Akranes - 01.01.1957, Page 24

Akranes - 01.01.1957, Page 24
sem var fyrirmynd að reglusemi og hátt- prýði. Hjá honum lærði hann verzlunar- störf. Jón byrjaði að verzla í Flatey, er verzlunin var gefin frjáls, en verzlaði þar aðeins í 7 ár. Vorið 1794, þrítugur að aldri, flutti hann til Stykkishólms og verzlaði þar til dauðadags árið 1836. Þegar Jón flutti til Stykkishólms var að- eins eitt heimili í kauptúninu, heimili Diðriks Hölter kaupmanns, alls 10 manns. Jón byggði sér verzlunarhús, þar sem gamla Apótekið (Möllers) stendur og íbúðarhús þar skammt frá (Schjödts- hús, sem nú er löngu rifið). Jón ræktaði tún inn í tanga og gerði mikla matjurta- garða. Diðrik Hölter yngri rak verzlun- ina eftir föður sinn — og fór vel á með kaupmönnunum í Stykkishólmi meðan Höltersfeðga naut við. Árið 1806 kaupir Ólafur riddari Thor- lacius á Bíldudal eignir Höltersfeðga, ásamt Grunnasundsnesi, en í landi þess hefir Stykkishólmur byggzt. Olafur Thor- lacius keypti öll konungsverzlimarhúsin, sem stóðu norður af íbúðarhúsi mínu (Clausenshúsi), ásamt Grunnasundsnesi og Melrakkaey, fyrir 5300 rd. og greiddi út í hönd. Ó. Thorlacius réði Boga stúd- ent Benediktsson frá Staðarfelli sem verzlunarstjóra — og flutti hann til Stykkishólms árið 1807. Það er ekki ofmælt, að ekkert kaup- tún hér á landi átti á þeim tima á að skipa jafn lærðum og merkum kaup- mönnum og Stykkishólmur, þar sem þeir báðir, Jón Kolbeinsson og Bogi Benedikts- son, voru með embættispróf, gáfaðir menn og hálærðir. Sama mátti segja um konur þeirra beggja — Ragnheiði, konu Jóns, sem var systir séra Eggerts Jóns- sonar á Ballará — og Jarþrúði Jóns- dóttur, konu Boga. Þær voru báðar prestsdætur, vel ættaðar, gáfaðar og skörungur að hagsýni og stjómsemi. Það urðu þó ekki hlutskipti þessa merka fólks, sem voru einu íbúar Stykkishólms á fyrsta tug 19. aldarinnar, að lifa í friði og eindrægni. Uldeilur komu upp milli þeirra Ragnheiðar og Jarþrúðar — og kaupmennirnir áttu i harðsóttu mála- þrasi, svo að þeir töluðust ekki við ár- um saman. Bogi fékk umráðarétt jarðar- innar Grunnasundsness, en í landareign hennar hafði Jón Kolbeinsson ræktað tún sitt og matjurtagarða. Bogi leit þessa ræktun öfundaraugum, og neytti allra bragða til að ná henni imdir sig — og urðu málaferli mikil út af þessu. Mörg vitni voru leidd og þvældi Bogi þeim fyrir réttinum, eins og auðið var með flóknum spurningum. Jón Kolbeinsson þybbaðist við — og svo fóru leikar, að hann bar sigur úr býtum og sat að jarð- rækt sinni og framkvæmdum. Jón og Bogi áttu oft í brösum út af einu og öðru — og var það mjög hvimleitt, þar eð þeir voru svo að segja einir í sambýli í Stykkishólmi fyrstu tvo áratugi 19. aldar- innar. Jón Kolbeinsson rak mikla verzlun og þótti góður viðskiptis. Hann átti spekú- lantsskip, sem hann sendi víðs vegar að sumrinu. Var Ólafur Snóksdalín, ætt- fræðingur, verzlunarstjóri hans á þessrnn spekúlantsferðum. Ólafur var einnig mörg ár fisktökumaður fyrir hann í Drít- vík undir Jökli. Jón setti á stofn útibú i Straumfirði á Mýrum — og var Ólaf- ur einnig fulltrúi hans þar. t>á byggði Jón fisktökuhús á Hellissandi árið 1827, en þar var Bjarni „Lods“ úr Höskulds- ey fisktökumaður fyrir hann. Hákarla- skip átti Jón einnig, svo að auðsætt er, að hann hafði mikið tnnleikis, enda græddist honum fé og var talinn efnað- ur maður. Varð hann þó fyrir miklum skaða, er danski þjóðbankinn hrundi 1810, þar sem hann átti töluvert mikið 24 AKRANES

x

Akranes

Direct Links

If you want to link to this newspaper/magazine, please use these links:

Link to this newspaper/magazine: Akranes
https://timarit.is/publication/865

Link to this issue:

Link to this page:

Link to this article:

Please do not link directly to images or PDFs on Timarit.is as such URLs may change without warning. Please use the URLs provided above for linking to the website.