Freyr - 15.05.1972, Blaðsíða 15

AXEL MAGNÚSSON:
Ný efni
til gróðurhúsabygginga
Á sviði gróðurhúsabygginga hafa orðið
afar miklar breytingar á síðari árum hvað
áhrærir byggingarstíl, stærð og efnisnotk-
un. Hér er hugmyndin að skýra stuttlega
frá nokkrum nýjungum á þessu sviði. Til
skamms tíma var gler hið hefðbundna efni,
sem notað var á yfirborð húsanna, en burð-
argrind ýmist úr tré, járni og tré, eða járni
eingöngu. Það verður ekki sagt að gler sé
í sjálfu sér heppilegt byggingarefni, sökum
ýmissa galla, svo sem brothættu, þyngdar
og verulegs hitataps. Hins vegar er ljós-
streymi um gler mikið og ljóstap óverulegt
meðan glerið er nýtt og hreint. Óhreint
gler missir mjög mikið í ljósnæmi og getur
vel farið svo, að um helmingur ljóss tapist
gegn um óhreint gler. Fram yfir 1950 var
venja að nota hér á landi, og raunar víðar,
3 mm gler, og rúður voru yfirleitt ekki
stærri en 50x50 eða 45x60 cm. Þessu gleri
hættir mjög til að brotna í hvassviðrum,
og er afleiðing þess, að nú má heita, að
eingöngu sé notað a. m. k. 4 mm gler og
rúðustærð ekki minni en 60x60 cm. Víða
erlendis eru notaðar miklu stærri rúður
til að tryggja sem bezta ljósnýtni og sem
fæst samskeyti. Sem dæmi um slíkt má
nefna 70x90 cm, 90x120 cm, 60x200 cm og
60x174 cm. Enda þótt þykkra og betra gler
sé mjög veruleg trygging fyrir áföllum,
hefur leit eftir nýjum og heppilegri efnum
sett mikinn svip á þróunina hin síðari ár.
Plastnotknn.
Ber þar mest á plastefnum ýmis konar, en
í fyrstu voru á þeim ýmsir gallar, sem
hefur tekizt að verulegu leyti að komast
fyrir. Er þar einkum um að ræða þrjá liði.
Fyrst er þar að nefna hátt verð, en upp-
haflega var verð gegnsærra plastefna mjög
verulegt og hér á landi voru þau að auki
í mjög háum tollflokki.
í öðru lagi var ljósflæði mun minna en
æskilegt var og fór ört minnkandi með
aldri, og í þriðja lagi var plastið viðkvæmt
fyrir veðrun og ytri áhrifum. Á þessum
sviðum öllum hefur orðið mjög mikil
breyting. Verð og tollar hafa hvort tveggja
lækkað mjög mikið, gæði sífellt farið vax-
andi, bæði hvað við kemur ljósstreymi og
þoli gegn veðrun. Hefur þetta orðið til
þess, að plastefni hafa mjög rutt sér til
rúms í gróðurhúsabyggingu víða um heim.
Er raunar rétt að flokka þau í a. m. k. þrjá
til fjóra flokka eftir verði, ræktunartil-
gangi, endingu og notagildi.
F R E Y R
207