin s.s. launahækkanir
þar sem Starfsmannafélag Reykjavíkurborgar fer með okkar um-
boð, hins vegar voru stjórnsýslumál s.s. undirbúningstími og
rýmkun á yfirvinnureglum, en engar reglur banna borginni að
ræða þau mál beint við viðkomandi faghóp. Til nánari útskýringar
skal undirstrikað að fóstrum þótti mjög mikilvægt að komast sjálf-
ar til viðræðna og túlka sínar kröfur milliliðalaust — svona einu
sinni. Ef ekki í samningaviðræðunum, þá allavega varðandi sér-
málin.
Á þessum grundvelli sendu fulltrúar fóstra borgarráði bréf, þar
sem óskað var eftir viðræðum. Þetta bréf var tekið fyrir þann 28.
aþríl en á sama fundi lá fyrir erindi starfsmannafélagsins undirrit-
að af formanni félagsins Haraldi Hannessyni, þar sem tilkynnt var
að starfsmannafélagið myndi vilja ræða málefni fóstra við fulltrúa
borgarinnar. Þar með var Ijóst að deilan snérist ekki aðeins um
fóstrur, borgaryfirvöld og launakröfur, heldur vinnubrögð og
vald — og hver réði yfir hverjum. Borgarráðsamþykkti að viðræð-
ur skyldu fara fram og 29. apríl var viðræðunefnd fóstra boðuð á
óformlegan fund með embættismönnum borgarinnar svo og for-
manni starfsmannafélagsins til að kynna kröfur fóstra. Þetta var
í fyrsta og eina sinn sem rætt var við fóstrur.
Embættismenn borgarinnar og forystumenn starfsmanna-
félagsins gengu hins vegar frá okkar málum daginn eftir í starfs-
kjaranefnd og undirrituðu þar (án samþykkis eða vilja fóstra) sam-
komulag um launamál og gengu frá bókunum og bréfum um sér-
mál. Efnisinnihaldið er síðan öllum kunnugt sem fylgdust með
fjölmiðlum. Að kvöldi þess dags, þann 30. apríl, yfirlýstu Reykja-
víkurfóstrur að uppsagnir stæðu enn og kröfðust þess að réttir
aðilar staðfestu óljósa þætti í samkomulaginu og óskuðu eftir við-
ræðum við borgina, t.d. um starfsheitið deildarfóstra, sem hafði
enn verið hafnað. Sama kvöld ákváðu þó ríkisfóstrur að draga
Vinnubrögð og vald
En aftur að fóstrum — eftir samþykkt samningsins. Á loka-
spretti baráttunnar urðu fóstrur að fara þá leið að tvískipta kröfum
29