Ljósmæðrablaðið - 15.12.2003, Blaðsíða 31

Inntökuskilyrði í ljósmóðumám hafa eðlilega
breyst í tímans rás og bæði faglegar og
samfélagslegar breytingar hafa haft þar áhrif.
Hjúkrunarpróf hefur verið inntökuskilyrði í
læp 25 ár sem er ekki langur tími af tæplega
250 ára sögu ljósmæðramenntunar á íslandi.
Kostir við núverandi skipulag
begar fjallað er um kosti þess að hafa
ljósmóðurfræði sem viðbótarnám eftir
hjúkrunarfræði er hægt að horfa á það út frá
þremur sjónarhornum þ.e stéttarinnar
einstaklingsins sjálfs og samfélagins.
Ef hagsmunir stéttarinnar eru hafðir í huga
má segja að innan þess valdakerfis sem nú er
við lýði innan heilbrigðisstofnana sé greiðari
nðgangur fyrir ljósmæður ef þær hafa
hjúkrunarmenntun en stjórnunarkerfið sem
þar ríkir er tvískipt og miðast við
hjúkrunarfræði og læknisfræði. Það hefur
einnig reynst vel fyrir stéttina að ljósmæður
hafa síóustu áratugina fengið góða menntun
' gegnum sitt hjúkrunarnám og flestar telja
aö hjúkrunin nýtist þeim vel í starfi.
enntunarstig ljósmæðra hefur hækkað og
si ellt fleiri ljósmæður eru háskólamenntaðar.
fynr einstaklinginn má telja það kost að hafa
menntun og réttindi til tveggja starfa bæði
J°sméðir og sem hjúkrunarfræðingur.
■ 6. erJ a samfélagið þá má færa rök fyrir
^ ila^' §agnast vel að einstaklingar
tvofalda menntun séu ráðnir til starfa á
heilbrigðisstofnunum.
a**ar við núverandi skipulag
ag erum við með Ljósmæðrafélag sem er
æ i fag- og kjarafélag ljósmæðra. Til að
e agið geti verið raunverulegur málsvari
josmæðra og vettvangur fyrir umræður sem
engjast starfssviði ljósmæðra þurfa
e agsmenn að leggja krafta sína í starfsemi
e agsins. Einstaklingar sem ljúka
josmóðurfræði eftir margra ára starf sem
hjukrunarfræðingar sjá sér ekki alltaf hag í
. V1 skipta um félag og þeir skilgreina sig
ja nvel sem hjúkrunarfræðinga með
Vl Eótarmenntun og eru trúir sínu gamla
elagi. Þetta veikir kjarabaráttuna en telja
má að ljósmæður gætu verið öflugri
þrýstihópur vinni þær saman í einu félagi að
sttum kjörum. Eins og ástandið hefúr verið
undarfarin ár, lækkar fólk jafnvel í launum
við að afla sér meiri menntunar, en það gerist
'egna þess að þegar það hentar þá er
hlhneiging til að skilgreina ljósmóðurnámið
sem grunnmenntun. Á þeim forsendum eru
nýútskrifaðar Ijósmæður vissulega að hefja
sinn starfsferil á nýjum vettvangi en missa að
hluta til þann framgang til launa sem þær hafa
hlotið í hjúkrunarstarfi.
Einstaklingur sem fer í hjúkrunarfræði í dag
til að læra að verða ljósmóðir er allt eins
líklegur til að hverfa frá þeirri hugmynd á
námsferlinum og má því telja að við missum
núna af einstaklingum sem gætu orðið góðar
ljósmæður. Við höfúm orðið varar við mikinn
áhuga á ljósmóðurfræði hjá nemendum í
hjúkrun og hafa margir þeirra farið í hjúkrun,
eingöngu til að komast í ljósmóðurfræði. Þessi
hópur skilar sér aðeins að hluta til í nám í
ljósmóðurfræði.
Það skýtur einnig skökku við að þurfa að
ljúka námi í einni fræðigrein til að geta hafið
nám í annarri. Ljósmóðir getur lent í
vandræðum með að skilgreina sig: Er hún
hjúkrunarfræðingur með ljósmóðurmenntun
eða ljósmóðir með hjúkrunarmenntun eða
stundum ljósmóðir og þegar það hentar
hjúkrunarfræðingur?
Ljósmóðumámið tekur í heild 6 ár sem nýtist
aðeins að hluta til þess að verða ljósmóðir.
Nemendur í dag eru á aldrinum 25-50 ára
þegar þeir heija nám og munu því eiga
mislanga starfsævi sem ljósmæður. Þetta langa
nám og aldur nemenda eftir útskrift dregur
úr líkum á að viðkomandi sjái ávinning af því
að afla sér framhaldsmenntunar. Það er
bagalegt því það er mjög mikilvægt fyrir
ljósmæður að þekkingarþróun í
ljósmóðurfræði byggist upp sem hraðast og
að við þróum okkar eigin rannsóknargrunn
til að byggja störf okkar á.
Þó svo hér hafi verið taldir upp ýmsir þættir
sem geta haft galla í for með sér má segja að
námið eins og það er í dag sé gott nám og að
við höfum menntað og útskrifað góðar
ljósmæður. Námið hefur fengið athygli fyrir
að vera vel uppbyggt og þykir taka mið af
aðstæðum á íslandi en vera jafnframt
alþjóðlegt. Hins vegar má alltaf gera betur,
vera á verðinum og finna nýjar leiðir til að
útskrifa sterkar og sjálfstæðar ljósmæður fyrir
framtíðina.
Hvers vegna ætti að
breyta náminu nú ?
Við sem höfum haft með höndum kennslu í
ljósmóðurfræði undanfarin ár viljum nefna
eftirfarandi þætti sem rök fyrir því að
endurskoða ætti inntökuskilyrði í
ljósmóðumámið og í raun lengja námið sjálft
en stytta það í heild.