Tímarit Verkfræðingafélags Íslands - 01.12.1971, Blaðsíða 11

TlMARIT VPl 1971
53
Kort Ólafs Þorsteinssonar frá 1916—
1922 voru í sama mælikvarða og í
sömu stærð og urðu þau alls 31 að
tölu. Mæling'ar af borgarlandinu
næstu tvo áratugi eru kortlagðar í
mkv. 1:2000 og er kortflöturinn
áfram 60X80 sm. Með þeim er lagð-
ur grundvöllur að þeirri kortblaða-
skiptingu, sem enn er við lýði. Voru
alls mæld og teiknuð 19 blöð, sum
þó aðeins að hluta, því ekki var
kortlagt það, sem kort Ó. Þ. í mkv.
1:500 náðu yfir. Hér má þess geta,
að á árunum 1940—1941 var gerð
rækileg leiðrétting á kortum Ó. Þ.
vegna lagningar hitaveitu og ganga
þau jafnan undir nafninu „hitaveitu-
kort“.
Við hinn öra vöxt borgarinnar um
og eftir heimstyrjöldina voru flest
kort borgarinnar orðin úr sér geng-
in. Á árunum 1951—1953 voru gerð
kort eftir loftmyndum í mkv. 1:2000
af öllu borgarlandinu vestan Ell-
iðaáa, svonefnd mynd-,,mosaic“-
kort. Voru þau teiknuð beint eftir
loftmyndum, sem teknar voru af
Landmælingum íslands og uppréttar
þar, en teiknuð á Mælingadeild bæj-
arverkfræðingsins I Reykjavík. Hæð-
arlínur voru færðar á kortin eftir
hinum eldri kortum, sem áður er get-
ið. Alls urðu kortblöðin 18 af þessari
gerð.
Árið 1957 var hafizt handa um gerð
myndmældra korta í mkv. 1:2000 og
var byrjað á Ártúnshöfðasvæðinu.
Kortin voru gerð af Forverki h.f., en
myndirnar teknar af Landmælingum
Islands. Hefur gerð þessara korta
verið haldið áfram smátt og smátt
og hafa þau nú verið gerð af mest-
öllu borgarlandinu vestan Geitháls.
Eru þau nú orðin 43 að tölu.
Hér fer á eftir yfirlit yfir aldur
kortanna, og er þá miðað við það ár,
sem loftmyndirnar eru teknar, en út-
gáfuár er oft annað.
Þegar vöxtur borgarinnar undan-
farin ár er hafður í huga, sést af
þessu yfirliti, að talsverður hluti
kortanna er orðinn úreltur og fer það
að sjálfsögðu ekki eftir aldri kort-
anna, heldur eftir því, hvernig
borgin hefur byggzt. Mikill fjöldi
þessara blaða þarfnast gagngerðrar
endurnýjunar, ef raunverulegur áhugi
er fyrir því að halda þessu korta-
kerfi í nothæfu ásigkomulagi. Þetta
ber að hafa í huga, ef til álita kæmi
að taka í notkun nýtt blaðskiptikerfi,
sem næði yfir landið allt.
Eftir myndmældu kortunum í mkv.
1:2000 hafa verið gerð kort I mkv.
1:5000 með smækkun og samsetn-
ingu, þannig að 4 blöð í 1:2000 fara
í eitt kortblað 1:5000, sem hefur þá
48X64 sm kortflöt. Forverk h.f. hef-
Myndir teknar árið: F;iöldi Gerð kortbl. , er,° 1:2000 korts Nr. kortbl.
1951 8 mynd-„mosaic“ 312, 314, 321, 322, 323, 324,
421, 422.
1956 4 myndmælt 441, 442, 443, 444.
1958 2 — 541, 542.
1959 2 — 532, 434.
1960 13 — 343, 344, 431, 432, 433, 451,
453, 534, 543, 544, 551, 553.
1961 6 — 241, 242, 243, 244, 341, 342.
1962 8 — 231- -232 (eitt blað), 234,
331, 332, 333, 334, 423, 424.
1963 1 — 351.
1965 7 — 253, 452, 454, 552, 554, 561,
563.
ur einnig séð um gerð þessara korta,
en þau eru nú 12 að tölu, sem þannig
hafa verið gerð af Reykjavíkurborg.
Af gerð þeirra leiðir, að hið sama
gildir um aldur, blaðskiptingu og
viðhald og sagt hefur verið um kort-
in í mkv. 1:2000.
Auk þessa hafa verið teiknuð
nokkur kort beint í mælikv. 1:5000
af Heiðmerkursvæðinu (2 heil blöð
og hlutar úr 8 blöðum). Forverk h.f.
hefir einnig gert þessi kort, en þau
eru gefin út af Vatnsveitu Reykjavík-
ur, flest í samvinnu við Skógræktar-
félag Reykjavíkur.
Hér ber þess að geta, að Reykja-
víkurborg hefur öðru hverju keypt
kort í mkv. 1:500, sem gerð hafa
verið sem prófverkefni af verkfræði-
nemum Háskóla Islands. Framan af
voru þessi kort með 60X80 sm kort-
flöt, en síðan 1966 helmingi minni,
eða með 40X60 sm kortflöt. Til eru
um 40 blöð af stærri gerðinni og 36
af þeirri minni. Þeir uppdrættir, sem
gerðir hafa verið á mælingadeild-
inni eða öðrum stofnunum borgar-
innar, hafa ekki verið kort í almenn-
um skilningi, heldur mannvirkjaupp-
drættir án hæðarlíná og landslags,
eða sérkort af einhverju tagi.
4. Kostnaður.
Tiltölulega erfitt er að gefa áreið-
anlegar upplýsingar um kostnað
vegna mælinga og kortagerðar, bæði
vegna breytilegs verðlags, svo og
vegna þess, að engin nákvæm kostn-
aðarleg sundurgreining verkefna í
daglegum rekstri er fyrir hendi. Ég
tel þó ekki fjarri lagi að áætia, að
kostnaður við ákvörðun punkta, þ. e.
þríhyrninga- og marghyrninga-
punkta, ár hver liggi á milli 1,5—2ja
milljóna króna.
I kortagerðinni hafa engar fram-
kvæmdir verið hin síðari ár, en þar
er endurnýjun kortanna brýnasta
verkefnið.
Engin teljandi reynsla er á því
sviði hérlendis og því tilgangslítið
að gera áætlanir um kostnað á slíku.
51