Freyr - 01.06.1954, Blaðsíða 3

XLIX. ARGANGUR NR. 12-13
REYKJAVIK, JUNI 1954.
PALL ZÓPHÓNÍASSON:
Útlitsgervið og erfðaeðlið
Nokkrar umræður hafa orðið' um grein
Jóns bónda Sigurðssonar i Yztafelli, um
bókvitið og askana. í orðahnippingum þess-
um hefur ýmislegt verið sagt, sem höfund-
ar mundu gjarnan viljað hafa látið ósagt,
þegar mesti bardagahitinn er farinn úr
þeirn.
Ekki ætla ég að blanda mér í téðar deil-
ur né vera sáttasemjari milli manna. Þó
vil ég benda á nokkur atriði, sem ég tel að
bændur hefðu gott af að hugsa um, í sam-
bandi við téðar deilur.
í ungdæmi mínu, fyrir og um síðustu
aldamót, var allstaðar fært frá. Þá var
sumarnytin talinn aðalarður ærinnar, og
biiklum mun minna lagt upp úr lambinu
og ullinni, sem þó voru líka hluti af árs-
arðinum. Ég þekkti þá nokkra bændur,
seni gerðu sér ferðir á kvíabólið til þess að
spyrja mjaltakonurnar, hvaða ær þær teldu
beztu mjólkurærnar. Þetta gerðu þeir af
því, að undan þeim ætluðu þeir sér að velja
lífhrútana, en með því hugðust þeir fá
framtíðar ærnar, mjólkurlagnar og arð-
samar.
Þegar sauðaútflutningurinn stóð sem
hæzt, byggðist arðsemi fjárins að nokkuð
miklu leyti á lifandi þunganum. Sauðirnir
og geldu ærnar voru seldar eftir lifandi vikt.
Suður-Þingeyingar unnu þá, með kynbót-
um, að því að fá sem mestan þunga skepna
á fæti. Þetta töldu þeir sig að nokkru geta
séð af útlitsgervinu og lögðu sig því eftir að
ná þvi byggingarlagi á fénu, sem þeir töldu
gefa mestan lifandi þunga. Og þeim tókst
þetta. Jafngamlir sauðir úr Þingeyjarsýslu
voru til muna þyngri en sauðir úr öðrum
byggðarlögum. En þetta höfðu þeir gert of