Almanak Hins íslenska þjóðvinafélags - 01.01.1894, Síða 46

nama-málinu og halda sumir að hann haíi ekki verið miklu
sýknari en sumir þeir, er meiri sakir voru bornar á, en allt er
það mál enn á huldu. Mjög er það og sennilegt, að hann
komist aptur til valda, því hann er talinn einna kænastur allra
þeirra manna, er fást við stjórnarstörf á Frakklandi og hefur
honum opt verið líkt við Talleyrand. Einkum þykir honum
það vel geflð, að miðla svo málum milli manna, að hann sjálfui'
beri mest úr býtum. Hann er lítill vexti, fölleitur, bláeygður,
með snjóhvítt hár og skegg, og hið mesta prúðmenni í allri
framgöngu. Hann hefur fengið viðurnefnið »músin hvíta«. Við
síðustu forsetakosningu var hann einn af þeim, er þóttu lík-
legastir til forsetatignarínnar, þó Carnot yrði hlutskarpastur. Er
svo sagt, að það hafl verið honum til nokkurs hnekkis að hann
er prótestanta trúar. |)að er og mælt, að hann hafi ekki ætlað
að láta trúna bægja sjer frá tigninni í annað sinn, og hafi verið
að því komið að hann tæki kaþólska trú rjett í þeirri svipan er
hann misstje sig svo, að annar fóturinn lenti í Panama-gröfina.
Jean Antoine Ernest Constans fæddist 3. Maí 1833
í Beziers. Fyrst lagði hann stund á lögvísi, en var seinna kaup-
maður í Barcelóna á Spáni. Ekki var hann heppinn kaupmaður
og hætti hann því verzluninni og var um stund kennari í lög-
fræði við nokkra háskóla á Frakklandi. Síðast var hann kennari
í Toulouse og komst hann þar til allmikilla metorða og var j
hann kosinn á þing 1876 og gekk þegar í flokk þjóðvaldssinna. I
1879 varð liann embættismaður i ráðaneyti Freycinets og ráð- j
herra innanríkis mála 1880. Hann var og innanríkis ráðgjafi í
ráðaneyti Ferrys og fór frá embætti ásamt honum 1885. Hann
var ákafur og óvæginn flokksmaður í liði Opportúnista og hötuðu
hinir svæsnari vinstrimenn hann því mjög. 1887 varð hann
sendiherra Frakka í Annam í Austurálfu og landstjóri þar
eystra, og var honum þar brugðið um grimmd og fjárdrægni, en
lönd nokkur hripsaði hann undir Frakka. Var honum boðið að :
koma heim aptur 1888 og voru þungar sakargiptir bornar á
hann í þinginu, en ekki sannaðist neítt það um hann, er honum
yrði að fótakefii. Ein af þeim sökum, er bornar voru á hann
var sú, að smákonungur einn þar eystra hafi mútað honum með
miklu fje og sent honum um leið kepp einn með dýrindis kræs- j
ingum. Constans var ekki seinn til svara, hann sagðist hafa
hafnað gullinu en gætt sjer á keppnum og voru kveðnar um
það margar gamanvísur í Parísarborg. 1889 varð hann innan- j
ríkis ráðherra í ráðaneyti Tírards, og vann þá það frægðarverk,
að höfða mál gegn þeim Boulanger, Dillon og Henri Rochefort í
og flýðu þeir allir úr landi, og varð það til mikils fagnaðar fyrir j
Constans og alla þjóðveldismenn. í Október 1889 stýrði hann !
kosningunum til þingsins og braut þá Boulanger-liða á bak
aptur. Sjálfur var hann kosinn í Toulouse, en á móti honum
var í boði Sússiní læknir,_ vinur Boulanger. Er það fært í frá-
sögur, að hann hljóp opt úr ræðustóli sínum kosningadaginn og
barði á þeim mótstöðumönnum sínum, er honum þóttu hávær-
astir og tannhvassastir. Með röggsemi sinni og dugnaði koin
Constans friði á í landinu, og sýndi það berlega, að hann var
ýjni maðurinn á Frakklandi, sem var fær til þess, og eiga
Irakkar því honum meira að þakka en flestum öðrum af stjórnar-
görpum sínum. 1890 gekk hann úr ráðaneyti Tírards, af því
honum þótti hann of tilhliðrunarsamur við »radíkala» flokkinn
og varð það ráðaneytinu þegar að bana. Nú varð Freycinet
brátt stjórnarforseti og var Constans innanríkis ráðherra í ráða-
öeyti hans. þ>ví var hrundið 19. Febr. 1892 og var svo_ sagt, að
þeir Freycinet og Carnot hafi sjálfir verið þess valdandi og leik-
J’rinn hafi verið til þess gerður, að bola Constans frá embætti,
Prí þeir hafi verið hræddir uin, að han mundi verða þeim ofjarl.
Loubet varð þá stjórnarforseti en Constans var ekki tekinn í það
ráðaneyti, en það mun hafa einkum verið haft honumtil áfellis,
nð hann tók einn af þingmönnunum (Boulanger-liða), í sjálfum
Pjngsalnum, er bar á hann þjófnað eða eitthvað þessháttar, og
lúbarði hann. |)ótti það ekki vel hæfa ráðherra að fara í handa-
Jögmál i þinginu. Er orð á því gert, að hann sje fullkominn
íjandmaður þeirra Carnots og Freycinets síðan. það hefur jafn-
Tel farið orð af því, að liann sje hinn sanni frumkvöðull að Pa-
oamamálinu og hafi hann ljóstað upp óknyttum um fjandmenn
sína til þess að hefna sín. Er það og mælt, að hann sje nú
góður vinur Boulanger-liða, og það sje fyrirætlun hans, að láta
•ela sjer æðstu stjórn á hendur, þegar þeir allir sjeu að haki
dottnir, er líklegastir þykja til landstjórnar. En mjög er þetta
allt á huldu og er vant að vita hvequ trúa skal.
Charles Thomas Floquet fæddist 5. Október 1828,
stundaði lögfræði, fluttist til Parísarborgar 1848 og varð þar
niálaflutningsmaður 1851. Hann varð þegar ákafur mótstöðu-
niaður Napoleons III. og þegar Napoleon tók sjerkeisaranafn,
Tar hann einn af þeim mönnum, er gripu til vopna móti honum.
Hann ritaði og um þessar mundir allmikið í blöð þjóðveldis-
manna og var málaflutningsmaður í fjölda mörgum pólitiskum
málum og fjekk af því mikið orð á sig fyrir mælsku og skarp-
skyggni. þegar Alexander II. Rússakeisari kom til Párísar-
borgar 1867, hrópaði Floquet þessi orð til hans i dómhöllinni:
"Vive la Pologne, Monsieur» (lifi Pólland, herra góður) og
varð hann næsta þjóðkunnur fyrir það. Kosinn var hann á þing
þegar 1871 og reyndi til að semja frið milli »Kommúnist-
anna» og stjórnarinnar í Versölum. Var honum gefið það að
sök, að hann hefði stutt »Kommúnista« og vai því tekinn hönd-
um og sat um hríð í fangelsi. Skömmu síðar var hann kosinn
í bæjarstjórnina og varð formaður hennar, en varð aptur þing-
maður 1876. Gambetta hafði hann í miklum hávegum; ánð 1885
var hann kosinn formaður þingsins; 1887 var haniy einn af þeim,
sem líklegastir þóttu til forseta tignarinnar, en þjóðveldismenn-
irnir skiptu fyrst atkvæðum sínum milli þeirra Ferry’s, Floquets,