Ljósmæðrablaðið - 15.11.2002, Blaðsíða 19

Konur með einn í útuíkkun fá
enga samuð
Fæðingarsögur íslenskra kuenna
Forlagið 2002
í byijun nóvember kom út bók sem ljósmæður
gætu haft áhuga á. Um er að ræða bókina
Konur með einn í útvíkkun fá enga samúð.
Fœðingarsögur íslenskra kvenna.
Lengi hefur vantað fæðingarsögubók á íslandi,
bók sem fæðandi konur geta speglað sig í og
farið upplýstar í fæðingu. í vor létu Eyrún
Ingadóttir, Margrét Jónsdóttir, Sóley
Tómasdóttir og Svandís Svavarsdóttir til skarar
skríða og lýstu eftir fæðingarsögum í
tölvubréfi sem gekk meðal kvenna á
vinnustöðum landsins. Einnig komu
þær fram í útvarpi og sjónvarpi og hvöttu
konur til að skrifa sögu sína og segja frá því
sem þær hefðu viljað vita fyrir sínar fæðingar
og stendur hvergi í "venjulegum" óléttubókum.
Viðbrögð kvenna á öllum aldri, alls staðar af
landinu, voru ótrúleg. Konur með ólíka sögu
að baki höfðu samband við ritstýrur og sendu
inn sögur sínar. Þær eru 70 talsins.
í bókinni tala konur sem fæddu heima, á
bílastæði, á spítala og i sjúkrabíl. Þær hafa
ólíka sýn á móðurhlutverkið, líkama sinn,
meðgöngu, fæðingu, mæðravemd, ljósmæður
og lækna. Fyrir margar konur er sagan í
þessari bók persónulegt uppgjör sem tók á að
skrifa. Hver og ein valdi hveiju hún sagði frá
og dró ífam það sem henni fannst skipta máli,
vildi deila með öðmm, taka á eða breyta. Allar
sögur bókarinnar eru birtar undir dulnefhi. í
bókinni Konur með einn í útvíkkun fá enga
samúð má lesa það sem leynist á milli lína í
fæðingarskýrslunni, þögla hlutann,
þann sem ritstýrur kalla fæðingarskýrslu
tilfinninganna og er vitnisburður kvennanna
sjálfra.
Ritstýrur bókarinnar eru leikmenn og engir
sérfræðingar á sviði mæðraverndar. Þær trúa
því hins vegar að draga megi mikilvægan
lærdóm af persónulegri sýn kvenna á eigin
reynslu af meðgöngu og fæðingu rétt
eins og kemur fram í eftirmála rituðum af
Ólöfu Ástu Ólafsdóttur. Því er ritstýrum heiður
af því að afhenda ljósmæðrastéttinni bókina
til aflestrar. Þar geta ljósmæður lesið um
upplifun kvenna af starfssystrum sínum og sjá
hversu mikilvægu hlutverki þær gegna í lífi
íslenskra íjölskyldna. Bókin endurspeglar þær
gífurlegu framfarir sem hafa átt sér stað í
hugmyndaffæði ljósmæðra síðastliðinn áratug.
Hún sýnir sterkar konur að störfum, með líf
bamanna okkar " í lúkunum".
Að lokum grípum við niður í söguna sem bókin
dregur nafn sitt af:
Læknirinn kom og kíkti á okkur. Hann og
ljósmóðirinn pískruðu saman við rúmstokkinn
hjá mér á latínu og grísku sem Sesar og Sókrates
hefðu mátt vera stoltir af. Ég skildi ekkert af
því sem ffam fór þrátt fyrir að leggja mig alla
fram. Ég þorði samt ekki að trufla þennan
mikilvæga fúnd, heldur beið þess að einhver
myndi snúa sér að mér og útskýra. Að lokum
kom læknirinn til mín og kynnti sig. "Það lítur
út fyrir að það sé eitthvað vandamál með
súrefnisflæðið til barnsins. Þú ert nú komin
með fjóra í útvíkkun og átt sennilega eitthvað
um sex klukkustundir eftir. Barnið á
hinsvegar sennilega ekki nema þrjár
klukkustundir ólifaðar með þessu áframhaldi.
Við myndum vilja framkvæma keisaraskurð.
Hvað segir þú um það?"
Ég varð orðlaus í stutta stund. Undanfama níu
mánuði hafði ég leitað fróðleiks um það ferli
sem ég var nú að ganga í gegnum til að geta
nýtt mér hann við ákvarðanatöku í fæðingunni.
Alls staðar hafði ég rekið mig á veggi og þeir
valkostir sem mér virtust standa til boða voru
bæði óskýrir og umdeildir. Þá birtist skyndilega
á ögurstundu, þessi læknir sem býður
mér að velja hvort barnið lifi eða deyi! Ég gat
hreinlega ekki staðist þessar aðstæður. í
prakkaraskap mínum varð ég að fá að vita
hversu raunverulegur þessi valkostur væri.
"Sjáðu nú til" sagði ég alvarleg í bragði. "Frá
fyrstu mánuðum meðgöngu hef ég borið á mig
sérstakt krem á hverjum degi til að varna því
að húðin á bumbunni slitni. Mér finnst það
verk til lítils unnið ef ég á svo að vera með
risastórt ör þvert yfir kviðinn. Ég verð að segja
nei við þessu."
Ljósmóðirin og læknirinn litu hvort á annað,
aftur á mig, og svo aftur á hvort annað.
Eiginmaður minn, sem er lítið gefinn fyrir
vesen, flissaði vandræðalega og hefur sjálfsagt
aldrei skammast sín jafn mikið fyrir
mig og bjánahúmorinn minn. □
Því er ritstýrum
heiður af því að
afhenda Ijósmœðra-
stéttinni bókina til
aflestrar. Þar geta
Ijósmceður lesið um
upplifun kvenna af
starfssystrum sinum
og sjá hversu mikil-
vœgu hlutverki þcer
gegna í lifi islenskra
fjölskyldna. Bókin
endurspeglar þœr
gífurlegu framfarir
sem hafa átt sér stað
í hugmyndafrœði
Ijósmæðra síðast-
liðinn áratug. Hún
sýnir sterkar konur að
störfum, með líf
barnanna okkar
" í lúkunum ".
Lj ósmæðrablaðið
Nóvember 2002