Freyr - 01.04.1994, Blaðsíða 25

7. tafla. Þyngdarauki g/sólarhring (20 klst.).
1. viktardagur 2. viktardagur 3. viktardagur Mt. 1.-3. viktard.
Flokkur 1990 1991 1990 1991 1990 1991 1990 1991
1 ... 553 549 498 614 337 657 459 607
2 ... 550 604 573 740 375 664 499 667
3 ... 683 690 548 676 537 675 585 671
4 ... 638 573 580 676 492 545 566 598
5 ... 690 603 655 564 563 608 632 592
Tafla 8. Vaxtarhraði
lambapara yfir tilrauna-
skeiðið 21 dag, g/dag.
9. tafla. Þungl lamba við rúning, kg.
Flokkur 1990 g/dag 1991 g/dag
1 ... 402 510
2 ... 446 599
3 ... 469 580
4 ... 545 593
5 ... 526 620
Flokkur Fjöldi 1990 Fjöldi 1991
1 . . 10 13,61 12 13,97
2 . . 12 14,52 9 15,33
3 . . 9 13,40 10 14.90
4 . . 12 15.55 10 15,47
5 . . 12 14,18 12 15,50
Leiðrétt hefur verið fyrir kyni og fæðing-
arþunga lambsins. hvernig það gekk und-
ir, aldri þess og einkunn móður.
10. tafla. Þungi lamba að hausti.
Flokkur
Fjöldi
Þungi á fæti, kg
1990 1991
Fallþungi, kg
1990 1991
1 10 36,98 34.63 14.13 13,94
2 12 35,56 36.35 13.83 14,98
3 9 37,10 34,84 14,48 14.19
4 12 37,30 34,80 14,82 14,28
5 12 35,00 35.95 13,91 14,42
tækir, en það er freistandi að skýra
áhrifin á þann hátt, að þar sem ærnar
voru vorið 1990 til muna holdminni
en það síðara, hafi áhrif holdarfars-
ins komið betur í ljós þá en 1991
þegar ærnar voru holdmeiri.
Bæði árin var aðhvarfsstuðull
mjólkur á holdastigabreytingar há-
marktækur, en óraunhæfur milli
flokka og ára (1,203 ± 0,351, 1990
og 1,128 ± 0,438 1991). Aðhvarfið
var gert á samanlagðri mjólk þriggja
mælingadaga, og eru því áhrif holda-
breytinga á daglegt magn 358 g fyrir
hvert holdastig sem ærin leggur af.
Þetta eru einkar mikilvægar niður-
stöður því að þær sýna, hve mikil-
vægt það er að hafa ærnar í góðum
holdum þegar mjólkurskeiðið byrj-
ar. Enda þótt ekki sé marktækur
munur á stuðlunum er athyglisvert
hvernig áhrif afleggingarinnar koma
fram í flokkunum þegar þeim er
raðað upp eftir áhrifamætti stuðl-
anna; flokkur 2 (75 g), flokkur 3
(150 g), flokkur 5 (300 g), 1 (hey-
flokkur) og loks flokkur 4 (225 g).
Þessi röðun styður það sem áður
hefur komið fram að áhrif torleysan-
legs próteins eru fólgin í bættri orku-
nýtingu fóðurs og holda til mjólkur-
framleiðslu.
Efnainnihald mjólkurinnar
Tafla 6 sýnir meðalhlutfall, fitu,
próteins og mjólkursykurs úr þrem-
ur mjólkurmælingum.
Erfitt er að draga ákveðnar álykt-
anir um áhrif mismunandi fóðrunar
á fituhlutfallið þar sem um miklar
sveiflur er að ræða í fitunni milli
mælinga, sem stafar líklega af því að
sýnin hafa ekki verið nógu samstæð.
Að jafnaði er fituhlutfallið hærra
1990 en 1991 enda nytin lægri þá.
Vorið 1990 var fituhlutfallið hjá hey-
flokksánum hæst og einnig hefði
mátt búast við að svo yrði árið eftir,
þar sem þekkt er, að orkuskortur og
í minna mæli próteinskortur hafa
áhrif á fitu- og próteininnihald
mjólkurinnar á þann hátt að fita
eykst en prótein minnkar. Hins veg-
ar koma fram skýr áhrif af fóðrun-
inni á próteininnihald mjólkurinnar.
Próteinmagnið vex með auknu
próteini í fóðrinu. Eins og vænta
mátti eru óverulegar breytingar á
mjólkursykurinnihaldi mjólkurinn-
ar, enda er þessi þáttur mjólkurefn-
anna mjög stöðugur.
Vöxtur lamba
Tafla 7 sýnir meðalþyngingu
lamba eftir vigtardögum og meðal-
þyngingu þriggja daga.
Þyngingin er mæld sem mismunur
þunga fyrir 1. sog og þunga fyrir
síðasta (6) sog sólarhringsins. Þessi
þungamunur er því þynging lamba-
para á 20 klst. Sé litið á þynginguna er
hún minnst í flokki 1, (heyflokksán-
um) en eykst reglulega til og með 3.
flokki (150 g), en minnkar í 4. flokki
(225 g) og eykst svo aftur í 5. flokki
(300 g). Minni þynging lambanna í
4. flokki (225 g), þar sem ærnar
mjólka mest, skýrist af þeirri stað-
reynd að við háa nyt er nýting
mjólkur til vaxtar minni en við lægri
nyt þegar lömbin eru ung. Eftir því
sem lömbin stækka verður nýtingin
betri og yfir tilraunaskeiðið, 21 dag,
er vaxtarhraði lambanna mestur í 4.
flokki eins og sýnt er í töflu 8.
Tafla 9 sýnir meðalþunga lamba á
fæti við rúning.
Ærnar voru rúnar 28. júní 1990 og
25. júní 1991. Nokkur vanhöld voru
á lömbum frá því er tilrauninni lauk
og til rúnings og er rétt að hafa í huga
að það gæti haft áhrif á niðurstöð-
urnar. Bæði árin má heita að góðs
samræmis gæti milli nytar og þunga
lambanna við rúningu að undan-
skildum 3. flokki 1990 og 2. flokki
1991 en í báðum þessum flokkum
voru vanhöldin mest.
Tafla 10 sýnir meðalþunga sömu
lamba á fæti fyrir slátrun og fall-
þunga þeirra og er leiðrétt fyrir
sömu þáttum og rúningsþunginn var
leiðréttur fyrir. Hvorugt árið er
marktækur þungamunur milli
flokka, hvorki á þunga á fæti né
fallþunga, en þó gætir ennþá sam-
ræmis nytar ánna og haustþungans,
einkum fallþungans fyrra árið.
Tilvitnanir
Robinson, J.J., Franser, C., Gill, J.C. og
McHattie, I (1974). Anim. Prod. 19,
331.
Frh. á bls. 265.
7*9* - FREYR 257