Dagblaðið Vísir - DV - 03.04.2004, Qupperneq 28

28 LAUGARDAGUR 3. APRlL 2004
Fréttir &V
Fátt er breskara í hugum margra en breska
konungsfjölskyldan. Út á við jafnt sem inn á
við er hún tákn hins ört minnkandi heims-
veldis. En hún hefur einungis búið í landinu í
þrjár aldir, og fyrstu konungar ættarinnar
voru ekki einu sinni mælandi á enska tungu.
Það hefur lengi tíðkast innan ættarinnar að
giftast af hagsmunaástæðum, og taka sér síð-
an hjákonur. Augljóst er hvaðan afkomendur
Elísabetar hafa þessa tilhneigingu til að
hneyksla.
í
Síðasta drottningin af ætt Stúarta, Anna,
varð ólétt 18 sinnum. Sex sinnum missti hún
fóstur, eitt barnið fæddist andvana og öll hin
ellefu dóu áður en þau komust á fullorðins-
ár. Þegar hún lést árið 1714 var því enginn
beinn erfmgi að krúnunni og var hún því lát-
in ganga til Hannoverættarinnar í Þýska-
landi, en einn úr hennar röðum hafði gifst
enskri prinsessu meira en hálfri öld áður.
Það voru margir sem höfðu meiri erfðarétt á
krúnunni en hún, en þóttu ótækir þar sem
þeir voru kaþólikkar. Varð því Georg af
Hannover nú einnig Georg I af Bretlandi.
Georg hafði gifst frænku sinni Soffíu
Dóróteu árið 1682, og var hjúskapurinn ekki
hamingjusamur. Það tíðkaðist meðal prinsa
Hannoverættarinnar að giftast af hags-
munaástæðum, og taka sér síðan ástkonur
til að gamna sér með. Þetta voru þó forrétt-
indi sem voru einungis leyfð karlmönnum,
og þegar Soffía Dórótea tók sér ástmann,
Königsmark greifa, var hann myrtur.
Soffía og Georg skildu árið 1694, og fór
hún því ekki með honum til Bretlands, en
þess í stað tók hann með sér tvær hjákonur.
Georg hafði lítinn áhuga á breskum stjórn-
málum og lærði aldrei tungumálið. Þegar
ráðherrar hans ræddu við hann neyddust
þeir því til að nota latínu. Konungur nennti
sjaldnast að mæta á fundi og hafði mun
meiri áhuga á að hjálpa þjónum sínum og
frillum að komast í álnir, og að klippa út
pappír í snotur munstur. Áhugaleysi hans
og arftaka hans hjálpaði svo til við þróun
þingræðis í Bretlandi.
Skrifaði eiginkonunni bréf þar sem
hann lýsir framhjáhaldi
Sonur hans, Georg II, sem tók við árið
1727, var talinn treggáfaður l£kt og faðirinn.
Hann kunni búningagerðir og ættarraðir ut-
an að og eyddi löngum stundum í að telja
peninga, en átti erfitt með að setja hlutina í
stærra samhengi. Hann var giftur konu sem
hafði mun sterkari karakter en hann sjálfur,
Karólínu, en eins og aðrir í ættinni var hann
ekki við eina fjölina felldur. Hann átti fjöld-
ann allan af hjásvæfum, þar á meðal konu
forsætisráðherrans Walpole, sem virðist
hafa staðið nokkuð á sama. En ekkert af
samböndunum varð þó langvarandi og
hann var alltaf hændur að konu sinni,
reyndar svo mikið að hann sendi henni iðu-
lega bréf þar sem hann lýsti því í smáatrið-
um hvernig hann táldró aðrar konur.
Georg var óvinsæll af Bretum þar sem
hann tók hagsmuni furstadæmisins í
Hannover fram yfir hagsmuni konungsríkis-
ins. Rétt eins og faðir hans hafði gert reifst
hann við son sinn og bannfærði hann úr
höllinni. Konungur lést árið 1760 sitjandi á
klósettinu, rétt eins og konungur rokksins
gerði rúmum tveimur öldum síðar. Sam-
kvæmt fyrirskipun konungs voru lík hans og
hinnar ástkæru eiginkonu skorin í sundur
langsum og sett saman við hvort annað, og
myndi hann þannig verða trúr henni um
alla eilífð sem hann var ekki í lífinu.
Elsti sonur konungs hafði látist óvænt og
tók því yngri bróðirinn, sem varð Georg III,
við ríki föður síns. Georg hinn þriðji giftist
einnig af erfðaástæðum, og var eiginkona
hans þýska prinsessan Karlotta. Karlotta
þessi þótti afar ófríð og sá Georg strax eftir
ráðahagnum. Ólíkt fyrirrennurum sínum
hélt hann þó ekki framhjá henni, heldur ein-
beitti sér að eiginkonunni, með þeim afleið-
ingum að hún var ólétt nær stanslaust fyrstu
22 ár stjórnartíðar hans, og gat honum sjö
syni og átta dætur. Konungur hafði þó að
öðru að huga en föðurhlutverkinu, því í
stjórnartíð hans braust út uppreisn í ný-
lendunum í Ameríku sem endaði með ósigri
Bretíands. Ekki batnaði ástandið við að kon-
ungur var úrskurðaður geðveikur, en seinni
Blf

tíma læknar hafa komist að því að hann
þjáðist af sjaldgæfum ættgengum blóðsjúk-
dómi sem meðal annars hefur áhrif á tilfinn-
ingah'f.
Krónprinsinn og sex bræður hans voru
langþreyttir á púrítönskum lífsstíl föður síns
og áttu í ástarsamböndum við leikkonur, út-
lendinga eða þaðan af verra. Bræðurnir voru
miklir fjárhættuspilarar og stórskuldugir, og
hneykslin sem þeir ollu skóku konungsveld-
ið að rótum. En þegar franska byltingin
braust út sameinaðist enskur aðall um kon-
ungdæmið, og var því borgið í bili.
Fékk undanþágu frá páfa til að sofa
hjá prins
Krónprinsinn var vel menntaður og þótti
myndarlegur. Hann varð gríðarlega ástfang-
inn af ungri konu, frú Fitzhebert, sem var
ekki bara ekkja heldur einnig kaþólikki. Þau
giftu sig á laun, en giftingin hafði ekki laga-
legt gildi þar sem hann fékk ekki blessun
föður síns. Þar sem enginn bræðra hans

gerði sig líklegan til að eignast lögmætan
eriingja lét prinsihn loks undan og giftíst,
eins og lög gerðu ráð fyrir, þýskri prinsessu.
Hét þessi Karólína. Sendinefnd fór að sækja
hana til Þýskalands, og kom á daginn að hún
hafði það fyrir sið að hvorki þvo sér né
skipta um föt. Brugðið var á það ráð að hella
prinsinn fullan til að hann gæti gegnt skyld-
um sínum á brúðkaupsnótt. Þau eignuðust
barn nákvæmlega níu mánuðum síðar, og
var það þeirra eina afkvæmi. Prinsinn varð
hins vegar hrifinn af þernu eiginkonu sinn-
ar, en sneri svo athygli sinni aftur að ekkj-
unni frú Fitzhebert. Ekkjan hafði fengið sér-
staka undanþágu frá páfa til að mega sofa
hjá prinsinum, og gat nú gert það án þess að
brjóta gegn trú sinni. Eiginkona hans stakk
hins vegar af til
Ítalíu með
ítölskum
ævintýra-
manni.
Þegar
kóngur dó

tmstm
'
-j
2%
W

mggp