Almanak Hins íslenska þjóðvinafélags

Árgangur

Almanak Hins íslenska þjóðvinafélags - 01.01.1905, Blaðsíða 34

Almanak Hins íslenska þjóðvinafélags - 01.01.1905, Blaðsíða 34
gæfu oss einhverja bendingu um eðli hans, svo vjer t. d. med Spinoza gætum hugsað oss einhverja skapandi veru (natura naturans) að baki, veru, er í öllu lif'ði og kæmi í ljðs í þeirn tveim hliðum tilverunnar, efni og anda, líkama og sál. En á þessu væri ekki að byggja, vjer yrðum að una lífinu og veruleikanum. Þegar heim kom, ávann Höffding sjer doktorsnafnbót- ina með ritgjörð um skoðun forngrísku og rómversku heimspekinganna á vilja mannsins; kvaddi hann með þvi skrúðmenntir Grikkja, þó að opt hvarflaði hann til þeirra síðar og þær væru honum æ kærar. Hefur Höífding sagt svo síðan, að ekki hefði hann viljað sjá af því, er hann hefði lesið af ritum Plato’s, bæði á skólaárum sínum og stúdentsárum, enda haf'ði hann á kandidatsáruin sinum og fram eptir ævinni ofan af fyrir sjer með því að kenna latínu og grísku. En nú sneri hann sjer þó aðallega að hin- um miklu andlegu auðæfum nýtímans og fór að halda fyrirlestra á háskólanum um heimspekina þýzku og ensku. Urðu síðar úr því tvö sagnarit, er komu út um og eptir 1872 (Filosofien i Tyskland efter Hegel, Kbh. 1872. Den engelske Filosofi i vor Tid, Kbh. 1874). Eptir heimkomu sína kvæntist Höffding; gathann við konu sinni tyo sonu, er báðir lifa; er annar þeirra núritstjóri, en hinn magister í sögu, en konan er löngu dáin og er Höffding ekkill síðan. Háskólabraut sína hóf hann með fyrirlestrum þeim, er nefndir voru, og skoðun sinni á því, hvernig heimspeki skyldi stunda. Það ætti að vera raunspeki, er gætti veru- leikans, en færi ekki á gandreið andlegs hugarflugs; hún ætti að leita að sambandinu í tilveru vorri og afstöðu einstaklingsins við tilveru þessa og þjóðfjelagið. Varð nú sambandið (synthesen, kontinuiteten) að viðfangsefni hans í öllum greinum, en þó sat hið mannlega þar æ i fyrir- rúmi. Þannig reit hann 1876 lítið kver siðfræðilegs efnis: „Undirstaðan undir siðfræði mannúðarinnar11 (Grundlaggt for den humane Ethik, Kbh. 1876), og má það teljast til hinna beztu og ljósustu rita hans. Leitaðist hann þar við að sýna fram á eðlilegan þroska hins siðferðilega lifs og (28)
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68
Blaðsíða 69
Blaðsíða 70
Blaðsíða 71
Blaðsíða 72
Blaðsíða 73
Blaðsíða 74
Blaðsíða 75
Blaðsíða 76
Blaðsíða 77
Blaðsíða 78
Blaðsíða 79
Blaðsíða 80
Blaðsíða 81
Blaðsíða 82
Blaðsíða 83
Blaðsíða 84
Blaðsíða 85
Blaðsíða 86
Blaðsíða 87
Blaðsíða 88
Blaðsíða 89
Blaðsíða 90
Blaðsíða 91
Blaðsíða 92
Blaðsíða 93
Blaðsíða 94
Blaðsíða 95
Blaðsíða 96

x

Almanak Hins íslenska þjóðvinafélags

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Almanak Hins íslenska þjóðvinafélags
https://timarit.is/publication/866

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.