Almanak Hins íslenska þjóðvinafélags - 01.01.1891, Page 46

einstaklings frelsi til, ab setja fram skoSanir sínar, og brjóta
ni&ur allt kiigunar - vald konungs og klerkddms og vekja
þjób úr vanans svefni, og veita nýjum lífsskobunum og
andans-straumum inn í landiB. þeir ritubu og ræddu af
kappi, og um tíma hjelt Ibsen úti blabi nokkru meb Vinje
o. fl., er »Andhrímnir« hjet og þútti mjög svæsib, og koma
úþyrmilega vib kaun manna, bæbi stjúrnar og anbmælenda
hennar. þab varb þú ekki gamalt; þútt lífsfjör þeirra, sem
í þab ritubu, væri í ríkulegum mæli tillagt, urbu áskrifcnda
tillögin fátækleg og komust aldrei uppyfir 100. í blab
þab hefur Ibsen, sem nefndi sig þar “Brynjulf Bjarme*
ritab nokkur kvæbi t. d. »IIeIge Hundingsbane«, söngleik-
inn »Norma«, þar, sem hann meb hörbum orbum refsar
þjúbmálagörpum Norbmanna fyrir hálfvelgju og Iausakaup
á smáfrelsi, og hálfar sættir. Um þetta leiti átti Ibsen
erfitt uppdráttar, og svalt löngurn, en hvergi bilabi kjarkur
hans nje þeirra kumpána, þútt á þeim dyndi skammir og
álygar, og ekkert þætti varib í þab, sem þeir ritubu. Um
þessar mundir, var Ole Bull, ab reyna ab koma upp norsk-
um leikarafiokk, og bab Ibsen ab verba forstöbumaDn
leikhússins í Bergen. Abur voru allir leikarar í Noregi
frá Danmörku, og ekkert hafbi til þess tíma þútt fram-
bærilegt í þá átt, nema þaban kæmi, og eins var um margt
annab. Hinir ungu forvígismenn frelsisins vildu nú sýna
mönnum, ab Norbmenn væru komnir af höndum Dana, bæbi
í því og öbru, og Ibsen orti nú hvert leikritib á fætur
öbru, til þess, ab sýna þjúb sinni sjálfa sig í spegli, og
ala hana upp til samtaka og heilleika. Hann sútti þá
enu þá helzt efni sitt í fornsögur vorar og þjúbkvæbi, þar
fann hann stálvilja og stúr hjörtu og tildurlausar tilfinn-
ingar, og gat þar sett allt fram meb stúrum stöfum og
stæltum versum, sem ljetu kunnuglegum í eyrum endur-
minningar þjúbarinnar. Hann hafbi enn þá ekki náb sjer
nibri í samtímislífinu og því úbundna máli, sem þar er
talab. En þess var ekki lengi ab bíba, ab hann Iærbi ab
tala þab mál svo, ab mönnum skildist og þeir skelfbust vib, er
þeir lásu »Kærlighedens Komedie«. Ibsenhafbi og um tíma
(57—62) veitt forstöbu hinu svo kallaba »norska leik-
húsi« í Kristjaníu, og bæbi þar, og ábur í Bergen, hafbi_
honum gefist góbur kostur á, ab kynna sjer allt er ab