Dagblaðið Vísir - DV - 26.04.2005, Blaðsíða 18

78 ÞRIÐJUDAGUR 26. APRÍL 2005
Fjölskyldan DV
Í DV q þriðjudögum
Syngið börnin í svefn
í heimi hraöa og tímaskorts gleymum
við stundum að huga að því sem við
helst ættum að gefa gaum. Þess vegna
er mikilvægt fyrir okkur að setjast af
og til niður og velta þvf fyrir okkur
hverjum við viljum hlúa að og með
hvaða hætti. Öll viljum við til að
mynda sýna börnum okkar ást og um-
hyggju, en eins og með svo margt ann-
að gleymum við því stundum f hraða
hversdagsins. Uppeldissérfræðingar
mæla með þvf að foreldrar komi sér
upp jákvæðri rútfnu til að minna sig á
þetta. Þeir mæla t.d. með þvf að for-
eldrarnir komi sér upp sinni eigin
söngbók og venji sig á að syngja nokk-
ur falleg og róandi lög með börnum
þegar þau eru sett f háttinn. Slfkt hafi
góð áhrif á alla aðila og styrki fjöl-
skylduböndin.
I
t
Svefn og
ung börn
1. Rútfna. Reyndu að laga svefn
barnsins eftlr svefnvenjum ann-
arra á heimilinu. Ef barnið sefur
lengi á morgnana til að bæta upp
fyrir þann svefn sem
það missti yfir
nóttina skaitu
smám saman
vekja það
fyrrá
morgnanaog
setja það fyrr f
rúmlð svo það
nái frekar þeims
svefni sem það þarfnast.
>
i
2. Auktu gjafir-
nar yfir daginn.
Þannlg kemur
þú til móts
við næring-
arþörf barn-
ins þegar þú
dregur úr
næturgjöfum.
Anna Margrét Sigurðardóttir stjórnar verkefni þar sem unnið er að vitunarvakn-
ingu meðal fólks gagnvart netinu. Hún segir starfsemina síður en svo miða að boð-
um og bönnum, heldur sé hún til þess fallin að kenna börnum og fullorðnum að
meðhöndla þessa tækni og varast hættur sem þar leynast. Oft sé ómögulegt að ná tl
baka því sem einu sinni er komið á netið.
A netinu erum við
meöal fjðlda fólks
3. Róaðu barn-
Ið. Eigðu notaiega
stund og hijóðláta
með barninu áður
en þú lætur það f
rúmið. Strjúktu þvf
þannlg að það eigi
auðveldara með að
slaka á og sofna. Gerðu
þessar stundir að fastrl venju,
barnið lærir þá að tengja þær við
slökun og auðveldara verður fyrir
það að sofna.
X
4. Vendu barnið á
að sofa á bak-
inu. Rann-
sóknir sýna
að barnið er
öruggast f
þeirri stell-
ingu.
5. Ekki láta
barníð gráta sig f
svefn án þess að þú skiptir þér að
þvf. Ef það grætur uppi f rúmi
skaltu fara af og tli inn til þess og
fullvissa það um að þú sért ekki
farin, en nú sé tfmi til að fara sofa.
Ekki taka það upp, strjúktu þvf
mjúklega og ef það notar snuð
skaltu athuga hvort
barnið sé ekki ti
með það.
6. Mundu
að svefn
er bæði
þérog
barnlnu
afarmikil-
vægur.
Gættu þess
þvf ávallt að þið
fáið bæði nægan svefn
og hvfldu þig þegar barnið hvflist.
„Við líkjum þessu stundum við um-
ferðareglur, það er nauðsynlegt að
hafa vegi og götur en við leggjum ekki
af stað út í umferðina án þess að kunna
eða vita eitthvað um þær hættur sem
geta orðið á vegi okkar. Það sama ætt-
um við að hafa í huga þegar við erum á
netinu. Við þurfum að vita hvar hætt-
umar leynast, svo allt gangi nú slysa-
laust fyrir sig,“ Anna Margrét Sigurðar-
dóttir verkefnisstjóri SAFT en það
stendur fyrir orðin samfélag, íjölskylda
og tækni.
Verkefnið er vakningarátak um ör-
ugga netnotkun bama og unglinga en
smám saman hefur fólk áttað sig á því
að þótt netið sé stórkostlegt tæki til að
afla sér upplýsinga, skemmta sér og
hafa samskipti við annað fólk þá em
þar ýmsar hættur sem þarf að varast.
Sérstaklega getur netið reynst bömum
og unglingum hættulegur vettvangur.
Börn og Internetið Útgangspunktur-
inn er að efla börn og foreldra tilað
nota netið og aðra nýja miðla á já-
kvæðan og öruggan hátt.
Þörf fyrir slíkt verkefni
SAFT-verkefrúð hófst í lok árs 2004
og er hluti af Safer Intemet Action
Plan, aðgerðaáætiun Evrópusam-
bandsins um ömggari netnotkun. Það
em samtökin Heimili og skóli sem
standar að verkefliinu. Byggt er á for-
vera þess þar sem gerð var yfirgrips-
mikil rannsókn á netnotkun bama og
kennsluefni útbúið út frá þeim niður-
stöðum sem fengust. „Okkar aðal-
markhópur em bömin, en eins og í
öllu öðm þá þurfa foreldrar að vera í
góðu sambandi við bömin sín og vita
hvað þau gera þannig að skilaboð okk-
ar beinast einnig til þeirra, sem og net-
þjónustuaðilum og stjómvöldum.
Lykilorðið í öllu þessu starfi sem við
erum að vinna að hér á íslandi er vit-
undarvakning. Við erum líka í sam-
starfi við aðra aðila annars staðar í Evr-
ópu sem vinna að svipuðum hlutum.
Þannig náum við að deila þekkingu
okkar, reynslu og aðferðum."
Anna segist hafa fundið fyrir mik-
illi ánægju með starfsemi SAFT, alllir
finni fyrir því að þörf sé á svona
verkefni. Hingað til hafi fólk verið
talsvert upptekið af sjálfum tækjun-
um og því sem hægt er að fram-
kvæma með þeim, en ekki hugsað
nægilega vel út í það hvernig hlutirn-
ir em notaðir. Tími sé kominn til að
kanna þá þætti og það sé einmitt að
sem SAFT snýst um.
Við erum ekki ein
„Við erum ails ekki að hvetja einn
eða neinn til að banna og loka á tölvu-
notkun. Útgangspunkturinn hjá okkur
er mjög skýr og hann er sá að efla böm
og foreldra til að nota netið og aðra
nýja miðla á jákvæðan og ömggan
Anna Margrét segirað oft hugsi fólk
ekki út það að þegar það setur eitthvað
inn er það I raun svipað ogað hrópa út á
torgi.
hátt. Við vitum að netnotkun
bíður upp á mikla möguleika, hún er
jákvæð en fólk þarf að vita um hætt-
umar og kunna að varast þær," segir
Annar Margrét með áherslu.
Hún segir að alltof oft átti fólk sig
ekki á því að þegar það setur eitthvað á
netið er erfitt eða ómögulegt að taka
það aftur, eða eins og hún segir. „Fólk
hugsar ekki út í það að þegar það setur
eitthvað inn er það í raun svipað og að
hrópa úti á torgi. Netið er opinber vett-
vangur.
Það sem við þurfum að gera til að
okkur h'ði vel með þessa tækni og get-
um nýtt alla þá möguleika sem hún
bíður upp á er að kunna fótum okkar
forráð. Við erum ekki alein í tölvuher-
berginu þegar við erum á netinu - við
erum meðal fjölda fólks."
netheilræði
Sýndu og kenndu barninu þinu á netið. Á
vafri ykkar um netið skuluð þið reyna að
finna vefsetur sem eru bæði spennandi og
skemmtileg og við hæfi barna. Jákvæð
fyrsta reynsla leiðir frekar til jákvæðs og
meðvitaðs viðhorfs til frekari könnunar-
ferða á netinu. Að auki skapast grundvöll-
ur til að deila því sem vel gengur eða fer
miður á netvafri seinna meir.
Reyndu að komast að samkomulagi við
barnið um almennar reglur hvað netnotkun
varðar á netinu. Hér að neðan eru nokkrar
hugmyndir að grunnreglum:
Hvernig fara á með persónulegar upplýs-
ingar (nafn, heimilisfang, sfmanúmer, net-
fang)
Hvernig koma á fram við aðra á netinu
(spjall, tölvupóstur, skilaboð)
Hvers konar vefsetur og athafnir eru f lagi
í ykkar fjölskyldu og hver eru f ólagi.