Vera - 01.08.1992, Side 4

LESENDABRÉF
F R Á Á S T
Narrabri, Ástralíu 14. júní 1992
Kæra Vera,
Má tll með að senda þér línu
því að ég hef verið að lesa
gífurlega athyglisverðar bæk-
ur undanfarið sem ég vil
eindregið hvetja þig til þess að
lesa. Vil ég fyrst nefna Marilyn
French: „Stríð á hendur
konum" (War Against Women)
sem kom út í ár. Einkar vand-
virknislega unnin bók og auð-
veld aflestrar. Ég er sannfærð
um að þú hefur heyrt um
bókina - jafnvel lesið hana nú
þegar. Efast ekki um að þú
hafir lesið hinar bækur Mari-
lyn. Bara að þessi nýjasta
verði þýdd á íslensku sem
íyrst. Þessi bók á erindi við
sérhverja konu. Við lestur
bókarinnar hlupu tilflnningar
mínar upp og niður allan
skalann. Ég varð miður mín,
döpur, fjúkandi reið, hneyksl-
uð og allt þar á milli. Bókin er
skelfllegri en kvikmyndin
„Lömbin þagntí', meira spenn-
andi en nokkur glæpareyfari
en hið skelfilegasta af öllu er
þó að þetta eru allt saman
staðreyndir. Allt saman
sannleikur. Geysileg rann-
sóknarvinna liggur að baki
verkinu.
Kerflsbundnar aðferðir
gegnum aldirnar og fram á
þennan dag til þess að kúga
konur - líkamlega, andlega,
menningarlega - alla vega.
Dæmi og tölur um himin-
hrópandi óréttlæti.misrétti og
misþyrmingar alls staðar að
úr heiminum, ekki síst frá
Bandaríkjunum. Menningar-
og sögulegt hyldýpi milli
þjóða, gjörólíkur bakgrunnur,
trúarbrögð - allt þetta og
miklu, miklu meira verður
augljósara við lestur bókar-
innar.
Baráttan er í raun rétt að
hefjast. Staða íslenskra
kvenna er það góð, miðað við
aðstæður kvenna meðal ann-
arra þjóða, að við verðum að
leggja eins stórt lóð á vogar-
skál jafnréttis og réttlætis og
okkur er framast unnt.
Menntun kvenna, samstaða
og samhugur eru mikilvægari
en flest annað að mínu áliti. Á
bókarkápu segir Carolyn
Heilbrun: Ef einhver spyr þig
hvers vegna konur séu enn að
kvarta, segðu þeim að lesa
þessa bók. Bókin lýsir stöðu
kvenna heims í dag - og
staðan er umsátursástand. Ef
einhver spyr hvað konur vilji,
segðu þeim að lesa „Siríð á
hendur konum".
í öðru lagi er það bókin „And-
spyrna“ (Bakslag) - Óyfirlýst
stríð á hendur konum (Back-
lash - The Undeclared War
Against Women) eftir Susan
Faludi. Mikið umtöluð hér í
fjölmiðlum. Hana hef ég enn
ekki náð í en hún virðist vera
á sömu nótum og Marilyn
French. Bókin hefur verið
verðlaunuð og gríðarlega vel
tekið af konum. Susan Faludi
er þegar með aðra bók á pijón-
unum.
„Fegurðargoðsögnin" (The
Beauty Myth) eftir Naomi Wolf
kom út 1990 og er þar tekist á
við fegurðarimynd kvenna,
kvennaglansblöðin, fegrunar-
skurðlækningar, megrun og
fleira og fleira. Einnig hér hef-
ur mikilvægt rannsóknarstarf
verið unnið. Kaflinn um
kvennaglansblöðin er frábær.
Við sjáum okkur sjálfar í nýju
ljósi við lestur bókarinnar,
hvernig fegurðargoðsögnin
stjórnar lifi okkar leynt og
ljóst.
Þá bárust mér tvær fyrstu
bækurnar af þrem í trilogiu
Herbjargar Wassmo: Húsið
með blindu glersvölunum og
Þögla herbergið. Herbjörg
Wassmo er norsk skáldkona
sem hlaut bókmenntaverð-
laun Norðurlandaráðs fyrir
verkið árið 1987. íslensk þýð-
ing Hannesar Sigfússonar er
einstök. Þessi sagnabálkur
um Þóru er í senn átakanlegur
og fagur. Ógleymanleg lesning.
A L í U
Bið ég nú með óþreyju eftir
þriðju og síðustu bókinni.
Enn er bókastaflinn hár
sem ég vildi segja frá en þetta
verður að duga í bili. Mig
langar að segja þér frá nokkr-
um áströlskum bókum líka ef
þú hefur áhuga.
Að búa hér uppi í sveit í Nýju
Suður Wales er eins og að
hverfa áratugi aftur í tímann.
Svo ólíkt er líf kvenna hér
miðað við það sem ég átti að
venjast heima á íslandi. Ef til
vill viltu heyra nánar um það?
Hér færðu dæmi: Á einni
kránni hér í þorpinu (7000
íbúar) hangir skilti þar sem
stendur (lauslega þýtt):
Fjórir hlutir sem kona verður
að vita:
1. Hún verður að klæða sig
eins og stúlka.
2. Hún verður að haga sér
eins og dama.
3. Hún verður að hugsa eins
og maður.
4. Hún verður að vinna eins
og hestur.
Þetta á að vera fyndið. Eng-
um hér flnnst þetta athuga-
vert. Ég verð bálreið í hvert
sinn sem ég kem þarna inn,
sem er til allrar hamingju ekki
oft. Ég held að ekki sé mögu-
legt að láta þessi orð hanga á
opinberum stað heima - hvað
heldur þú?
Með kærri kveðju,
Sólveig Kr. Einarsdóttir
Vera þakkar ábendinguna um
lesefni. í síðasta tölublaði var
Jjallað um goðsögnina um
fegurðina og starfskonur eru
að lesa „stríðsbækurnar".
Þeim verður vonandi gerð skil í
Veru siðar. Gaman værí að
heyra meira um ástralskar
konur. Hver eru t.d. helstu
baráttumál kvennahreyfmg-
arínnar?
Hvað varðar skillið, þágæti
það nú líka verið hugsað sem
áminning um þær óheyrilegu
kröfur sem gerðar eru til
kvenna í dag.
20
ÁHRIFAMESTU
KVENNABÆKUR
SÍÐUSTU 20 ÁRA
Þegar bókatimaritið Publishers
Weelcly spurði ameriska bóksala
hvaða bækur, sem þeir hefðu selt
sl. tvo áratugi, þeir teldu áhrifa-
niestar voru eftirfarandi titlar
nefndir.
The Courage to Heal: A Guide for
Survivors of Child Sexual
Abuse. Ellen Bass & Laura
Davis, i 988.
The New Our Bodies, Ourselves,
1973.
Rubyfruit Jungle. Rita Mae
Brown. 1973.
Daughters of Copper Woman,
Anne Cameron. 1981.
Gyn/Ecology: The Metaethics of
Radical Feminism, Mary Daly,
1978.
The First Sex, Elizabeth Gould
Davis.
Dialectic of Sex, Shulamith
Firestone, 1970.
In a Different Voice: Psycho-
logical Theory and Women's
Development, Carol Giiligan,
1982.
The Work of Common Woman.
JudyGrahn, 1978.
Ain't I a Woman: Black Women
and Feminism, bell hooks,
1981.
Their Eyes Were Watching God,
Zora Neale Hurston, 1937
(endurútgefln 1981).
Sisters Outsider, Audre Lorde,
1984.
Brown Girl, Brownstones, Paule
Marshall, 1981.
Lesbian/Woman. Del Martin og
Phyllis Lyon, 1972.
Patience and Sarah. Isabel Miller,
1972.
This Bridge Called My Back
Writíngs by Radical Wornen of
Color, ritstjórar Cherríe Moraga
og Gloria Áugaldúa, 1981.
Sisterhood is Powerful: An
Anthology of Writings from the
Women's Liberation Movement,
rltstj. Robin Morgan, 1970.
Of Women Born: Motherhood as
Experience and Institution,
Adrienne Rich, 1976.
Spiral Dance: A Rebirth of the
Ancient Religion of the
Goddess, Starhawk, 1976.
The Color Purple, Alice Walker.
1982.
■ Það er athyglisvert að margar
bókanna voru fyrst gefnar út af
kvennaforlögum eða öðrum litlum
forlögum. l>vi miður hefur aðeins
ein þeirra verið þýdd á íslensku,
Piu-puraliturinn (The Color
Purple). Tvær nýjar bækur.
Woman Holering Creek eftir
Söndru Cisneros (endurútgefin
1991) og Backlash - The
Undeclared War Against Women
eftir Susan Faludi, voru taldar eiga
eftír að hafa mikil áhrif.
4