Dagblaðið Vísir - DV - 17.05.2004, Qupperneq 9

DV Fréttir
MÁNUDAGUR 17.MAÍ2004 9
háloftunum
Gríðaríeg hagræðing
fylgirþví hjá félaginu
að geta fyrirvaralaust
tekið fólk út aflauna-
skrá þegar þannig
árar í rekstrinum.
sjálfu. í dag hefur Atíanta hætt við-
skiptum við umrædda áhafnaleigu
en skiptir þess í stað viö aðra sem
heitir Airborne og er skráð til heimil-
is í annarri skattaparadís norðar á
hnettinum. Starfsmönnum þótt
skondið að lesa það eftir Arngrími
Jóhannssyni, eins stofnenda félags-
ins, að samstarfið við Ace hefði verið
einkar farsælt. Enginn vissi annað
en að Ace væri skrifborðsskúffa hjá
félaginu. Að þessu sinni er um að
ræða eyjuna Guernsey við strendur
Bretíands, þekkta skattaparadís.
Heimildarmenn DV innan Atíanta
telja að þarna sé um að ræða feluleik
og bent er á að lykilmaður nýju
áhafnaleigunnar sé Guðmundur
Hafsteinsson, fyrrverandi starfs-
mannastjóri Atíanta. Þegar DV
spurðist fyrir um Guðmund í höfuð-
stöðvum fyrirtækisins var sagt að
hann hefði verið færður til í starfi
innan fyrirtækisins. Símastúlka
Atíanta sagðist ekki vita símanúmer
hans eða aðsetur. Ekki fengust svör
frá félaginu um það hvar skyldi á
milli félagsins og áhafnaleiganna
tveggja.
Leiguliðarnir
Kjör íslenskra leiguliða hjá
Atíanta eru afar slök á íslenskan
mælikvarða. fslenskir flugmenn sem
ráðnir eru í gegnum áhafnaleigur
hafa um 170 dollara á dag meðan á
einstökum verkefiium stendur. Að
hluta eru þau laun gefin upp sem
dagpeningar sem kemur sér vel til
skemmri tíma fyrir launþegana sem
greiða þar með ekki skatta af allri
þeirri upphæð. En flugliðar höfðu 25
dollara á dag r' byrjunarlaun auk 40
doliara sem dagpeninga. Samanlagt
hafa flugUðamir 65 doUara á hvem
unninn dag eða sem nemur um 5
þúsund krónum þegar dagpeningar
em meðtaldir. Áhafnaleigan er sögð
vera vinnuveitandinn en ekki flugfé-
lagið. Vandinn er sá að sem verktakar
er þetta fólk réttíaust þegar kemur að
veikindum og eins á það ekki rétt á
atvinnuleysisbótum þótt syrti r' álinn.
SUkar bætur eru aðeins greiddar
þeim sem starfað hafa sem launþeg-
ar með þeim réttindum og skyldum
sem fylgja. HeimUdarmönnum DV
ber saman um að starfsfólki Atíanta
sé gjarnan fyrirvaralaust sagt að fara t'
fft' þegar verkefhum lýkur og þá
hverfur það af launaskrá samstundis.
Þá nefiia heimildarmenn blaðsins að
flugmönnum sé gert að greiða fyrir
námskeið sem þeir sækja vegna þjálf-
unar á nýjar flugvélar. Kostnaður við
slíkt er gjaman á bilinu tvær til þrjár
milljónir króna. Kjörum leiguliðanna
r' háloftunum er gjaman líkt við það
sem gerist hjá undirverktökum
Impregilo við virkjunarframkvæmdir
á Kárahnjúkasvæðinu. Þar em starfs-
mannaleigurnar milliliður milli fyrir-
tækisins og starfsmannanna og hægt
að vísa ábyrgð annað
ef óánægja
kemur upp
6 ö U % S a ^
á vinnustað. Nýlega sótti flugliði
Atíanta sem starifað hafði hjá fyrir-
tækinu um árabil um að fá staðfest-
ingu þess að hafa starfað hjá Atíanta
umræddan tíma. Flugfélagið vísaði á
áhafiialeigumar Ace og Airbome og
neitaði að staðfesta önnur störf en
þau sem unnin vom á íslandi. Svarið
var að viðkomandi hefði í raun ekki
starfað fyrir Atíanta.
Fiugleiðir vilja ekki
Önnur hlið á þessu máli er að
samkeppnisumhverfi flugfélaganna
skekkist með tilkomu áhafnaleig-
anna. Stjómendur Flugleiða hafa
bent á þetta við gerð kjarasamninga
og lýsa því að erfitt sé að keppa við fé-
lög sem búi við miklu lægri launa-
kostnað vegna leiguliðanna. Málið
hefur þó aldrei komist á dagskrá og
hjá Flugleiðum starfa einungis laun-
þegar á íslenskum kjarasamningum.
Kæra Félags íslenskra atvinnu-
flugmanna beinist ekki síst að Flug-
málstjóm sem þeir telja bera mikla
sök í málinu með því að skrifa upp á
það fyrir áhafnaleigumar að tilteknir
flugmenn megi fljúga íslenskum flug-
vélum. Krafa flugmannanna er sú að
Flugmálastjórn spyrni við fótum og
stöðvi það að erlendir flugmenn
streymi bakdyramegin inn á Evr-
ópska efnahagssvæðið. Flugmála-
stjóm telur aftur á móti að hlutverk
Aðaleigandinn Magnús Þorsteinsson hefur tögl og hagldir ÍAtlanta. Óánægja er meðal verk-
taka félagsins vegna launastefnunnar.
stofhunarinnar sé eingöngu að ganga
úr skugga um að mennirnir hafi þau
réttindi sem þeir segjast hafa. Því sé
ekki hægt að neita uppáskrift ef þau
mál séu í lagi. Þar verði aðrar stofn-
anir að koma til.
Þrælsótti
Innan Atíanta gætir gríðarlegrar
óánægju vegna launastefnu félags-
ins. Heimildir DV meðal núverandi
og fyrrverandi starfsmanna herma að
á undanförnum mánuðum hafi um
25 íslenskir flugmenn og flugffeyjur
hætt störfum vegna láglaunastefnu
félagsins. Enginn þeirra sem DV
ræddi við vill koma fram undir nafiú
af ótta við að það skemmi atvinnu-
möguleika þeirra í framtíðinni.
Starfsmenn líkja starfsmannastefn-
unni við þrælahald í háloftunum og
lýstu furðu sinni á því að alþingis-
menn skyldu þiggja boðsferðir til út-
landa. Þar er vísað til ferðar til írlands
og Bretíands sem Atíanta bauð sam-
göngunefhd Alþingis, ráðherra sam-
göngumála og Þorgeiri Pálssyni flug-
málastjóra sem á að hafa eftirlit með
félaginu. í ferðinni var innifalin gist-
ing á Hiltonhóteli. Heimir Már Pét-
Hvítt þrælahald
HugtaMÖ „hvítt þrælahald" varö tíl á 19. öld og þá notaÖ fyrst og
fremst ytír kynlífsþræla. Merkingm sneristlítt eöa ekki um kynþátt viÖ-
komandi. Nú á seinni tímum hefur hugtakiö veriö notaö yfír fyrirtæki
sem mismuna svo starfsmönnum sínum (t.d. á grundvelli þjóöemis
eöa stéttar) aö sumirþeirra eru nánast í stööu þræla, a.m.k miöaö viö
hina. Þaö eríþessari merkingu sem „hvíttþrælahald“ ernotaÖ íþess-
ari umfjöllun.
ursson, upplýsingafulltrúi Flugmál-
stjómar, segir að flugmálastjóri og
aðrir starfsmenn sem þáðu ferðina
hafi greitt hótelreikninginn ásamt
flugfarinu heim til íslands. Embættið
hafi aðeins þegið farið út til írlands
enda hafi ekki verið selt í þá vél. Fyrr-
verandi flugffeyja Atíanta segir að
fólki misbjóði þessi aðferð félagsins
til að ná sér í velvild eftirlitsaðila og
þeirra sem setja lög á íslandi. Hún
segir að stjórnendum félagsins sé
meira í mun að kaupa sér velvild ut-
anaðkomandi aðila en að gera vel
við starfsfólk sitt.
Sjálfvirkar uppáskriftir
Stjórnvöld virðast þess vanbúin
að takast á við vandann sem fylgir
starfsmannaleigunum ef marka má
þá ákvörðun Félags íslenskra at-
vinnuflugmanna að kæra þessi mál
til Eftirlitsstofnunar EFTA. Viðhorfið
hjá FÍA er að Flugmálastjórn hafi
skrifað, nánast sjálfvirkt, upp á fyrir
fjölda flugmanna sem búa utan Evr-
ópska efnahagssvæðisins. Hér sé því
eins konar starfsmannaþvætti
stundað. Flugmálastjórn þvertekur
fýrir þetta og viðhorf þeirra er að
stofnuninni sé ekki fært að neita að
skrifa upp á fýrir flugmenn sem sýna
að þeir hafi fullgild réttindi. Þar
verði að koma til önnur yfirvöld á
borð við félags-
málaráðuneyti og
Vinnumálastofnun
sem virðast ekkert
aðhafast.
rt@dv.is

Formaður Félags íslenskra atvinnuflugmanna um Atlanta:
Fyrrverandi flugfreyja Atlanta:
Ástandið eins og hjá Impregilo
„Ástandið er orðið svipað
og gerist hjá Impregilo á
Austfjöröum. Leiguliðar hafa
smám saman verið að taka
störf frá íslenskum flug-
mönnum. Við höfum ritað
Flugmálastjóm, Vinnumála-
stofnun og samgönguráðu-
neytinu en fengið takmörkuð
svör. Nú höfum við gripið til
þess ráðs að skrifa Eftirlits-
stofhuninni vegna þessa
máls,“ segir Halldór Þ. Sig-
urðsson, formaður Félags íslenskra
atvinnuflugmanna, um þá stefnu að
ráða flugmenn í gegnum áhafnaleig-
ur.
Hann segir að málið sé grafalvar-
legt. Ekki sé gengið að fullu úr
skugga um að réttindi þeirra flug-
manna sem koma á vegum áhafna-
leiga séu í lagi.
„Með því að kvitta upp á fyrir
Halldór Þ. Sigurðsson Kærir til Eftirlits-
stofnunar EFTA vegna óhafnaleiganna.
áhafnaleigurnar er verið að opna
þessum flugmönnum leið inn á Evr-
ópska efnahagssvæðið," segir hann.
Félag íslenskra atvinnuflug-
manna er með kjarasamning við
Atíanta. Halldór segir að félagið hafi
markvisst fengið flugmenn til að yf-
irgefa félagið. Þess vegna hafi
verið stofnað Frjálsa flug-
mannafélagið sem hafi innan
sinna vébanda rúmlega 30
flugmenn Atlanta.
„Markmið þeirra virðist
vera að gera sem flesta að
leiguliðum sem eru nær rétt-
lausir. Nú er aðeins einn
starfsmaður Atíanta eftir í
FÍA,“ segirhann.
Ásgeir Friðgeirsson, tals-
maður Atíanta, segir að félag-
ið líti á málin eins og gerist í fisk-
verkun. Hann segir að kjör flugliða
séu breytileg eftir því í hvaða um-
hverfi sé starfað hverju sinni, „Það er
enginn alþjóðlegur launataxti í gildi
og það er reynt að greiða í samræmi
við það sem gerist í því umhverfi
sem við störfum hverju sinni. Við
reynum að velja áhafhir í því um-
hverfi," segirÁsgeir.
Enginn þorirað
æmta né skræmta
Flugfreyja sem starfaði um ára-
bil hjá Atlanta segir að kjörin séu
smánarleg. Hún vill ekki láta nafns
síns getið af ótta við að fá ekki
vinnu annarstaðar ef hún kemur
fram opinberlega.
„Þetta eru fáránleg laun en það
þorði enginn að æmta né
skræmta," segir hún.
Flugfreyjan segir að það hefði
verið ævintýraþrá sem fékk fólk til
að starfa fyrir félagið.
„Kosturinn við að starfa fyrir fé-
lagið var að maður fékk tækifæri til
að skoða heiminn. En vandinn er
gjaldið því manni leið eins og mað-
ur væri misnotaður með þessum
smánarlaunum," segir hún.
Launin sem í boði eru fyrir flug-
liða voru á starfstíma flugliðans 25
dollarar á dag auk 40 dollara í dag-
peninga. Flugfreyjan segir að kost-
urinn hafi verið sá að þurfa aldrei
að greiða skatta en ókostirnir hafi
verið að fara á mis við öll almenn
réttindi launþega svo sem veik-
indarétta og lífeyrisrétt.
„Launin hjá Atlanta hafa verið
óbreytt í yfir tíu ár. Þá var mjög
erfitt að búa við það að þegar verk-
efni lauk þá fór maður strax af
launaskrá. En ég sakna þess góða
starfsfólks sem vinnur hjá félaginu.
Vandinn liggur í framkomunni í
garð starfsfólksins," segir flugfreyj-
an.