Freyr - 15.05.1972, Blaðsíða 16

1. Mjúkt plast, einkum polyethylendúkur
eða polyvinylklorid, hafa rutt sér afar
miki til rúms við ýmsa ræktun, einkum í
suðlægari löndum, þar sem þau þekja víða
stór landflæmi. Það er ekki ætlunin að
gera hér grein fyrir notagildi slíkra húsa
á þessum vettvangi, en þau geta eigi að
síður átt fullan rétt á sér til ýmissa nota
hér á landi.
2. Harð'plast. Það má aftur flokka í
þrjá flokka, sem eru mismunandi að
verði og ýmsum ytri eiginleikum. Ó-
dýrastar eru harðplastplötur úr polyvinyl-
klorid ca 0,1 cm að þykkt. Þessar plötur
eru oftst um 60 cm á breidd og um 6 m á
lengd. Hér á landi ganga þess konar plötur
oft undir nafninu japanskt plast, vegna
þess, að megin hluti slíkra platna, sem hér
hafa verið á markaði, hafa verið frá Japan.
Þessar plötur eru ódýrar, kosta um 140—
150 kr. fermetrinn (4 mm gler kostar um
200 kr/mz) og eru léttar og þægilegar í
meðförum. Ljóshæfni er góð eða svipuð og
í gleri, og samkvæmt því sem enn liggur
fyrir, virðist hún lítið minnka með vaxandi
aldri. Hins vegar er sú reynsla, sem enn
er fengin, ekki það löng, að þessu atriði
sé svarað til fulls. Helztu gallar eru, að
plöturnar eru nokkuð viðkvæmar fyrir
verulegum höggum og þrýstingi. Gaphús
vill myndast við samskeyti, ef þau eru
ekki límd saman. Þéttivatnsmyndun er
allajafna mjög mikil á innra borði. Þess
vegna er það algild regla, og á raunar við
í öllum plasthúsum, að þörf er á töluvert
meiri loftun en í glerhúsum. Hins vegar
eru fram komin efni, sem hindra dropa-
myndun á hvers konar plasti. Má t. d.
nefna efnið Sun Clear. Er þess að vænta
að það muni enn eiga verulegan þátt í að
breyta viðhorfum manna til þessara efna.
Erlendis er nú nokkuð víða farið að fram-
leiða verksmiðjubyggð hús í mismunandi
breiddum, frá 5—8—12 m úr PVC-plötum,
og mætti reikna með, að þau mundu kosta
um 900—1000 kr. hingað komin, óuppsett.
Polyester-plötur hafa nokkuð verið not-
aðar til gróðurhúsabygginga hér á landi
og hefur það farið heldur vaxandi á síðari
árum. Nokkuð bar á því fyrr á árum, að
ljóshæfni polyesterplatna færi mjög ört
minnkandi og veðrun hefði jafnvel óheppi-
leg áhrif á það. Nýrri efni eru laus við
þessa galla og að auki er farið að binda
þau með sérstakri húð, til að hindra veðr-
un og niðurbrjótandi áhrif útfjólublárra
geisla. Er svo komið, að nokkur fyrirtæki
eru farin að framleiða polyesterplötur með
10 ára ábyrgð. Til styrktar polyesterplöt-
um er venjulega blandað í þær glertrefj-
um og í sumum nýrri gerðum er farið að
tíðka að hafa nylonþræði með vissu milli-
bili til frekari styrkingar. Sem dæmi um
slíkar plötur má t. d. nefna Filonplötur frá
Grillo Werke í V.-Þýzkalandi. Þær eru um
1,03 m á breidd og mest lengd 6 m. í yfir-
fellingu fara 3 cm. Bylgjur eru fáar, þ. e.
25 cm á milli þeirra og hæð þeirra er 3
cm. Plötur eru léttar, hver fermetri vegur
1,9 kg, þannig, að kröfur til grindar undir
slíkar plötur þurfa engan veginn að vera
eins miklar og undir glerþekju. Framleið-
andinn gefur þannig upp, að milli lang-
banda megi vera allt að 1,40 m. Hæpið
Þverskurður af FILON — harðplasti.
208
MEYR