Freyr - 01.11.1995, Blaðsíða 20

er velt upp þeim möguleikum sem
fyrir hendi eru varðandi: a) Hverjir
eigi að greiða atkvæði? b) Hvernig
eigi að vinna kjörskrá? c) Fyrir-
komulag atkvæðagreiðslu og d)
hvort einfaldur meirihluti nægi til
þess að samþykkja samninginn.
Að lokum lét Alfhildur þess getið
að umbjóðendur hennar, bændur á
Austurlandi, óskuðu eftir því
þingfulltrúar afgreiddu samninginn
sjálfir endanlega á þessu þingi
sökum þeirrar tímapressu sem
bændur væru nú komnir í.
Kjartan Olafsson. Hann kvað
fulltrúa verða að gera sér ljóst að
samningnum sé ekki hægt að breyta
hér á þessum fundi. Því taldi hann
vera lítinn tilgang í því að tala hér á
þessum fundi um efnislegar
breytingar. Við getum því aðeins
rætt hér atriði er varða nánari
útfærslu samningsins. Hann lýsti
sig síðan samþykkan samningnuin,
þrátt fyrir að hann væri ekki
fyllilega ánægður með öll efnis-
atriði hans. Honum fannst vanta í
umræðuna hver framtíðarþróunin
verður á kjötmarkaðnum í landinu.
Það var hans skoðun að þar verði
um áframhaldandi sölusamdrátt að
ræða. En á sama tíma ætla sauð-
fjárbændur að halda sínum hlut, eða
jafnvel bæta við hann. Af þessum
sökum taldi hann uppkaupamark-
miðin ekki ganga nógu langt og að
fyrirhuguð endurúthlutun greiðslu-
marks muni síðan eingöngu auka
þann vanda sem við nú eigum við að
glíma á markaðnum. Þá ræddi hann
hina svokölluðu „sjötíu ára“ reglu
og taldi það hafa verið vanhugsað
hjá samninganefndarmönnum
bænda að taka þennan hóp bænda
sérstaklega út úr og lét í ljós von um
að hún yrði ekki höfð til viðmiðunar
hjá öðrum búgreinum. Þá lýsti hann
yfir óánægju sinni með þá viðmiðun
sem á að viðhafa við endurúthlutun
á greiðslumarki.
Agúst Gíslason. Hann taldi það
vera óásættanlegt að kindakjöts-
framleiðslan ein skuli lúta fram-
leiðslustýringu og fastri verð-
lagningu. Greinin verður að búa við
sambærileg skilyrði og sam-
keppnisgreinamar á kjötmark-
aðnum. Frjálsari verðlagning er því
óhjákvæmileg og löngu er orðið
tímabært að færa verðlagninguna
nær bóndanum sjálfum. Hann
kvaðst vera óhress með þriðju grein
samningsins hvað varðar endur-
úthlutun greiðslumarksins og taldi
að þar kæmi fram mismunun á milli
hópa bænda. Þá taldi hann allt of
veikt verið tekið á framhjásölunni í
samningnum og ennfremur taldi
hann það til vansa að einungis væri
getið um Jarðakaupasjóð í bókun
með honum. Hann taldi hins vegar
að jákvæðu hliðar samnings hefðu
meira vægi og lýsti sig því
samþykkan honum og vildi að hann
yrði settur í almenna atkvæða-
greiðslu á meðal bænda. Hann taldi
slíka atkvæðagreiðslu vera einn lið
í því að ákvarðanatakan og ábyrgðin
færðist til bóndans.
Aðalsteinn Jónsson. Hann taldi
að í samningnum væri um mikla
stefnubreytingu að ræða frá því sem
verið hefði. Til þess að þessi
stefnubreyting geti orðið okkur til
heilla þarf þetta þing að ganga frá
ýmsum atriðum varðandi útfærslu
samningsins. Hann kvaðst ekki líta
á afurðastöðvamar sjálfar sem óvini
bænda, en taldi hins vegar að með
búvörulögunum frá 1985 hefði
þeim verið stillt upp gegn bændum.
Fyrir þessu taldi hann of marga
þingfulltrúa hafa lokað augunum.
Hann þakkaði samninganefndinni
fyrir sína vinnu og lýsti sig
samþykkan samningnum, þó að
hann væri að sjálfsögðu ekki
ánægður með öll atriði hans. Það
sem skiptir höfuðmáli í framkvæmd
samningsins er að við gerum okkur
grein fyrir því nú strax hvert það
magn birgða er sem við þurfum að
losa okkur við út af markaðnum,
þ.e. út úr landinu. Þá lagði hann
áherslu á nauðsyn þess að kjöt-
greinarnar á íslenska markaðnum
næðu að vinna betur saman en verið
hefði á undanfömum árum. Hann
kvað það vera skyldu þingfulltrúa
að samþykkja samninginn á þessu
þingi, sauðfjárbændum um allt land
til heilla.
Ingi Tryggvason (öðru sinni).
Hann lýsti sig ósammála orðum
Agústar Gíslasonar varðandi
búvörusamninginn frá því árið
1985. Þá taldi hann það vera ranga
staðhæfingu að frystihúseigendur
hefðu reynt að draga úr því að reynt
væri að selja eins mikið kjöt og
hægt væri á haustdögum til þess að
hagnast á vaxta- og geymslugjaldi,
eins og nokkrir þingfulltrúa hefðu
haldið fram.
Ari Teitsson. Hann þakkaði
þingfulltrúum fyrirjákvæða og mál-
efnalega umræðu um fyrirliggjandi
samningsdrög. Hann svaraði síðan
nokkrum spumingum sem fundar-
menn höðu beint til hans í ræðum
sínum. Hann kvað samninginn ekki
fela í sér neinar aðrar aðferðir til
þess að ná fram fækkunaráformum
ef uppkaup framleiðsluréttar gengju
ekki fram. Hann taldi það vissulega
vera slæmt að í samningnum skuli
vera endurskoðunarákvæði varð-
andi festingu á beingreiðslumarkinu
við 1.480 milljónir, en ríkið hefði
ekki vilja hnika frá því ákvæði. Þá
taldi hann mikilvægt að hagsmunir
sláturleyfishafa og bænda færu
saman og bændur mættu því ekki
skorast undan því að taka frekari
þátt í stjóm afurðastöðvanna. Þá
kvað hann það ekki rétt sem komið
hefði fram hjá einum ræðumanna að
úttekt hefði ekki verið gerð á
framkvæmd síðasta búvörusamn-
ings í sauðfjárrækt. Skýrsla um
framkvæmd hans væri fyrirliggj-
andi hjá Bændasamtökunum. Hann
taldi að sú kerfisbreyting sem gerð
væri með samningnum þyrfti ekki
að hafa áhrif á afurðalánin, en það
breytti ekki þeirri staðreynd að
bankamir verða æ tregari við að
lána fyrir meiru en þeir teldu að
seldist. Varðandi almenna atkvæða-
greiðslu á meðal bænda kvaðst hann
vera þeirrar skoðunar að það væri
hin rétta málsmerðferð, því að slfkt
væri mun sterkara fyrir stjómina til
þess að vinna eftir. Hann taldi hins
vegar að sú tímapressa sem bændur
væm komnir í hlyti að knýja þingið
til þess að velta því fyrir sér hvort
ástæða væri til þess nú. Ef þing-
fulltrúar eru sannfærðir um það að
mikill meirihluti sé fyrir því á meðal
bænda að samningurinn verði sam-
þykktur og með hliðsjón af þeim
fjölda áskorana sem þingingu hafa
borist um að hann verði afgreiddur
strax á þinginu, þá ber þing-
fulltrúum að taka tillit til þess. Það
er einmitt vilji sauðfjárbænda sem á
að verða leiðarljós okkar í því hvort
við veljum almenna atkvæða-
452 FREYR - 11 ’95