Freyr - 15.02.1983, Blaðsíða 10

Frá aðalfundi Æðarœktarfélagi íslands. Greinarhöfundur flytur erindi. Auk hans frá
vinstri sr. Porleifur K. Kristmundsson, Kolfreyjustað, fundarstjóri; Eysteinn G.
Gíslason, bóndi í Skáleyjum og Sigurlaug Bjarnadóttir, alþm. frá Vigur, stjórnarmenn
íÆðarœktarfélaginu. (Ljósm. J. J. D. - Freyr).
var lagt kapp á aö merkja alla
fugla sem til náðist. Petta náði til
fullorðinna kvenfugla og unga, en
verulegir örðugleikar eru á því að
handsama blikana. Ef einhver
þekkir til þeirra veiðiaðferða sem
stundaðar voru á síðustu öld,
einkum við Eyjafjörð og í Þing-
eyjarsýslum, væri verulegur fengur
í einhverjum upplýsingum þar um.
Sérstaklega ef fuglinn var hand-
samaður lifandi. Alls voru merkt-
ar um 400 fullorðnar kollur og
áþekkur fjöldi unga í Æðey.
Einnig var stuðlað að merkingum
annars staðar á landinu. Voru
merktar um 150 kollur og um 210
ungar, aðallega á Breiðafirði og
við Eyjafjörð. Samhliða því að
ungarnir voru merktir voru þeir
allflestir kyngreindir. Það er eink-
um mikilvægt til að meta hlutfall
þeirra sem skila sér aftur í varpið,
þegar þeirra tími er kominn.
Markmið merkinganna eru:
a) Að meta hver dánartíðni
fullorðinna kvenfugla er, út-
frá endurkomu í varp að ári
og seinni árum.
b) Að fá upplýsingar um dreif-
ingu þeirra utan varps.
c) Hluti merktra fugla var jafn-
framt merktur með litmerkj-
um á fótum. Það gefur
möguleika á að þekkja ein-
staklinga aftur án þess að
handsama þá. Sú aðferð
opnar möguleika á að kanna
ýmis atriði sem annars væru
illgerleg, ef ekki ófram-
kvæmanleg án hennar, m. a.
endurtekið varp.
í öðru lagi voru merkingar á
villtum ungum, teknum á
hreiðrum eða á leið til sjávar.
Markmið þeirra merkinga er
m. a. að:
a) Fá fram hversu stór hluti
þeirra skilar sér í varp og þá
hvenær.
b) Með þessum merkingum
fást merktir einstaklingar á
þekktum aldri.
c) Athuga dreifingu ungfugla
utan varptíma áður en þeir
verða kynþroska.
d) Upplýsingar fást um hvort
þessir ungar koma fram í
öðrum varpstöðvum.
e) Samanburður fæst við eldis-
unga.
f) Þetta er ein aðferð til þess
að merkja blika.
í þriðja lagi voru merktir eldis-
ungar. Markmið þeirra merkinga
eru í flestu þau sömu og með villta
unga. En fyrst og fremst er hugsað
til þess að fá fram samanburð milli
þessara tveggja hópa.
Samtímis merkingum á full-
orðnum kollum voru þær vigtað-
ar. Þetta var gert í því augnamiði
að sjá hve fuglarnir léttust mikið
yfir útungunartímann. Það er
ákveðinn mælikvarði á ásigkomu-
lag fuglanna. Slíkar mælingar geta
gefið mikilsverðar upplýsingar
með samanburði milli ára. Jafn-
framt voru egg mæld og vigtuð, en
það er til að ákveða hversu langt
útungunin er komin.
Þá hef ég að mestu gert grein
fyrir þeim athugunum sem fram
fóru í Æðey, þó er eftir að geta
eins atriðis í viðbót, það er athug-
un á því hversu mörg hreiður eru á
bak við hvert kíló af hreinsuðum
dún.
Hreinsaður dúnn er ákveðinn
mælikvarði á stofnstærð æðarfugls
hér við land, eða nánar tiltekið
þess hluta stofnsins sem er nýttur.
Til þess að hægt sé að nota dún
sem mælikvarða, þá verður að
vera Ijóst hvað er verið að mæla.
Lengi hefur verið talað um 60
hreiður í kíló sem viðmiðunartölu.
Ýmislegt bendir þó til þess að sú
tala sé full lág, ef miðað er við
hreiður sem orpið er í. Hreiður
sem orpið er í eru ekki jafn mörg
og hreiður með dún í. Þá getur
þessi tala verið nokkuð breytileg á
milli ára, eftir því hvernig dúnninn
heimtist, m. a. vegna veðurfars.
I júlímánuði var mestum tíma var-
ið í talningar í Isafjarðardjúpi.
Markmið þeirra talninga var fyrst
og fremst að kanna afföll unga
fyrstu vikurnar á sjó. Eins fengust
upplýsingar um dreifingu fuglanna
um Djúpið og fjöldann sem notar
talningasvæðið. Samhliða talning-
um á æðarfugli voru taldir stórir
mávar á svæðinu, en þeir voru svo
til eingöngu svartbakur og hvít-
mávur. Tilgangur þeirra talninga
var fyrst og fremst, að kanna
hvort samband væri milli fjölda
130 — FREYR