Ljósmæðrablaðið - 15.12.2003, Blaðsíða 29

Grunnnám í Ijósmóðurfræði
Hjúkrunarpróf ekki lengur inntökuskilyrói ?
Árdís Ólafsdóttir Ijósmóðir og lektor
Helga Gottfreðsdóttir Ijósmóóir og lektor
Ólöf Ásta Ólafsdóttir Ijósmóóir og lektor
Inngangur
Nokkur umræða hefur verið undanfarin ár
meðal ljósmæðrakennara um breytingar á
inntökuskilyrðum í nám í ljósmóðurfræði en
eins og ljósmæðrum er kunnugt hafa
inntökuskilyrðin verið hjúkrunarpróf síðustu
20 árin eða frá árinu 1982. Þessi umræða hefúr
ekki bara átt sér stað hér á landi heldur líka
erlendis. Síðustu áratugina hefur
ljósmóðurfræðinám víða þróast í þá átt að
byggja upp svokallað “ direct entry” þriggja
til fjögurra ára grunnnám í ljósmóðurfræði.
Dæmi um þetta er að finna í löndum eins og
Hollandi, Danmörku, Bretlandi, Nýja-Sjálandi,
Kanada og Bandaríkunum.
1 samræmi við þessa þróun gerir stefnumótun
Ljósmóðurffæðinámsins innan Háskóla íslands
fyrir árin 2001-2006 ráð fyrir að námsnefnd
í lj°smóðurfræði skoði möguleika á að nám
1 ljósmóðurfræði verði fjögurra ára grunnnám
Ol B.Sc. gráðu í stað tveggja ára náms til
embættisprófs eftir hjúkrun.
ið undriritaðir lektorar í ljósmóðurfræði
ynntum þessa hugmynd, á aðalfundi
josmæðrafélags íslands síðastliðið vor og
t>r u fjörugar umræður, þar sem ýmis sjónarmið
omu fram en hugmyndin virtist eiga nokkru
ylgi að fagna meðal ljósmæðra.
Þegai um svo stóra ákörðun er að ræða skiptir
máli að ræða málin og að það náist sátt meðal
jósmæðra hver sem niðurstaðan verður. Því
höfum við ákveðið að gera könnun á
viðhorfum ljósmæðra og ljósmæðranema til
skipulags ljósmæðramenntunar í dag og að
kanna hug þeirra til fyrirhugaðra breytinga.
Þar sem aðeins hluti ljósmæðra var á
aðalfundinum fylgir hér á eftir samantekt á
kynningunni og byggist hún á stuttu sögulegu
yfirliti um breytingar á ljósmæðranámi á
Islandi, umræðu um kosti og galla skipulagsins
eins eins og það er í dag og hvaða rök eru með
og á móti því að breyta skipulagi námsins nú.
Merk tímamót í námi í ljósmóðurfræði
á íslandi frá árinu 1761 til okkar daga
Arið 1760 fól Danakonungur Bjarna Pálssyni
landlækni, með embættisbréfi, að “taka eina
eða fleiri siðsamar konur og veita þeim
tilhlýðilega fræðslu í ljósmóðurlist og
vísindum”.
Árið 1761 var Margrethe Katrine Magnússen
ljósmóðir frá Danmörku ráðin , til að sjá um
kennslu í ljósmóðurffæði Fyrsta ljósmóðurpróf,
sem skráð er á íslandi tók Rannveig Egilsdóttir
að Staðarfelli á Fellsströnd, árið 1768.
Árið 1875 tóku gildi fyrstu lög ljósmæðra
Yfirsetukvennalög: Námstími var þrír mánuðir.
Kennarar og prófdómarar voru landlæknir og
héraðslæknar í kaupstöðum úti á landi, í
Stykkishólmi, ísafirði, Akureyri og Eskifirði.
Árið 1909 í tíð Guðmundar Björnssonar
landlæknis var námstíma í ljósmóðurfræði
breytt í 6 mánuði.
Árið 1912 var Yfirsetukvennaskóli íslands
stofnaður. Inntökuskilyrði voru 18 ára
lágmarksaldur, 36 ára hámarksaldur, óspillt
siðferði, læknisvottorð um líkamlegt heilbrigði,
auk þess að vera fulllæsar og skrifandi.