Almanak Hins íslenska þjóðvinafélags - 01.01.1894, Page 22

Af halastjörnum þessum er Halley’s hin eina, sem verður
sýnileg með berum augum; hún sást síðast 1835. Biela’s hefnr
ekki sjest sem halastjarna síðan 1852; þar á mtíti sást mikill
fjöldi stjörnuhrapa 27. nóv. 1872 og 1885, þegar jörðin var á
vegi halastjörnunnar. það uppgötvaðist fyrst 1880 að Tempels
III. kemur í ljós á vissum tímum.
Árið 1892 fundust 6 nýjar halastjörnur; Swift í Ameríku
fann þá fyrstu 6. Marts, Denning í Bristol aðra 18. Marts,
Brooks í Ámeríku hina þriðju 29. Ágúst, Barnard í Ameríku
hina fjórðu 12. Oktober, Holmes í Lundúnum þá fimmtu 6. Nóv-
ember og Brooks í Ameríku þá sjöttu 19. Nóvember. Hin fyrsta,
önnur og sjötta voru ekkert einkennilegar eða markverðar. Hin
þriðja varð í Nóvember og December aðoins sýnileg með berum
augum. Af rás hinnar fjórðu leit út fyrir að umferðartími henn-
ar væri stuttur, að eins sjö ár, og hún gekk hjerumbil sömu
braut og 'Wolf’s halastjarna. Hin fimmta var sú merkilegasta af
þeim. Hún var þegar sýnileg með berum augum þegar hún
fannst, án þess nokkur þó hafði sjeð hana áður; hún dreifði sjer
þó skjótt og varð mjög dauf, svo menn hjeldu að orsökin til að
hún ekki sást fyrri, væri sú, að hún hefði myndast eins fljdtt og
hún nú dreifði sjer aptur; þessi skoðun styrktist við það, að hala-
stjarnan, sem þ. 12. Janúar 1893 naumast var að sjá í stærstu
sjónpípum, þ. 16. s. m. allt í einu sýndi sig sem stjarna með
þjettum þokuhjúpi umkring og sýnileg með berurn augum, en föln-
aði aptur eptir fáa daga og dreifði sjer. Hjer við bættist að
braut halastjörnunnar virtist benda til, að umferðartíminn aðeins
væri sjö ár. Fyrst eptir að halastjarna þessi fanhst, hjeldu menn
að það væri einn hluti af Biela’s halastjörnu, (sem nú hefur
tvístrast svo, að hún er horfin sem halastjarna), sem með miklum
hraða nálgaðist jörðina, en brátt sást að því var ekki þannig
varið. þar á móti sáust mikil stjörnuhröp í Ameríku 23. Ndv-
ember 1892, sem sýndu, að jörðin þá gekk gegnum leifar af
Biela’s halastjörnu.
Af hinum áður nefndu 14 halastjörnum, sem koma í ljós á
vissum tímum, sást Winneeke’s aptur 1892. Tempels’ I, sem
líka var von á, sást þar á móti ekki.
MERKISTJÖENURNAR 1894.
Merkúrius er _svo nærri jsdlu, að hann sjaldan sjest með
berum augum. 11. Apríl, 9. Ágúst og 27. Ndvember er hann
lengst vestur frá stíl, 26. Febrúar, 23. Júní og 19. Oktober lengst
austur frá henni. Best sjest hann kringum 1. Marts, því þá
gengur hann undir 2‘/4 stundum eptir sólarlag, og kringum 27.
Nóvember, því þá kemur hann upp 2’/^ stundum fyrir sdlarupp-
komu og gengur þá, framhjá aðalstjörnu Vogarmerkis (k libræ),
tveimur.jnælistigum fyrir norðan bana.
Vcnus er kvöldstjarna við ársbyrjun, skín skærast 11. Jauúar
og gengur þennan mánuð undir kl. 7. í miðjum Febrúar gengur
hún milli jarðarinnar og sólarinnar, kemur fram fyrir vestan sól,