Freyr - 01.09.1994, Blaðsíða 33

Fulltrúar og gestir hlýða á rœðu formanns. Fremst á myndinni, meðfmgur á vör, er Gunnar Steinn Pálsson, en á honum hefur
hvílt meginvinnan við gerð auglýsinga um íslenskan iandhúnað sem hirst hafa á síðasta ári og þessu.
og að varan standist ýtrustu kröfur
um gæði og verð.
Kaupendur á hágæðamarkaði eru
ekki í góðgerðarstarfsemi, þeir eru
að borga fyrir viðbótargæði.
Ef við ætlum að standa okkur á
þessum vettvangi og uppfylla vænt-
ingar innlendra og erlendra kaup-
enda þarf til að koma gæðastjómun
allan ferilinn frá sáningu á borð
neytandans eða eins og ég hefi áður
orðað það „frá jörðu til borðs“
Mikilvægt er að hafa í huga að hér
er um að ræða langtímaverkefni sem
leysir ekki vanda dagsins í dag,
heldur gæti farið að skila sýnilegum
árangri eftir 3 - 7 ár.
Að undanfömu hefur ný þekking
verið að koma fram í dagsljósið sem
færir okkur sönnur um tengsl mat-
aræðis og heilsu. Segja má að á síð-
ustu fimm til tíu árum hafi verið að
koma í ljós að það er fjölbreytni
fæðunnar og hreinleiki sem mestu
skiptir.
Nú er boðorðið að borða ekki of
mikið af neinu en heldur ekki of
lítið. Mataræðið þarf að vera í jafn-
vægi. Það er með öðrum orðum ekki
lengur óhollt að borða og við meg-
um borða allt. Fyrri kenningar um
tengsl á milli neyslu harðrar dýrafitu
og hjarta- og æðasjúkdóma virðast
ekki á rökum reistar. Þvert á móti
bendir allt til þess að harða dýrafitan
hafi verið höfð fyrir rangri sök um
áratuga skeið og hefur verið haft á
orði að um sé að ræða stærstu
rannsóknarmistök innan læknisfræð-
innar á þessari öld.
Á undanfömum áratugum hefur
krafan um lægra matvælaverð verið
nær allsráðandi í hinum þróaða hluta
heimsins. Hefur það sett mark sitt á
þróun alla, allt frá frumvinnslunni til
markaðssetningarinnar.
Matvælaframleiðslan er orðin að
stóriðju þar sem lögmál verksmiðju-
framleiðslunnar ráða ferðinni og er
nú svo komið að í mörgum löndum
er leitun að mat sem neytendur geta
treyst að innihaldi heilnæmt og gott
hráefni.
Frá stríðslpkum hefur notkun
hjálparefna í landbúnaði, svo sem
skordýraeiturs, illgresiseyða, fúkka-
lyfja og hormóna margfaldast og
sama er að segja um notkun auka-
efna í matvælaiðnaðinum. I dag er
t.d. notað 35 sinnum meira af fúkka-
lyfjum í matvælaiðnaði í Bandaríkj-
unum en í heilsugæslunni. Samfara
iðnaðarmengun hefur þessi þróun
leitt til framleiðslu matvæla sem til
langs tíma litið geta verið skaðleg
heilsu manna.
Á ráðstefnu um tengsl mataræðis
og heilsufars sem haldin var á Hótel
Sögu 11. ágúst sl. á vegum bænda-
samtakanna og Náttúrulækningafé-
lagsins og var mjög fjölsótt, kom
m.a. fram að með réttu mataræði og
lífsstíl má koma í veg fyrir allt að
90% hættulegra sjúkdóma, svo sem
krabbameins og hjartasjúkdóma. í
þessu sambandi er það hreinleiki
matvælanna sem skiptir höfuð máli.
Jafnframt skipta þessir þættir miklu
máli við eftirmeðferð sjúkdóma.
Menn eru að vakna upp við þann
vonda draum að lægra matarverð
hefur verið keypt með verra heil-
brigðisástandi almennt og dýrari
heilbrigðisþjónustu.
Að undanförnu hafa augu manna
hér á landi m.a. verið að opnast fyrir
því að það heilbrigðiskerfi sem við
búum við og höfum álitið mjög full-
komið sé e.t.v. fremur „sjúkrakerfi“
en „heilbrigðiskerfi", miklu meira
þurfi að huga að fyrirbyggjandi að-
gerðum en hingað til hefur verið gert.
Allt sem ég hefi hér að framan
rætt um að vinna framleiðslu okkar
sess á hágæðamörkuðum undir for-
merkjum hreinleika og heilnæmis
byggir á hreinleika íslenskrar nátt-
úru.
Þetta kallar á það að bændur taki
forustu í umhverfismálum hér á
landi.
Takist ekki að vemda náttúruna
getum við ekki á trúverðugan hátt
markaðsett búvörur okkar undir
merkjum hreinleika og hollustu.
Engir eiga meira undir því að
vemda náttúruna en bændur og það
eru gömul og ný sannindi að þeim er
best treystandi til þess að gæta
auðlindanna sem lifa á þeim.
Það er meðal annars til þess að
17'94-FREYR 577