Vera - 01.03.1988, Blaðsíða 32

varðar kvenfrelsi. Til blaðsins er vel vand-
að og eins og áður segir, ekkert er birt í því
sem ekki hefur verið vandlega kannað áð-
ur. Joanne sagði mér að áskrifendafjöldi
væri alltaf svipaður og kannanir sem gerð-
ar hafa verið á kyni og aldri áskrifenda hafa
leitt í Ijós að það eru aöallega konur frá
tæplega þrítugu upp í um það bil fimmtíu
og fimm ára. Þetta er ekki ábatasamt fyrir-
tæki en stendur undir kostnaöi.
Hvað varðar kvenréttindamálin í Banda-
ríkjunum sagði Joanne mér að engin sam-
tök kvenna í líkingu við Kvennalistann á ís-
landi séu til þar og hún bætir við ,,þið eru
langt, langt á undan okkur hvað varðar
kvennapólitíkina". í þessu landi frelsisins
eru tveir pólitískir flokkar sem ráða ríkjum
og fámenn pólitísk samtök eiga enga
möguleika þar. Möguleikar kvenna til að
hafa pólitísk áhrif eru litlir, þessirtveirstóru
flokkar, demókratar og repúblikanar, styðja
mjög sjaldan konur innan sinna vébanda
til framboðs. í dag er það þannig að tvær
konur eru öldungardeildarþingmenn á
móti níutíu og átta körlum og í fulltrúadeild
Bandaríkjaþings eru tuttugu og fjórar kon-
ur á móti fjögurhundruð og ellefu körlum,
konur eru þar með 4,9% af þessum hópi
en það er mun betra en árið 1971, þá voru
þær aðeins 2,1%. Konur auka sem sagt
hlut sinn í þessum áhrifaríku stöðum en
eins og Joanne sagði ,,afar, afar hægt“ og
það segir sig sjálft að þó svo þær séu mjög
virtar meðal starfsfélaga sinna og af öðr-
um, þá mega þær sín lítils innan um allan
þennan karlaskara og raddir þeirra fá held-
ur ekki sömu hlustun og raddir karlanna.
Ein af þessum konum, Pat Schroder, hefur
hug á að gefa kost á sér til forsetafram-
boðs, hún er sérfræðingur í varnarmálum
og hefur verið í fulltrúadeildinni síðan árið
1972. En þó svo aö hún sé mikils metin í
Bandaríkjunum og fólk hlusti á hana, trúa
fæstir því aö hún hafi möguleika á að ná
kjöri til framboðs, hvað þá heldur forseta-
kjöri. Ef hún væri karlmaður og hefði þenn-
an bakgrunn væru möguleikar hennar
miklir.
Feministi Ijótt orð
Ég spurði Joanne hverjum augum femi-
nistar séu litnir í Bandaríkjunum, hún telur
að þeir njóti ekki sömu virðingar og á ís-
landi og bætir við að í Bandaríkjunum sé
oröiðfeministi álitiö „adirty word“ og i fjöl-
miðlum og hjá áhrifafólki sé gert lítið úr
þessu sama orði. Og hún heldur áfram,
þess vegna þrátt fyrir milljónir feminista í
Bandaríkjunum kalla tiltölulega fáir sig
það. í júlí blaði Ms. síðasta sumar var birt
niðurstaða könnunar á svo kölluðum ,,F“
orðum (fuck), en það kallast klámyrði og
sóðalegt orðbragð í Bandarikjunum, þar
kom fram að fólk hefur sömu hugmyndir
um orðiðfeministi og þessi orð, hversu fár-
ánlegt sem manni finnst það þá er þetta
staðreynd sem erfitt er að fá breytt. Joanne
telur þó að á þeim fimmtán árum sem Ms.
hefur komið út hafi töluvert áunnist í kven-
frelsismálum, en hún segir að þegar þær
fóru af stað með útgáfu blaðsins hafi þeim
ekki órað fyrir hversu þungur róður þetta
yrði. Almennt hefur það aukist að karl-
menn taki þátt í heimilisábyrgðinni, þ.e.
barnauppeldi og heimilisstörfum, en samt
í allt of litlum mæli. Fyrir fimmtán árum
skiptu feður varla um bleyjur á börnum sín-
um, það eru þeir þó farnir að gera nú. Á
þessu sama tímabili hefur hlutur kvenna í
vinnu utan heimilisins aukist mjög mikið
en ennþá eru það konurnar sem þurfa að
sjá fyrir gæslu fyrir barnið eða börnin sín á
meðan foreldrarnir eru í vinnu, ef foreldr-
arnir ætla út að kvöldi til eru það mæðurn-
ar sem útvega barnfóstruna. Það eru kon-
urnar sem sjá um og skipuleggja máltíðirn-
ar, karlarnir gera meir af því nú en áður, að
kaupa inn til heimilisins, en það eru kon-
urnar sem skrifa innkaupalistann. Þeir
hjálpa orðið meiratil við húsverkin en áður
en þær þurfa að segja þeim hvað á að
gera, þeir virðast ekki sjá það sjálfir. Auð-
vitað eru undantekningar þar sem báðir
aðilar vinna jafnt að þessum störfum, en
því miður er hitt hið algenga.
Joanne sagði mér að í Bandaríkjunum
væri ástandinu í dagvistarmálum mjög
ábótavant, hið opinbera gerði sama og
ekki neitt á því sviði, konurnar verða sjálfar
að ráða fram úr þeim vanda, annað hvort
með hjálp einhvers úr fjölskyldunni eða út-
vega gæslu fyrir börnin hjá dagmæðrum,
en skóladagur barna er samfelldur, í þeim
málum er ástandið betra en hjá ykkur á ís-
landi bætti hún við.
Ab nó til ungu stúlknanna
Að lokum berst talið aftur að Ms. og hún
sagði mér að þær álitu það mjög mikilsvert
að fylgjast vel með því sem er að gerast
varðandi konur og kvenfrelsi alls staðar í
heiminum og að feministar um allan heim
þyrftu að hafa gott upplýsingastreymi sín á
milli. Það sé líka áríðandi að ná til ungu
stúlknanna sem standa í þeirri trú að jafn-
rétti ríkji á öllum sviðum þar til þær reka sig
á, og það þvi miður oftast all harkalega, að
svo er ekki. Það var nú kominn tími til fyrir
mig að kveðja, ég var búin að vera þarna
í rúma tvo klukkutíma og þóttist vita að
ferðafélagar mínir, maðurinn minn og
fimmtán ára sonur okkar væru orðnir óró-
legir þar sem þeir biðu mín. Joanne þessi
elskulega kona fylgdi mér fram og á leið-
inni reyndi ég að svara spurningunni sem
allir útlendingar spyrja, það er að segja
þeir sem fylgst hafa með stjórnmálum á ís-
landi, „hvernig farið þið konurnar á íslandi
að því að ná svona langt í kvennapólitík-
inni?“
Eftir að heim kom fékk ég bréf frá
Joanne þar sem hún segir mér að tekist
hafi samningar milli Ms. og Fairfax útgáfu-
fyrirtækisins í Ástralíu um útgáfu blaðsins
þar. Ég vona svo sannarlega að það komi
til með að ganga vel því Ms. er mjög gott
blað sem á erindi við alla og vinnur ötult að
jafnrétti og betri heimi.
R.E.
32