Freyr - 15.02.1983, Blaðsíða 11

máva annars vegar, og hlutfalls
unga og fullorðinna kvenfugla
hins vegar. Talningar voru einnig
gerðar í Dýrafirði og Önundar-
firði.
Hrognkelsaveiðar hafa verið
mörgum varpbændum þyrnir í
augum, þó eru aðrir, sem bæði
nytja æðarvarp og stunda
hrognkelsaveiðar og telja þær al-
gjörlega skaðlausar varpinu.
M. a. af þessum ástæðum fór ég
þess á leit við nokkra grásleppu-
karla víðs vegar um landið, að þeir
söfnuðu þeim fuglum sem kæmu í
netin og sendu mér ásamt ýmsum
upplýsingum s. s. um lengd neta
og dýpi á veiðistaðnum. Tilgangur
þessa var einkum tvíþættur. I
fyrsta lagi að fá upplýsingar um
hversu mikið færist af æðarfugli í
netunum, hvenær það ætti sér stað
og hvort unnt væri að greina þar
einhver samhengi, svo sem eftir
dýpi, eða nálægð varpstöðva
o. s. frv. I öðru lagi fást með
þessu móti fuglar til fæðuathug-
ana, auk þess sem fá má ýmsar
upplýsingar við krufningu, t. d.
um sníkjudýr.
í áætlun þeirri sem samin var í
vor varðandi rannsóknir sumars-
ins, var gert ráð fyrir því að ganga
fjörur hér og hvar og safna
dauðum æðarungum.
Gert var ráð fyrir að afföll væru
það mikil á ungum, að afrán eitt
nægði ekki til þess að skýra þau.
Sú var líka raunin.
í Önundarfirði söfnuðust rúm-
lega 300 dauðir ungar á tveimur
dögum. Að sögn heimamanna er
það árvisst að eitthvað reki af
æðarungum á fjörur, þó mismikið
milli ára. Þessir ungar hafa ekki
verið krufnir enn og því ekkert
hægt að segja til um dánarorsök.
Fjöldi unganna var það mikill að
þar er hugsanlega hægt að finna
skýringu á stórum hluta þeirra
affalla sem verða á ungum.
Enn er ótalinn einn hluti þessara
rannsókna, en hann er vonandi
öllum fundarmönnum kunnur.
Það er könnun á stærð og stað-
setningu þeirra æðarvarpa sem
Æðarungi á Oddsstöðum á Sléttu sumar-
ið 1980. (Ljósm. Á. G. P.).
eru í landinu, auk þess sem reynt
var að fá einhverjar upplýsingar
um sögu þeirra og tilurð, þar sem
við á. Þessi hluti rannsóknanna
var framkvæmdur þannig, að
sendir voru út spurningalistar til
allra félaga í Æðarræktarfélagi ís-
lands. Undirtektir hafa valdið mér
töluverðum vonbrigðum.Ég átti
sannast sagna von á því að félags-
menn í Æðarræktarfélaginu, því
félagi sem oft hefur hvatt til
rannsókna á æðarfugli, sýndu
þessum athugunum meiri skilning
en raun bar vitni, því aðeins hafa
komið inn um 30 svör af 300
útsendum spurningalistum. Þessi
30 svör eru hins vegar undantekn-
ingalaust vel úr garði gerð og
samviskusamlega unnin. Kann ég
þeim, sem þegar hafa sent inn
svör, bestu þakkir. Hinum verð ég
að þakka seinna. Vonandi verða
þeir sem flestir.
Að lokum vil ég segja þetta.
Rannsóknir þessar eru aðeins á
byrjunarstigi og mikil nauðsyn að
áframhald verði á þeim. Eins og
mönnum er vonandi ljóst, þá eru
ýmsir þeir athuganaþættir sem
byrjað var á í sumar gagnslausir
með öllu, sé þeim ekki fylgt eftir á
komandi árum. Augljósasta dæm-
ið þar um eru merkingarnar.
Sj úkdómaskýr slan
/ tveimur fyrstu heftum af Frey á þessu ári birtist eftir mig þýðing
á gamalli skýrslu um dýrasjúkdóma á íslandi, og taldi ég skýrslu
þessa vera eftir Snorra dýralœkni frá Papey, birta 1879. Nú er Ijóst
orðið, að skýrsla þessi er ekki eftir Snorra, heldur 70 árum eldri
sjúkdómalýsing eftir Magnús Stephensen. Bið ég ritstjórn og
lesendur Freys innilega afsökunar á þessum leiðu mistökum, og
Stiorra heitinn, kollega mitm, bið ég í huganum forláts og lofa því
hér með að birta skýrslu hans síðar á þessu ári, en hún er að vonum
miklu ítarlegri og nákvœmari en lýsingar Magnúsar.
Málið er þannig vaxið, að fyrir nokkrum árum bað ég danskan
kollega minn að senda mér skýrslu Snorra í Ijósriti, sem hann og
gerði, en það var bara ekki sú rétta. Það gat ég þó ekki séð, þar eð
titilblaðið af greininni eða bókinni vantaði, heldur var byrjað í
miðju kafi, þar sem sauðfjársjúkdómarnir byrjuðu. Bið ég að
afsaka, að ég skyldi ekki átta mig á þessu í tœka tíð — en nú hefég
fengið hina réttu skýrslu í hendur.
Asgeir O. Einarsson
dýralæknir.
FREYR — 131