Freyr - 01.11.2004, Qupperneq 38

I garði Sánkti Tómasar klaustursins i Brno stendur stytta af Gregor Mendel.
Þurrkþol byggs hefur hlotið rnikla gena. Með hlýnandi veðurfari er
athygli og mikil áhersla er á kyn- hætt við að þörfín fyrir þurrkþol í
bætur á þurrkþoli fyrir byggrækt í byggrækt aukist á stórum svæðum
N-Afríku og Miðausturlöndum. í N-Afríku, Miðausturlöndum, S-
Þurrkþol er almennt talinn flókinn Ameriku, Astralíu og jafiivel í
eiginleiki sem stjómast af mörg- Kanada og Rússlandi. Mikil áher-
um gegnum og miklu samspili sla verður því lögð á að kynbæta
Á rannsóknarstöðinni i Kromeriz gafst færi á að skoða bygg víða úr heiminum.
bygg sem skilar hámarksuppskeru
á einingu vatns. Nokkur erindi á
ráðstefnunni fjölluðu um kulda og
frostþol byggs. Þetta er eitt af
meginverkefnum kynbóta á vetr-
arkomi sem víða er ræktað í Evr-
ópu, Kanada og Rússlandi. Til-
tölulega fá erindi íjölluðu um
frost og kuldaþol vorbyggs. Þó
má nefna rannsóknir á hitakröfum
vorbyggs á mismunandi þroska-
stigum og áhrif næturfrosta við
skrið og blómgun. I ljós kom að
nokkur erfðabreytileiki er í við-
námi yrkja gegn næturfrostum um
skrið sem bendir til þess að hægt
sé að kynbæta fyrir þessum eigin-
leika en það hefur ekki verið gert
hingað til. Rannsóknin staðsetti
eiginleikann á litningum 2H og
5H og leiddi í ljós að frostþol
smáplantna og plantna í geldvexti
er svipaður eiginleiki og frostþol
við skrið sem er þvert á fyrri nið-
urstöður um að þessir eiginleikar
væm óháðir.
Að skapa hefð
Síðasti hluti ráðstefnunnar fjall-
aði um reynslu ýmissa aðila af
byggkynbótum. Þessi hluti var
mjög skemmtilegur og fjölbreytt-
ur en sagt var frá kynbótum hjá
einkafyrirtækjum og stofnunum í
Þýskalandi, Frakklandi, Kanada,
Urugvæ, Tékklandi, Lettlandi,
Astralíu og Brasiliu. Byggrækt-
unin byggir á langri hefð og kyn-
bætur með náttúruúrvali og með-
vituðu lirvali hafa í raun verið
stundaðar í þúsundir ára. Ljóst er
að víða er miklu fjármagni varið
til kynbóta á byggi og þróunar og
viðhaldi efniviðar til ræktunar.
Þegar hugsað er til þeirra erfða-
framfara, sem náðst hafa í íslensk-
um byggkynbótum með afar tak-
mörkuðu fjármagni og aðstöðu, er
ekki annað hægt en að fyllast að-
dáun. Þessu starfí hefur Jónatan
Hermannsson tilraunastjóri sinnt
af slíkum brennandi áhuga að eft-
| 38 - Freyr 9/2004