Freyr - 15.05.1972, Blaðsíða 21

OLÍUMÖL
Er það nokkuð sem getur fágað
umhverfi sveitabœja?
Frá Rannsóknarstofnun byggingariðnaðar-
ins kom út fjölritaður bæklingur á síðasta
hausti, sem stutt og laggott heitir
OLÍUMÖL
Fjallar hann um hið nýja efni, sem nú
er farið að nota — einnig hér á íslandi —
til þess að gera akvegi betri og varanlegri
en almennir vegir hafa reynzt hér til þessa.
Umrætt fjölrit gerir grein fyrir sögu
þessa byggingarefnis, sem er tiltölulega
nýtt, einkum hér á landi, svo nýtt, að fjöldi
manns hefur ekki ferðast um þá vegi, sem
efni þetta er haft að slitlagi.
Olíumöl hefur fyrst og fremst verið not-
uð til gatnagerðar í þorpum og allra síð-
ustu árin einnig á þjóðvegum.
Segir þar, að fyrst hafi verið gerð tilraun
með efni þetta í Svíþjóð um 1930, en þær
tilraunir mistókust.
,Það er ekki fyrr en eftir 1950 að aðferðir
þekktust viðunanlegar svo að tiltækilegt
þætti að nota olíumöl á vegi og eftir 1960
hefur hún virkilega orðið vinsæl. Á íslandi
var hún fyrst reynd árið 1959 og 1965 hóf-
ust fyrstu tilraunir til vegagerðar hér fyrir
alvöru með olíumöl. Talið er að hún reyn-
ist mæta vel á fáförnum götum og þar sem
lítil umferð er af þungum ökutækjum.
Umrædd skýrsla gerir glögga grein fyrir
hvernig undirbúa þarf, þar sem leggja skal
olíumöl sem slitlag og svo hvernig efni
það þarf að vera, sem notað er til íblönd-
unar ásamt olíu af vissum gerðum, svo að
blandan verði eins og bezt er nú vitað og
reynist varanleg. Skal ekki hér rætt frekar
um þær forskriftir, þær eru ætlaðar þeim,
sem hyggja að gera umferðasvæði hrein-
legt og varanlegt og greitt umferðar og
svo hinum, sem vinna að lagningu olíu-
malar á vegi, götur eða önnur umferða-
svæði þar sem ekki þykir ástæða til að
nota enn sterkari slitefni.
H« ❖ ❖
Þeir, sem fara um götur og vegi sem slit-
lagið er olíumöl, geta athugað hvernig það
reynist er til lengdar lætur. Því tekur
FREYR þetta efni til meðferðar hér, að
víst getur vaknað hjá ýmsum spurningin
um hvort hér muni nokkuð, sem viðeigandi
þyki að taka í notkun til að gera umhverfi
sveitabæjanna hreinlegra og þriflegra en
verið hefur. Öll vitum við og munum
hvernig hlaðið er á vorin og í úrkomum
sumarsins. Öll getum við verið sammála
um, að viðeigandi er að gera umhverfi
hússins þrifalegt. Spurningin er þá: Kemur
olímöl til greina í þessu sambandi? Ýmsir
hafa lagt talsverða fjármuni í að steypa
stéttir við húsin sín. Það eru dýrar fram-
kvæmdir en þær eiga ekki bara að vera
mjó ræma meðfram vegg við aðaldyr.
Hlaðið var í gamla daga hið troðna svæði
meðfram allri burstaröðinni Burstirnar
sneru langoftast allar að hlaðinu. Þá voru
stundum margir hestar staddir þar og far-
angur búinn á klakka eða tekinn ofan. Þótt
hrossahópar og klyfjar fortíðarinnar séu nú
söguleg fyrirbæri þá eru ökutæki nútímans
einnig nokkuð kröfuhörð um flatarrými.
Þar við bætist svo, að troðningar myndast
enn frekar en áður, þegar hjól þungra
vagna fara þar um og er nauðsynlegt að
sköpuð sé undirstaða, sem þolir þunga hjól-
anna án þess að hjólför myndist og móti
yfirborðið.
Að vissu marki er ef til vill hægt að
helluleggja svona svæði, nota til þess
venjulegar gangstéttahellur, en þá verður
undirlagið að vera ákaflega jafnt og jafn-
þéttað, en samt er hætta á að þær sporð-
reisist þegar vagnhjól fara um, ef þær þá
brotna ekki.
Önnur aðferð er því líklegri til þess að
F R E Y R
213