Almanak Hins íslenska þjóðvinafélags - 01.01.1894, Page 35

sttílku þegar hann yar 15 vetra gamall. Ekki var hers-
höfhingja efnih þá harBnafeur meira en svo, ab hann sat og
hnoBa&i saman ljóBum um »veslings hjartab sært af Amors
örfum« og sttílkuna »sem aBeins hló a& öllum harma-
tölum«. En fljótt svall þó aí> þessu sári og lagfei hann
nd mikla stund á stærBafræBi og landmælingu, en sú lis*
þótti þá þörfust og arBsömust allra lista í óbyggBunum
þar vesturfrá.
þess var þá ekki lengi a& bíBa, ab honum kæm'
mennt þessi aB góírn haldi. Mabur er nefndur Tómas
Fairfax, abalsmabur frá Englandi. Hann haf&i átt í ásta-
bralli viB konu eina í Lundúnum og borib litla giptu úr
býtum; tók hann þetta svo nærri sjer, afe hann hörfa&i
vestur, enda átti hann þar lönd mikil, en lítt kunn og!
tókst W. á hendur ab kanna þau og mæla og var hann
þá abeins 16 vetra. þótti þetta fremur glæfraför, þv'
»landi& var torsótt yfirferbar, óruddar merkur, mikil
vötn og ilifær og menn þeir, er þar voru fyrir, annab-
hvort vifesjálir landnámsmenn eBa villtir Indíánar«. Fjekkst
hann viB starf þetta í 3 ár og þótti leysa þafe ágætlega
af hendi og varb för þessi honum til mikils gagns sí&ar.
Tómas Fairfax unni honum mjög og veitti hontim tilsögn
í ýmsu því, er hann ekki mátti læra á annan hátt.
Um þessar mundir hugkvæmdist ýmsum Virginíu-
mönnum, ab færa nokkub tít nýlenduna vestur á bóginn
og var Lawrence bró&ir W. einn af þeim. En þafe var
vifebúife, afe Frakkar mundu gjöra því fyrirtæki allan þann
óleik, er þeir máttu, og var þa& því ráfeife a& skipta fylk-
inn ni&ur í smærri hjeru&, og skyldi hvert þeirra vopna
eina hersveit og einn vera foringi yfir hverri. Einn af
foringjum þessum var W., þó ekki væri hann eldri en
19 vetra. Sýndi hann hi& mesta kapp vi& þennan starfa,
og lær&i þá margt þa&, er hershöf&ingjar þurfa a& kunna,
og skömmu sí&ar var& hann a&alforingi yfir öllum her
Virginíumanna. Var hann bæ&i djarfur og gætinn og
a& öllu hinn nýtasti hershöf&ingi og var hann lofa&ur
mjög af löndum sínum.
Nokkru á&ur en þetta ger&ist anda&ist Lawrence
bró&ir hans og erf&i W. eptir hann höfu&ból hans Mount
Vernon. 1757 kvonga&ist hann ungri ekkju, er Marta
(as)
Custis hjet. Var hdn au&ug mjög bæ&i a& löndum og
•ausafje. Ekki varb þeim hjónum barna aufcifc. W. settist
a& á höfu&bóli brófeur síns og haf&i bd afarmikife og
°g rausnarlegt. þræla haf&i hann marga, eins og þá var
si&ur þar í landi og fór vel me& þá. tíle&ima&ur var
uann mikill og dansma&ur og vei&ima&ur hinn mesti, en
ekki )jet hann þa& þó tefja sig frá því a& taka þátt í
aÍRiennum hjerafesmálum. Sat hann á þingi Virginíu-
^anna; fremur var hann fátala&ur á þingi, en gagnorfcur
n'jug og þótti þa& jafnan bezt ráfeife, er hann lagfei til
i'álanna og þegar stefnt var til alsherjarþingsins í Phíla-
^lphía (þess er á&ur var getife um), þá fjekk hann kosn-
’ugu til þess. Mátti þá bezt sjá í hve miklum metum
&ann var haf&ur, er þingifc kaus hann í einu hljó&i til
a&alforingja yfir allan her nýlendumanna 14. Júní 1775.
þa& mundi ver&a of langt mál, ef hjer ætti a& segja
Irá vi&bur&unum í ófri&i þeim, er nú hófst, og þa& er líka
flestum kunnugt um a&alatri&i ófri&arins og hver leiks-
lokin ur&u. 4. Jdlí 1776 sög&u Bandaríkin Englandi upp
felý&ni og hollustu og loksins komst fri&ur á 1783 í Ver-
sölum. Var& England þá a& vi&urkenna a& Bandaríkin
v®ru sjerstætt ríki og óhá& öllum yfirrá&um Englendinga.
Hitt er bjer meira um vert, a& skýra nokku& frá þeim
ör&ugleikum er W. átti við afe keppa og hversu mann-
kostir hans og rá&deild loks báru hærra hlut yfir ofurefli
því, er hann átti við a& tefla.
W. á ekki sæti á bekk hjá glæsilegustu hetjum
uiannkynssögunnar. Hann var mjög ólíkur a& e&li t. d.
Alexander mikla, Hanníbal e&a Napoleon mikla. Hann vann
ekki sigur á vígvellinum á líkan hátt og þessir afreksmenn.
Honum hefur verið líkt vi& Fabíus hægfara, hershöfB-
ingja Rómverja og þa& me& rjettu. Hann átti vi& ofur-
efli a& etja og var því tregur a& leggja til höfu&orustu,
en þreytti fjandmennina og vann þeim allt þa& ógagn er
hann mátti. W. haf&i sömu aðfer&ina. Hann haf&i
þolinmæ&i til þess a& bí&a eptir því, a& gott færi gæfist.
Lafayette, frelsishetjan frakkneska, er barfeist þar
vesturfrá me& honum, fer um hann þessum or&um. »Hef&i
hann verife í rö& almennra hermanna, þámundihann hafa
verife hraustastur þeirra allra, hef&i hann verið efnalítili
(so)