Freyr - 15.02.1946, Page 34

FllÉÝft
78
Fyrirspurn svarað
í 12. tölublaði Preys 1945, er undir fyrirsögn-
inni „Spurningar og svör“ settar fram tvær fyrir-
spurnir:
1) Hve hár er jarðabótastyrkurinn?
2) Hvað er hægt að fá til landbúnaðar?
Er að nokkru leyti gefið svar við fyrri spurn-
ingunni í sama blaði.
Það er ekki hægt í svo takmörkuðu rúmi, sem
Freyr ræður yfir, að gefa tæmandi yfirlit yfir
hve hár styrkur er greiddur á jarðabætur í
hverju einstöku tilfelli, því að mismunur í styrk-
fjárháeð, sem áður er greiddur viðkomandi jörð,
getur haft áhrif til hækkunar og lækkunar á
grunnstyrk þeim, er lögin ákveða, en útreiknings-
aðferðinni er hægt að gera grein fyrir.
í 9. grein jarðræktarlaga er ákveðin styrkfjár-
hæðin á verkeiningu. Við það bætist meðal-verð-
Aagsvísitala kauplagsnefndar eins og hún er næst.a
ár á undan, þ. e. árið sem úttekt fer fram.
Þessi samanlagða styrkfjárhæð gildir fyrir allar
jarðabætur á jörðum, sem fengið hafa meiri styrk
en 2000 kr. alls frá því jarðræktarlög gengu í
gildi, en þó lægri styrkfjárhæð alls en 7000 kr.
Þær jarðir, sem ekki hafa enn náð því að fá
2000 króna styrk, fá 30% hærri styrk, þó þannig,
að hækkunin reiknast af grunnstyrk á einingu,
að viðlagðri verðlagsuppbót. Á sama hátt fá þau
býli, sem hafa fengið hærri styrk en 7000 kr.
upp að 10000 króna hámarkinu, 50% minni
grunnstyrk en taxtar 9. greinar ákveða fyrir hverja
verkeiningu. Sú jörð, sem fengið hefir 10000 króna
styrk alls getur engan styrk fengið.
Þessu til skýringar skulu tekin þrjú dæmi:
Jarðabót, 1 hektari sáðslétta i nýrækt eins árs
forræktun. Styrkeiningin finnst undir lið III d í
9. gr. jarðræktarlaga 3.00 pr. 100 m2. Segjum að
meðalverðlagsvísitala sé 280.
1) Jörð, sem hefir fengið greiddan jarðabóta-
styrk 2000—7000 krónur:
Grunnstyrkur ...................... kr. 300 00
Verðlagshækkun 180% af 300 kr......— 540 00
Heildarstyrkur kr. 840.00
Frádráttur tillag hreppabúnaðarfél. 5% — 42.00
Styrkur býlisins kr. 798.00
2) Jörð, sem fengið hefir innan við 200 krón-
ur í styrk:
Grunnstyrkur ..................... kr. 300.00
Hækkun 30% af 300 kr..............— 90.00
Verðlagsuppbót 180% af 390 kr.....— 702 00
Heildarstyrkur kr. 1092 00
Frádráttur till. hreppabúnaðarfél. 5% — 54.60
Styrkur býlisins kr. 1037.40
3) Jörð, sem hefir fengið yfir 7000 króna styrk:
Grunnstyrkur 50% af 300 kr.........kr. 150.00
Verðlagshækkun 180% af 150 kr......— 270.00
Heildarstyrkur kr. 420.00
Frádráttur till. hreppabúnaðarfél. 5% — 21.90
i Styrkur býlisins kr. 399 00
Sama reikningsaðferð gildir fyrir aðrar jarða-
bætur styrktar samkvæmt II. kafla jarðræktar-
laga.
Samkvæmt V. kafla jarðræktarlaga greiðist
styrkur úr ríkissjóði % kostnaðar af starfsemi
landþurrkunar- og áveitufélaga, svo sem rekstrar-
kostnaður skurðgrafa, annar skurðgröftur þess-
ara fyrirtækja, bygging flóðgátta og flóðgarða.
Þessi styrkur er og greiddur á sameiginlegar
landþurrkunarframkvæmdir, er ræktunarsambönd
taka að sér samkvæmt lögum um jarðræktar- og
húsagerðarsamþykktir í sveitum.
Samkvæmt lögum um jarðræktar- og húsa-
gerðarsamþykktir í sveitum, verður greiddur styrk-
ur 50% af verði stórvirkra jarðvinnsluvéla, er
ræktunarsambönd kaupa. Þetta fé er greitt úr
framkvæmdasjóði ríkisins.
Skurðsprenging hefir lítið verið reynd hér, en
samkvæmt þeirri reynslu hérlendri má gera ráð
fyrir, að 1 kg. sprengiefnis skili allt að 4 rúm-
metrum í skurði. Þessi tala er svipuð því sem
reynsla er í Noregi. Aftur á móti er í Ameríku ’
ekki gert ráð fyrir jafnmiklum afköstum. Verk-
færanefnd mun á komandi vori gera tilraunir