Vera - 01.09.1990, Qupperneq 22

okkur aldrei hvað þér finnst. Það
er ekki rétt sagði hún, mér finnst
það sem stendur í vísunni. Hún
kunni mikið eftir Steingrím Thor-
steinsson, hann er auðlærður og
það er hægt að syngja hann. Til
dæmis ef einhver fór að gráta og
var að kvarta eitthvað við hana,
þá sagði hún: Elskan mín góða
„Æskuhryggð er eins og mjöil á
aprílsdegi, á augabragði einu hún
hjaðnar, óðar en fyrir sólu glaðn-
ar“, þannig er það með grát ykk-
ar. Hún gat alltaf komið með eitt-
hvað til þess að hugga okkur, fá
okkur til þess að sætta okkur við
hlutina og til að beita þolinmæði.
Bíða rólegar. Vera glaðar.
Mamma vann svo fallega og bjó
til mjög góðan mat, enda vissi
hún af því og var ekkert feimin
við að viðurkenna það. Hún sagði
oft: Smakkaðu þetta, þetta er
gott, ég bjó það til sjálf. Hefurðu
séð þetta? Finnst þér það ekki
fallegt? Ég gerði það sjálf. Gjörðu
svo vel. — Við hlógum að henni
og sögðurm Það vantar ekki sjálfs-
hólið. Þá sagði hún: Hver á að
hrósa manni ef maður gerir það
ekki sjálfur, hver á að trúa á mann
ef maður gerir það ekki sjálfur.
Nóg er nú vanmáttarkendin samt.
En fyrst þú, svo hinir, ef þú trúir
á þig og ef þú veitir sjálfri þér við-
urkenningu þá gera aðrir það líka.
Ein systirin var gefin eða lánuð,
ég veit ekki hvað ég á að kalla það,
en hún var Iátin í fóstur. Þorsteinn
föðurbróðir minn og kona hans
höfðu misst barn og konan tók
það mjög nærri sér. Þorsteinn
vonaði að hún myndi láta huggast
ef hún fengi barn í fangið. Við
vorum fæddar tvær og þriðja
barniö á leiðinni. Þetta þótti svo
sjálfsagöur hlutur þá að foreldrar
mínir létu hann hafa yngra barn-
ið. Mamma fór austur og var þar í
viku eða 10 daga með barnið en
kom svo ein til baka. Ekki hefði ég
viljað vera í hennar sporum.
Mamma ræddi þetta aldrei, en
það var eitt viðbragð sem ég tók
eftir: Við urðum svo margar syst-
urnar og það var alltaf verið að
biðja um börn. Það voru margir
sem eignuðust engin börn og hjá
okkur var ofgnótt af börnum. Það
hlaut því að vera allt í lagi að biðja
um barn, það var líka hægt að
veita þeim börnum, sem yrðu tek-
in, gott og ríkulegt uppeldi. Gefa
þeim allt. En pabbi sagði nei.
Aldrei framar. Hversu mörg börn
sem ég eignast, aldrei framar læt
ég barn. Mamma sagði ekkert.
Síðan eignuðust fósturforeldr-
ar Unnar systur minnar fimm
börn. Hún hafði alltaf mikið sam-
band við okkur og við skrifuð-
umst á en það er samt allt öðru-
vísi. Þau fluttu öll suður þegar
Unnur var 17 ára. Ég gleymi því
aldrei. Við bjuggum í Réttarholti
og þau fluttu á næsta bæ, það var
bara yfir Réttarholtsveginn að
fara og Unnur kom með allt dótið
sitt yfir til okkar, eins og hún
hefði aldrei farið að heiman.
Flutti heim og féll inn í hópinn
eins og ekkert væri. En Þorsteinn
sleppti ekkert af henni hendinni.
Það var allt í lagi með það, hún
mátti vel vera heima hjá foreldr-
um sínum og systrum en hann
hafði hönd íbagga með öllu sem
hún gerði.
Við systurnar vorum hvorki
hvattar né lattar til náms. Það var
ekki mörkuð nein braut fyrir okk-
ur. Okkur var fyrst og fremst
kennt að bera ábyrgð. Vera með-
vitaðar um hvað við værum að
gera og vera ábyrgar fyrir öllu sem
við tókum að okkur og gera það
eins vel og kostur var. Foreldra-
valdið var mjúkt en ákveðið og
umhyggjusamt. Það var erfitt að
brjóta sig undan því og verða
sjálfstæð.
Ég fór ekki að heiman fyrr en ég
gifti mig. Ég fór að vísu þrisvar í
vist að vetri til til að vinna fyrir
mér. Pabbi réði mig í fyrsta skipti
í vist í Laugarnesbarnaskólann
veturinn '36. Heimilið var stórt
og húsmóðirin hafði líka þrif
skólans á sinni hendi. Og ekki
bara það, börnin fengu lánuð öll
baðhandklæði, þau varð að þvo
og svo voru matargjafir í skólan-
um, þ.e.a.s. börnin fengu brauö,
mjólk og lýsi og þetta brauö
smurðum við og bárum það inn í
stofurnar. Kreppan var í algleym-
ingi og brauðið vel þegið. Þetta
var kaldur vetur, mikill snjór og
þá voru stúlkur ekki farnar að
ganga í síðbuxum, bara í pilsum
og það var svo kalt! Og það sem
meira var vinnutíminn var svo
langur. Við byrjuðum klukkan
hálfátta á morgnana og unnum til
klukkan tíu á kvöldin.
Það var þó ekki reynslan úr
Laugarnesskólanum sem varð til
þess að ég fór í Kennaraskólann.
Ég ákvað að verða kennari af því
að það var stutt nám og veitti
sömu réttindi og sömu laun og
karlar höfðu. Þess vegna valdi ég
það, það var ekki nein hugsjón,
það var ekki nein innri þrá, þaö
var bara útspekulerað. En ég var
svo gæfusöm að mér féll kennslu-
starfið. Ég hefði lfka getað farið í
Samvinnuskólann en þar þurfti
að taka svo mikinn verslunar-
reikning og ég var lítill stærðfræð-
ingur. Og svo hafði ég líka fyrir-
mynd, það var kennslukonan
okkar á Vatnsleysuströndinni hún
Viktoría Guðmundsdóttir frá
Gýgjarhóli. Viktoría var mjög
greind, mjög fróð, víðlesin og vel
lesin. Hún átti fallegt heimili, hún
var ógift og hana skorti ekkert.
Viktoría fór í ferðalög þegar
henni sýndist. Hún hafði farið til
útlanda og dvalið þar eins og
hana langaði til á eigin kostnað af
því að hún hafði laun. Hún var
alltaf teinrétt, fín og hrein, og
öðruvísi en hinar konurnar á bæj-
unum í kring. Því þó svo að þetta
væru elskulegar konur, glaðar og
góðar, þá hlóðu þær niöur börn-
um og voru alltaf í eldhúsinu að
bardúsa, sjóða soðningu, mata
krakka og vinna bústörf og mig
langaði ekki til þess. Ég vildi þetta
ekki. Viktoría var mín fyrirmynd.
Ég sá að það var hægt að lifa öðru
lífi og ég var ákveðin í að lifa öðru
lífi strax frá því að ég var barn. Ég
ætlaði ekki að fara í þessi hefð-
bundnu spor. Mig langaði ekki til
þess. Mig langaði til að verða
fornleifafræöingur eða landkönn-
uður, en það var tómt mál að tala
um.
Ég settist í Kennaraskólann
haustið sem stríðið skall á. Ég
hafði verið einn vetur í Flensborg
en það var ekki nóg. Annaðhvort
varð maður að hafa gagnfræða-
próf til að komast í Kennaraskól-
ann eða taka próf inn í hann og ég
varð að taka prófið. Ég fór t.d. í
kvöldskóla KFUM, seinni bekk-
inn þar og ég keypti mér svo
einkatíma fyrir allt mitt kaup,
bæði í reikningi og tungumálum.
Ég eyddi öllum mínum launum,
sem var náttúrlega ekki neitt,
þessi ár í nám. Maður spekuleraði
aldrei í því hvort maður átti föt.
Ég man ekkert hvernig við vorum
klæddar. Ég keypti mér aldrei
neitt, en var þó aldrei í vandræð-
um með föt af því að mágkonur
móðursystur minnar, sem bjuggu
í Englandi, sendu henni oft föt og
þau pössuðu á mig. Ég fór aldrei
neitt að skemmta mér. Maður fór
Því þó svo að þetta
vœru elskulegar
konur, glaðar og
góðar, þó hlóðu
þœr niður börnum
og voru alltaf í eld-
húsinu að bardúsa,
sjóða soðningu,
mata krakka og
vinna bústört og mig
langaði ekki til þess.
22