Freyr - 15.12.2000, Blaðsíða 6

Ingimar og reiðhestur hans, Pílatus.
þegar ég réðst hingað, og hafði
ekki verið frá því Gunnar Bjama-
son hætti hér sem kennari árið
1973. Á þessu tímabili voru nem-
endur að vísu oft með hross hér en
þá aðeins á eigin vegum. Þá tilsögn
í tamningum sem nemendurnir
fengu á þessum tíma, útveguðu
þeir sér sjálfir. Skeifukeppnin var
þó alltaf haldin hér á vorin allan
þennan tíma, þ.e. keppni um Morg-
unblaðsskeifuna.
Þegar ég tók við þá var hér ekki
til neitt samfellt kennsluefni í
hrossarækt, ég varð að tína það
saman úr ýmsum áttum, einkum
efni úr bókum, greinum í blöðum
og öðm. Lítið sem ekkert sérhæft
efni var til um íslenska hestinn og
mér varð það fljótlega ljóst að er-
lent efni átti í mörgum tilfellum
alls ekki við íslenska hestinn hvort
heldur það varðaði fóðmn, með-
ferð eða annað. Það þurfti að að-
laga það okkar aðstæðum. Þama
þurfti að fmmvinna mikið af efn-
inu. I framhaldi af þessu fór ég að
gera ýmsar athuganir og rannsóknir
varðandi íslenska hestinn og því
meira sem ég gerði af þeim því
betur kom í ljós hve sérstakur hann
og þarfir hans eru.
Viltu lýsa íslenska hestinum?
íslenski hesturinn er í flokki
smáhesta (pony) ef eingöngu er
miðað við stærð. Reiðhestshæfni
hans, hreyfigeta, ganglagni, þrek,
þol og skapgerð, réttlætir hins veg-
ar að flokka hann sem hest (horse).
Þrek og þol íslenska hestsins, ef
hann er í góðri þjálfun, er einstakt
og ótrúlegt. Það virðast næstum
engin takmörk fyrir því hvað má
bjóða honum, eða ríða langt á hon-
um, án þess að hann sýni þreytu-
merki, eða verði eftir sig, ef hann
er í góðu formi og vel þjálfaður.
Hestar í mikilli brúkun og stöðugri
þjálfun, ár eftir ár, endast oft allra
hesta lengst og best. Alltof algengt
er hins vegar að góðir hestar séu
eyðilagðir á stuttum tíma með því
að leggja of hart að þeim óþjálfuð-
um. Hestar sem teknir em, sumar-
staðnir og feitir, í langferðir eða
smalamennskur, eru oft uppgefnir,
fá harðsperrur og stirðna svo illa
að þeir bíða varanlegt tjón af. Slíkir
hestar verða einnig oft vansælir og
kvíðnir, kargir og/eða latir, eða
jafnvel hrekkjóttir.
Smáhestakyn em yfirleitt mjög
rólynd, viljadauf og frekar þung-
byggð, en íslenski hesturinn er
gjarnan ör og viljugur, en jafnframt
mjög næmur, hlýr og traustur og
félagslyndur og því skapast auð-
veldlega mikil vinátta milli manns
og hests.
Eigendur íslenska hesta erlendis
mynda oft mjög náið vináttusam-
band við þá. Af því hefur leitt það
vandamál að það safnast upp mik-
ið af gömlum hrossum, sem ekkert
er hægt að nota lengur, vegna þess
að menn geta ekki hugsað sér að
farga þeim. Þetta á sér ekki stað í
eins ríkum mæli með önnur hrossa-
kyn, en þetta hefur m.a. gert ís-
lenska hestinn eftirsóttan.
Islenskir hestar kunna best við
sig fleiri saman en hestar af stóm
erlendu kynjunum geta helst ekki
verið lausir saman í húsi því að þá
slasa þeir hver annan.
Flest hestakyn hafa aðeins þrjár
gangtegundir: Fet, brokk og stökk.
Islenski hesturinn hefir að auki tölt
og skeið.
Víða um heim er Islenski hestur-
inn þekktur, sem „íslenski töltar-
inn“, og er töltið vafalaust ástæðan
fyrir sívaxandi vinsældum hans
víða um heim.
Til eru nokkur hestakyn sem
tölta. Einnig er skeið þekkt í all-
mörgum kynjum. Skeið er mjög
algeng keppnisgrein í kerruakstri,
en mjög sjaldgæft sem reiðlist í
öðrum löndum. Hjá engum öðmm
hestakynjum en íslenska hestinum
fyrirfinnast allar fimm gangteg-
undimar í einum og sama hestin-
um.
íslenski hesturinn er auk þess
mjög auðveldur í allri umgengni og
fóðrun og gerir ekki eins miklar
kröfur til aðbúnaðar og fóðurs og
mörg önnur reiðhestakyn.
Gerðir þú þér greinfyrir þessurn
sérkennum áður en þú fórst að
vinna íþessu?
Nei, ekki fyllilega. Það em til um
200 skráð hrossakyn í heiminum.
Það má skipta þeim í þrennt, þ.e.
þung dráttarkyn, létt reiðhestakyn,
svo sem Arabann, enska veðreiða-
hestinn og brokkhestakyn um alla
Evrópu og víðar, og svo smáhesta-
kyn. Það er alltaf talið að íslenski
hesturinn hafi komið frá Noregi
með landnámsmönnum og lengi vel
var talið að hann væri kominn út af
6 - FREYR 13-14/2000