Almanak Hins íslenska þjóðvinafélags - 01.01.1899, Blaðsíða 23

PLÁNETURNAR 1899.
Merkúrius er vanalega svo næm sólunni, að hann sjest
ekki með berum augum. 12. Janúar, 10. Maí, 5. September og
25. December er hann lengst vestur frá sól og kemur um þessa
daga tilltölulega upp 2, 0, 2 og 2£ stundum á undan sól. 24.
Marts, 22. Júlí og 16. Nóvember er hann lengst austur frá sól,
en sjest þá að eins kringum hinn fyrstnefnda af dögtim þessum,
þá gengur hann undir 2!/a stundum eptir sdlarlag.
Venus skín með mestum ljóma við byrjun ársins og kemur
npp 4 stundum fyrir sólaruppkomu. 10. Febrúar er hún lengst
vestur frá sól, en sökum hinnar suðlægu stöðu sinnar kemur
hún þó fyrst upp 2 stundum fyr en sólin. í lok Kcbrúar kemur
hún fyrst npp einni stundu fyrir sólarupprás og úr því er hún ó-
sýnileg fram til sólstaðna, af því að hún kemur fyrst upp rjett á
undan sólurini. Eptir sólstöður tekur hún aptur að koma upp
nokkru fyr, í miðjumJúlí 1| stundu fvrir sólaruppkomu. En i
Agúst hverfur húu aptur í sólargeislunum, og 16. September
gengur hún bak við sólina yfir á kveldhimininn; þar fer hún þó
fyrst að koma í ljós í miðjum Ilecember. Við árslok gengur
hún undir 2t/2 stuudu eptir sólarlag.
Mars er 18. Janúar gagnvart sól og þá í hádegisstað um
miðnætti 50° yfir sjóndeildarhring í Keykjavík. Síðan kem-
ur hann ávalt fyr hæst á lopt, í lok Febrúar kl. 9 e. h.,
í byrjun Apríl kl. 7, en er þó sökum hinnar norðlægu stöðu
sinnar í Maí enn alla nóttina yfir sjóndeildarhringnum. I miðj-
um Júní gengur hann niður um miðnætti og sjest nú ekki
framar á þessu ári. Mars er næst jörðunni í miðjum Janúar,
13 milljónir mílna, og lýsir þá sterkast. Síðau fjarlagist hann
meira og meira og verður óskærari. Mars sjest í byrjun ársins
rjett fyrir ofan stjörnuna Gamma í Krabbanum og gengur hann
í vestur, svo að hann í Febrúar sjest fyrir neðan Tvíburana,
Kastor og Pollux. 1 lok Febrúar nemur hann þar staðar og
tekur síðan að ganga í austur. í lok Apríl fer hann á milli
stjarnanna Gamma og Delta í Krabbanum og í lok Maí gengur
hann inn í Ljónsmerkið.
Júpiter kemur upp í byrjun ársins kl. 3 að morgni dags,
síðan ávalt fyr, í lok Febrúar um miðnætti, í lok Marts kl, 10
á kveldin, og 25. Apríl er haun andstæður sól, í bádegisstað um
miðnætti, 14° yfir sjóndeildarhring í Reykjavík og sjest alla nótt-
ina. Seinast í Júnf gengur hann undir við miðnætti og nú hverf-
ur hann, þangað til hann kemur í ljós á morgunhimninum, og
hafði hann þá gengið bak við sólina 13. Nóvember; þar kem-
ur hann upp í byrjun December 2 stundum fyrir sólarupprás,
við árslok 4 stundum fyr en sólin. Júpíter sjest við ársbyrjun
spottakorn fyrir vestan stjörnuna Alfa í Vogarmerki og nálgast
hana, þangað til hann seinast i Febr. nemur staðar 3° fyrir norð-
vestan hana. Síðan gengur hann í vestur og lítið eitt inn í
Meyjarmerkið. þegar hann í lok Júní er kominn hjer um bil
mitt á milli stjarnanna Alfa í Vogarmerki og Alfa í Meyjar-
merki (Axið, Spica), nemur hann aptur staðar og gengur síðan