Freyr - 15.12.2000, Qupperneq 41

Gœðastýring
í hrossarækt - ýmsar upplýsingar
Stutt yfirlit
Sú aukna gæðastýring sem sem
nú er verið að koma á í íslenskri
hrossarækt miðar að því að viður-
kenna framleiðslu búanna sem vist-
væna gæðaframleiðslu og tekur á
þáttum sem lúta að áreiðanleika
ætternis og uppruna hrossanna,
velferð þeirra og verndun land-
gæða. Fyrsta stig viðurkenningar-
innar, sem lýtur að ætt og uppruna,
er þegar komið til framkvæmda,
annað stig hennar, sem tekur á
landnýtingunni, er einnig komið til
framkvæmda og tilraunaútfærsla
með lokastigið fer af stað nú um
áramót 2000-2001.
Gœða-Skýrsluhald
Tilgangurinn með skýrsluhaldi í
hrossarækt er fyrst og fremst sá að
aðstoða hrossaræktendur við að
halda á tryggan hátt utan um allar
mikilvægar upplýsingar um ein-
stök hross í þeirra eigu og mynda á
þann hátt gagnagrunn sem unnt er
að vinna úr frekari upplýsingar sem
síðan nýtast hverjum og einum við
ræktunarstarfið. Vel unnið skýrslu-
hald verður stöðugt mikilvægara
þar sem kröfur um sönnun á rétt-
mæti upplýsinga verða sífellt há-
værarari meðal kaupenda íslenska
hestsins. Gæðaviðurkenning á
skýrsluhaldið er til að koma til
móts við þessar kröfur en er auðvit-
að einnig þeim sem hrossarækt
stunda til hagsbóta. Folöld sem
fæddust á árinu 1999 eru fyrstu
gripimir sem koma til skráningar í
þessu nýja kerfi. Þetta stig tengist
sterklega WorldFengur verkefninu
sem gengur út á að koma á miðlæg-
um gagnagrunni um öll íslensk
hross í heiminum.
Gœða-Landnýting
Annar af þremur hlutum viður-
eftir
Ágúst
Sigurðsson,
hrossa-
ræktar-
ráðunaut
BÍ
kenningar um vistvæna gæða-
framleiðslu lýtur að notkun lands
með tilliti til beitar. Þar er
leiðarljósið að nýta landið en níða
ei og viðurkenningin gengur út á
að beitin rýri ekki landgæði né
hamli eðlilegri framþróun. Þessi
viðurkenning er unnin undir fag-
legri umsjón L-andgræðslunnar
en ábyrgðaraðili er viðkomandi
búnaðarsamband.
Gœða-Umhirða
Þessi hluti viðurkenningarinnar
um vistvæna gæðaframleiðslu tek-
ur til heilbrigðisþátta og miðast við
að fóðurástand og almennt heil-
brigði hrossanna sé með ágætum
enda því fylgt eftir með kerfis-
Merki Gœðastýringar í hrossarœkt.
Höfundur Pe'tur Behrens.
bundnu innra eftirliti - gæðakerfi.
Arlegt eftirlit er með að slíku
gæðakerfi sé fylgt en þar er um að
ræða staðfestingu frá þjónustu-
dýralækni viðkomandi bús. Utan-
umhald er í umsjá viðkomandi
búnaðarsambands.
Viðurkenning
Til að hrossaræktarbú nái viður-
kenningu Bændasamtaka Islands
um gæðastýringu í hrossarækt þarf
eftirfarandi skilyrðum að vera full-
nægt:
* Öll folöld sem fæðast á búinu og
eru sett á til lífs standist kröfur
um öruggar ættfærslur og ein-
staklingsmerkingar. (Gæða-
skýrsluhald)
* Allt land sem hrossaræktarbúið
notar undir starfsemina standist
kröfur um sjálfbæra landnýt-
ingu. (Gæða-landnýting)
* Hrossaræktarbúið noti staðfest
gæðakerfi sem tryggi öflugt eft-
irlit með heilbrigði og aðbúnaði
hrossanna. (Gæða-umhirða)
Merki gæðastýringar í hrossa-
rækt er hannað af Pétri Behrens
myndlistar- og hestamanni á Hösk-
uldsstöðum í Breiðdal og er höfuð-
mynd af íslenskum hesti í veðri
geystu og með frelsi í faxins hvin -
heilbrigður íslenskur GÆÐingur.
Þetta merki kemur til með að fylgja
öllum plöggum og öðru tilheyrandi
viðurkenningum í gæðastýring-
unni.
Lög og reglur
Aætlun er um að þegar tilrauna-
stigi gæðastýringar í hrossarækt
sleppir (sumarið 2001) þá komi
gæðastýringin til með að eiga sér
stoð í lögum. Hún á vel heima sem
viðauki við reglugerð um vistvæna
FREYR 13-14/2000-41