Freyr - 15.02.1946, Síða 30

74
FRE YR
nefndra aðila. Framleiðendurnir einir eru
alltaf öruggir. Verðið verður sjálfsagt ekki
hátt, en það liggur nokkurn veginn fast
frá ári til árs.
Stéttarsambandið
Nú líður óðum að því að við bændurnir
tökum ákvörðun um framkvæmd og starfs-
hætti þá, sem okkar nýstofnaða Stéttar-
samband verði reist á og vinni eftir.
Mikið veltur á að giftusamlega verði
af stað farið og þau leiðarmerki verði reist
þegar í upphafi, sem haldkvæm reynist.
Um tvær leiðir er að velja.
Önnur er sú að það verði í tengslum við
Búnaðarfélag íslands, en hafi þó sérstaka
framkvæmdastjórn. Kostirnir við þessa leið
eru margir: Búnaðarfélag íslands er ópóli-
tískur félagsskapur, en það er höfuðnauð-
syn, þegar sameina þarf bændastéttina til
hagsmuna- og menningarátaka, það hefir
almenna tiltrú bændastéttarinnar og mikla
reynslu að baki, enda að nokkru farið með
þau mál að undanförnu, sem þetta ný-
stofnaða samband á að beita sér fyrir. Það
hefir nú þegar góðum faglegum starfs-
kröftum á að skipa og ætti það að geta
orðið mikill styrkur. Og þá væri bænda-
stéttin öll innan vébanda eins félagsskap-
ar, sem er veigamesta atriðið. — — —
Hin leiðin er sú, að Stéttarsambandið
verði algerlega sjálfstætt og óháð Búnað-
arfélagi íslands. Sjónarmið og hvatir for-
mælenda þessarar stefnu verður að ætla
að séu af tvennum toga spunnar. Annars
vegar eru þeir nokkrir innan bændastétt-
arinnar, sem telja, að starfsemi Búnaðar-
félags íslands — og þá ekki sízt þessi, sem
lýtur að landnámi og framförum í byggð-
um landsins — stafi hætta af að lenda í
harðsnúinni hagsmunabaráttu. Verið get-
ur að þeir beri fleira fyrir sig, en þetta er
það eina, sem gæti verið svara vert.
Eins og ég gat um áðan, hefir Búnaðar-
félag íslands annazt þessi mál að nokkru
að undanförnu, án þess að það virðist hafa
komið að sök. Því verður ekki neitað að
nokkuð virðist gæta meira kapps en for-
sjár í málfylgi þessara manna, en vafalaust
munu þeir hlýta meirihluta úrskurði um
þessi mál. Það munum við , sem hinni
stefnunni fylgjum, einnig gera ef málið
ýæðst þannig, því sámeinaðir stöndum
vér en föllum sundraðir.
Hjá ýmsum ráða nokkuð aðrar hvatir,
sem ætla má af þeim úlfaþyt, sem orðið
hefir bæði til hægri og vinstri, svo og á
þeirri tregðu ef ekki andúð, sem virðist
hafa verið ráðandi meðal mikils hluta auð-
manna og verkamannaflokkanna, varðandi
framfaramál sveitanna og félagslegt jafn-
rétti.
Sá réttur, sem okkur bændunum er út-
hlutaður á nýsköpunaröldinni er svo tak-
markaður, að allt virðist benda á að við eig-
um að vera nokkurs konar undirstétt,
„paríar“ í ríkinu.
Það mundi ekki koma sér illa núna þegar
dýrtíðarfarganið keyrir svo úr hófi að hver
heilvita maður — hvar í flokki sem hann
er — hlýtur að sjá, að ekki er nema tíma-
spursmál þar til allt hrynur, og afleiðing-
unum verður skellt yfir á bök framleiðend-
anna og þá ekki sízt bændanna. — Gott
dæmi þess er hvernig eftirgjöfinni á kjöt-
verðinu var svarða í fyrra — ekki með
lækkun á launum — heldur með launa-
hækkun á öllum sviðum. Og hver borgar
svo þessar launahækkanir? — Framleið-
endurnir til sjávar og sveita hvern eyrir. —
Það myndi vera talinn lélegur bóndi hér