Freyr - 01.08.1994, Blaðsíða 12

Efri-Brunnastaðir á
Vatnsleysuströnd.
Við notuðum tímann á
stíminu í land til að
byrja að fleygja
fiskinum upp á dekk.
miklum myndarskap. Hafnaraðstaðan
hafði batnað með árunum og var sæmileg
þegar ég var á Ágústi. En það kom fyrir
að við þurftum að flýja í vonskuveðrum
til Njarðvíkur. Þar var góð aðstaða í land-
shöfninni.
Á Gulltoppi notuðum við tímann á
stíminu í land til að byrja að fleygja fisk-
inum úr lestinni upp á dekk. Síðan var
landað með háfnum sem hékk í bómu í
mastrinu. Bryggjan var svo lítil að það
komst ekki nema einn bátur að í einu. Jón
Gunnarsson fiskverkandi í Hafnarfirði
keypti fiskinn af okkur og honum var ek-
ið þangað á bílum. Fiskurinn var keyrður
inneftir á næturnar af Jónasi Þórðarsyni
og svo var farið á róður strax kl. 5 um
morguninn. Hann svaf oft ekki nema
þetta tvo tíma. Fiskurinn af Ágústi var
hins vegar verkaður hér.
Elín og F.yyert á Efri-
Brunnastöðum.
Þú hefur þá verið öllu meira á sjónum
heldur en í húskapnum, eftir að þú kemst
áfullorðinsár?
Já, ég var um 30 ár á sjó, var á haust-
vertíð frá því í ágúst og fram til jóla og
svo vetrarvertíð frá því í endaðan janúar
og fram á vor.
Hvað voruð þið með flest fé eftir að þið
komuð hingað?
Það komst upp í 530 síðast áður en því
fór að fækka á síðasta áratug. Við heyj-
uðum úti um allt, úti í Vogum og hér inn
um alla Strönd. Féð gekk svo héma uppi
í afrétti, það er óhemju land hérna. Eftir
að aðrir voru hættir með fé þá leitaði
okkar fé enn lengra.
Hvað er lengi verið að smala þetta á
haustin?
Við smöluðum venjulega þrjár smala-
mennskur héma uppi í Hálsum og niður í
Grindavík. Við ókum upp á Höskuldar-
velli og upp í Dyngju og smöluðum
þaðan niður í Grindavík, það var níu tíma
leit. Þeir voru á hestum milli Hálsa en
ekki eftir Hálsunum, við héðan vorum
alltaf gangandi.
Það hefur verið talað um að þetta land sé
illa gróið, hvernig varféð á sig komið úr
þessum afrétti?
Illa gróið, þetta er orðið gjörbreytt frá
því sem var þegar ég man fyrst eftir mér,
það sér ekki á högum, grasið er í legum.
Það er ekki til ofbeit á öllu þessu flæmi.
Það er auðvitað margt af þessu sem
verður aldrei haglendi, hvort sem það er
friðað eða ekki. Það er búið að friða
héma innan girðingar sem girðir af
Reykjanesið hérna að sunnanverðu alla
leið yfir í Grindavík. Það grær náttúrlega
upp þar sem gras er og svo verður það
bara sina og hún fer svo illa með jörðina,
annað hvort verður að brenna hana eða
beita hana í hófi.
En erfok úr þessu landi?
Það eru auðvitað til hér á svæðinu
moldarflög sem getur fokið úr í þurrkum,
en það er enginn uppblástur til héma. Það
er verið að tala um þetta á Krísuvíkur-
heiðinni, en þetta eru einhver gömul
rofabörð sem Ómar Ragnarsson, frétta-
maður, er að leita að.
Nú hefur verið lagt kapp á það afhálfu
hins opinhera aðfriða Reykjanesskagann
og það hefur verið gert í því augnamiði
að hæta þar gróðurinn.
Þeir bæta hann ekkert, nema þeir aki
mold á klappirnar og sái svo í. Og ef þeir
ætla að fara að rækta skóg héma þá verða
þeir að nota loftpressu til að bora ofan í
klappimar. í geilunum milli klappanna
sprettur alltaf, því að þar er djúpur jarð-
vegur. Það er bara svo mikið af þessu
klappir og apalhraun, allt hraunið sem
liggur héma frá Stapanum og suður í
Grindavík, það grær aldrei hvort sem það
er girt eða ógirt og það er aldrei nein
skepna á þessu.
Er ekki víða djúpt á vatn hérna?
Það er nóg vatn í afréttinum, uppi á
Höskuldarvöllum og þar í kring, þar eru
lækir. Og í Snorrastaðartjömum, beint
upp af Stapahominu, þar er nóg vatn.
Aftur þar sem gjár eru í hrauninu, þá er
djúpt niður á vatn. Ef þú hendir steini þar
þá heyrir þú þytinn lengi áður en hann
S16 FREYR - 15-16*94