Freyr - 15.10.1998, Blaðsíða 13

%
1 99
16.feb 21.feb 26.feb 3.mar 8.mar
Mynd 2. Lœður sem pöruðust árið 1997 og 1998. Meðganga og gottími.
Tafla 1. Lengd meðgöngu, gotprósenta og fjöldi
hvolpa á læðu 1997.
L hópur IL hópur III. hópur IV. hópur V. hópur
Meðganga 53 dagar 56 dagar 49 dagar 51 dagur 51 dagur
Gotprósenta 54,5 81,8 81,8 86,4 72,7
Fæddir hv./l 4,4 5,0 5,4 4,6 4,3
Á tímabilinu frá 16. febrúar til 8.
mars voru læðumar paraðar með
svokölluðu l+8 kerfi, þar sem þær
eru endurparaðar 8 dögum eftir fyrri
pömn, en eftir 9. mars var notað l+l
kerfi, þar sem læðumar em endur-
paraðar daginn eftir. Fram yfir miðj-
an pörunartímann var sá háttur hafð-
ur á að prófa gangmál hjá læðunum
með 3ja daga millibili, en á seinni
hluta pörunartímans voru þær próf-
aðar annan hvern dag.
Allar upplýsingar um gangmál
og pömn vom skráðar á lífdýrakort-
in og tvisvar á gotinu vom hvolpam-
ir taldir, strax eftir fæðingu og aftur
15. maí.
Niðurstöður
Eins og áður segir er hér um tveggja
ára niðurstöður að ræða og var byij-
að að para I. læðuhópi 16. febrúar
og síðan næstu hópa með 5 daga
millibili. Fyrstu læðurnar pöruðust
16. og 17. febrúar og síðan 2-3 læð-
ur á dag út mánuðinn. I byrjun pör-
unar var pörunarviljinn ekki mikill
en eftir það var hann nokkuð jafn
allan tímann, nema í lokin 8. mars,
þegar síðasti hópurinn byrjaði, en þá j
parast stór hluti læðan á fyrsta degi. j
Verst hafur gengið að para hóp I. og
V. en þar paraðist aðeins 88,5% af
læðunum. IIV. hópnum sem byrjaði
3. mars hefur náðst náðist að para
91%, að jafnaði þessi tvö ár. Best
hefur gengið að para II. og III. hóp-
inn sem byrjað var með 21. og 26.
febrúar, en þar pöruðust 97,5% og
97% af læðunum. Endurpörum var
góð hópunum eða 96 til 100%.
Á mynd 2 hér fyrir neðan, má sjá
hvað margar læður pömðust í hverj-
um tilraunahópi í %. Af súlunum má
sjá hvað pömnarprósentan er afger-
andi betri seinna árið eða 1998.
Mesta athygli vekur þó hvað pörun-
in var léleg fyrra árið þegar byrjað
var 3. og 8. mars, en það er sá tími
sem flestir íslenskir minkabændur
hefja minkapöranina.
Meðganga og gottími
Þegar athuguð var lengd meðgöngu-
tímans hjá læðunum 1997, dagamir
frá pömn (þegar einparað er) eða
seinni pömn (þegar tvíparað er), sést j
að læðumar í I.- og II. hópi ganga
lengst með eða 53 og 56 daga. At-
hyglisvert er að hópur III sem byrjað
var að para 26. febr. og hafði þá
100% pömn hafði stystan með-
göngutíma eða 49 daga. Læðurnar
sem paraðar voru frá 3. og 8. mars
gengu jafn lengi með eða 51 dag.
Tafla 1 sýnir lengd meðgöngu,
gotprósentu hjá pöruðum læðum og
fjölda fæddra hvolpa á gotna læðu
árið 1997.
Eins og kemur fram í töflunni er
gotprósentan hjá pömðum læðum
verulega breytileg og áberandi lægst
í I. og V. hópi eða 54,5% og 72,7%,
sem er langt fyrir neðan það sem
eðlilegt er. Hópar II og III eru slakir,
með 81,8% got, en hópur IV er
skástur með 86,4% got. Athyglis-
vert er að fæddir hvolpar á gotna
læðu em einnig áberandi lægstir hjá
hópi I og V, eða 1,0 og 1,1 hvolpi
undir því sem var hjá hópi III, sem
gaut flestum hvolpum og byrjað var
að para 26. febrúar. Tilraunahópur II
og IV sem byrjað var að para á und-
an og eftir hópi III vom með 0,5 og
0,8 hvolpum færra á hverja gotna
læðu.
Af mynd hér fyrir neðan má sjá
fjölda fæddra hvolpa á gotna læðu
árin 1997 og 1998 og kemur þar
fram vemlegur munur milli ára.
Fyrra árið fjölgar hvolpum á gotna
læðu fram til 26. febrúar, en seinna
árið fækkar þeim.
Hvolpar á paraða læðu
Við talningu á hvolpum 15. maí
kom fram afgerandi munur á hvolpa-
fjölda bæði árin.Hvað hvolpafjöldi á
parapa læðu var mestur í hópi III
eða 4,6 hvolpar að jafnaði á læðu.
Hópar I og V vom slakastir með
1,45 og 3,15 hvolpa og II. og IV.
hópur með 3,85 og 3,45 hvolpa á
hverja paraða læðu.
Á mynd 4 sést enn betur hve
mikill munur er á milli tilrauna-
hópanna og þá sérstaklega hjá hópi I
og V, samanborið við hina sem er
fyrst og fremst vegna mismunar á
geldprósentu hjá pöruðum læðum .
Mynd 5 sýnir þann mikla mun
sem er á gotprósentu hópanna, af
Freyr 13/98 - 13